ساسانی

پیش از پرداختن به مبحث ادبیات دینی و غیر دینی ایران ساسانی و سرنوشت آن، شایسته است که به موضوع خط در ایران باستان که لازم ترن عنصر در نگارش و در ثبت این آثار است اشاره ای بکنیم. این یادگار عظیم و با ارزش تاریخی ایران باستان سرنوشتی به شرح…

    برخی از کارشناسان هنرهای باستانی هنر ایران ساسانی را از زمان شاپور دوم یعنی در سدۀ چهارم میلادی پس از صدور فرمان میلان توسط کنستانتین بزرگ قیصر روم در سال 313 میلادی و رسمیت و مشروعیت یافتن آیین مسیح در روم باستان را با وابسته به هنر…

    ترسیم و نقر چنین مناظری چه به روی پارچه و پوست و پرگامنت و چه بر صخره ها و ظروف و خمره ها و مانند آن تجسّم و تبلوری از ظرافت هنری، قداست و معنویت فرهنگی و سیاسی در اندیشه زمام داران ساسانی بوده است. این گمان نیز در نزد محققان تقویت شده…

    شاخص ترین عنصر در هنر معماری ساسانی، ساختن بناهای ایوان دار است. ایوان در معماری ساسانی بر مظاهر و عناصر دیگر معماری این دوره از تاریخ ایران حرف اول را می زند. ایوانها دارای سقفهای عمدتاً رواق گونه که از هنر معماری پارتی اقتباس شده است،…

    هنر ساسانی عمدتاً تکامل یافته و متحول شده در راستای اندیشه های دینی و سنت گرایی ایرانی است. گرچه گاه و بیگاه عناصر هلنیستی به جای مانده از دورۀ پیش از روی کار آمدن ساسانیان و نشانه هایی از جاذبه های هنری رومیان و حتی مظاهر هنری اقوام و…

این ضربتی بود که عرب وارد آورد و مدت دو قرنِ دراز، کشوری آباد و آراسته را عرضه دردناکترین طوفان حوادث کرد. ... با این همه، دولت ساسانی بر رغم شکوه و عظمت ظاهری که داشت، به سختی روی به پستی و پریشانی میرفت. در پایان سلطنت نوشیروان،…

- بخش دوّم     در زمان بهرام چهارم ارمنستان یکبار دیگر مورد ادعای رومیان و منازعه میان دو دولت ایران و روم قرار گرفت و میان دو امپراطور تقسیم شد. یزدگرد یکم (399 تا 420 میلادی) با سیاستی مدبرانه و بزرگ منشانه پس از بهرام چهارم به…

 -بخش اوّل     دولت ساسانی توسط اردشیر بابکان در سال 226 میلادی رسماً تأسیس شد و پس از 426 سال در سال 652 میلادی فروپاشید. برخی از مورخان و پژوهشگران شکل گیری این دولت را به سال 224 و سال سقوط آن را 642 میلادی نوشته اند که با…

ساختار و سرنوشت دولت ساسانی به وسیلۀ سه فاکتور یا سه عنصر دائماً در حال تغییر رقم خورده است. نظام پادشاهی و شخصیتها و عوامل متفاوت پادشاه، قدرت فئودالها یا اشراف زمین دار و قدرت گسترده و گهگاه نامحدود روحانیت زرتشتی. اقتدار منتسب به روحانیت…

هر گاه مورخان و پژوهشگران اوضاع ایران عصر اشکانی به ویژه در نیمه دوّم سده دوّم و ربع اوّل سده سوّم میلادی را مورد مطالعه قرار می دهند، به این نتیجه می رسند که یکی از عوامل سقوط دولت اشکانی بروز اغتشاشات و نا امنی در قلمرو آنان بود که اساساً…

بی تردید ساختار جامعه اشکانی و ویژگی های آن در زمینه های اداری، سیاسی-حکومتی و تا حدودی فرهنگی تاثیر پذیرفته از همانندهای آن در دوره زمامداری سلوکیان بود. دولت جدید ساسانی در نظام به ارث برده از اشکانیان دگرگونیهای بنیادی به وجود آورد. با…

اردشیر شهریار ایران ساسانی تقریباً هجده سال زمام امور را در دست داشت، وی حدود 223 میلادی به قدرت رسید و تا سال 241 میلادی که سال مرگ اوست بر ایران ساسانی فرمانروایی کرد. اندکی بیش از نیمی از یک هزاره پس از سقوط امپراطوری هخامنشی، از همان…

دولت ساسانی که زمان زمامداری آن را 226 تا 652 میلادی در تاریخ ثبت کرده اند سلسله ای بود که آگاهانه به سنن ایرانیان باستان بسته و از نظر سیاسی و ایدئولوژی کشور داری با هخامنشیان گره خورده بود. سلسله ساسانی با برپا داشتن دیانت زرتشتی که همه…

خطّه پارس که پایگاه و خاستگاه بزرگترین زمامداران ایران باستان است و دو سلسله برجسته تاریخ ایران باستان یعنی سلسله هخامنشی و سلسله ساسانی ریشه در آن داشته اند، از دیرباز دارای اهمیت زیادی بوده و مورخان یونانی، رومی، سریانی، یهودی و عرب و نیز…

به هنگام پرداختن به اردشیر پاپگان نمی توان از نامۀ تنسَر، موبد موبدان زمان او به گشنَسپ شاهک گیلان، صرف نظر کرد. زیرا بسیاری از حقایق در نامۀ تنسر غوطه ور است. با این همه نباید پنداشتکه نامۀ تنسر منبعی بی چون و چراست. بنابر روایات عربی و…