مرور رده
ساسانیان
پیش از ظهور اسلام و حمله عربها به ایران آخرین شاهنشاهی ایران ساسانیان از سال (224تا 651 میلادی ) بر سرزمین ایران حکومت می‌کردند . یکی از مهمترین و موثرترین دوره‌های تاریخ ایران دوره حکومت ساسانیان بوده است زیرا شاهنشاهی ساسانیان دوباره ایران را پس از سقوط هخامنشیان برای اولین بار یکپارچه ساخت . در دوره ساسانی تمدن ایرانی از جهات مختلف به شکوفایی رسید .
واپسین سالها و آخرین روزهای سلسلۀ ساسانی
واپسین پادشاه ساسانی یزدگرد سوم بود که زمان سلطنت او از 632 تا 651/652 میلادی است. او فرزند شهریار برادر قباد است که بر تخت سلطنت ساسانیان جلوس کرد. با نشستن او به تخت شاهی تاریخ سلسله ساسانی و ایران زرتشتی به استقبال پایان کار خود می…
امپراطوری ساسانی به عنوان رقیب نیرومند روم- بیزانس-بخش دوم
- بخش دوّم
در زمان بهرام چهارم ارمنستان یکبار دیگر مورد ادعای رومیان و منازعه میان دو دولت ایران و روم قرار گرفت و میان دو امپراطور تقسیم شد. یزدگرد یکم (399 تا 420 میلادی) با سیاستی مدبرانه و بزرگ منشانه پس از بهرام چهارم به…
امپراطوری ساسانی به عنوان رقیب نیرومند روم- بیزانس-بخش اول
-بخش اوّل
دولت ساسانی توسط اردشیر بابکان در سال 226 میلادی رسماً تأسیس شد و پس از 426 سال در سال 652 میلادی فروپاشید. برخی از مورخان و پژوهشگران شکل گیری این دولت را به سال 224 و سال سقوط آن را 642 میلادی نوشته اند که با…
ساسانیان از دیدگاه مورّخان غربی
خطۀ پارس (امروز استان فارس) به عنوان گهوارۀ سیاست و فرهنگ مردم ایران و خاستگاه دو سلسله مقتدر در ایران باستان بوده است. در پارس مرکز و پایگاه امپراطوری هخامنشیان، سنت ملی و فرهنگی ایرانیان زنده نگهداشته شد. این ملیت و فرهنگ سده ها پس از…
مسئله جانشینی پادشاه و سازمان دربار ساسانیان
ضوابط و قوانین مشروعیت پادشاه ساسانی به این ترتیب از زمان اردشیر دوم به کلی تغییر کرد و مجمعی متشکل از صاحب منصبان لشگری، کشوری و دینی صلاحیت جانشین پادشاه را تعیین می کرد. اعضای این مجمع عبارت بوده اند از رئیس روحانیان کشور یا رئیس انجمن…
اندیشه شاهنشاهی بزرگ و فئودالیسم در جامعه ساسانی
ساختار و سرنوشت دولت ساسانی به وسیلۀ سه فاکتور یا سه عنصر دائماً در حال تغییر رقم خورده است. نظام پادشاهی و شخصیتها و عوامل متفاوت پادشاه، قدرت فئودالها یا اشراف زمین دار و قدرت گسترده و گهگاه نامحدود روحانیت زرتشتی. اقتدار منتسب به روحانیت…
میراث فرهنگی هخامنشیان به ساسانیان
کاربرد زبان یونانی به عنوان زبان رسمی و اداری اشکانیان، زود زوال پذیر شد و به کلی از نظام اداری و اجتماعی ایران رخت بربست. آخرین بار این زبان در یکی از کتیبه های شاپور یکم (241 تا 272 میلادی) در کعبه زرتشت در تخت جمشید نشانی از خود به جای…
اساس قوانین و آیین دادرسی در عصر ساسانی
هر گاه مورخان و پژوهشگران اوضاع ایران عصر اشکانی به ویژه در نیمه دوّم سده دوّم و ربع اوّل سده سوّم میلادی را مورد مطالعه قرار می دهند، به این نتیجه می رسند که یکی از عوامل سقوط دولت اشکانی بروز اغتشاشات و نا امنی در قلمرو آنان بود که اساساً…
اندیشه دیگرگونی نظام اجتماعی و اداری موجود به وسیله ساسانیان
بی تردید ساختار جامعه اشکانی و ویژگی های آن در زمینه های اداری، سیاسی-حکومتی و تا حدودی فرهنگی تاثیر پذیرفته از همانندهای آن در دوره زمامداری سلوکیان بود. دولت جدید ساسانی در نظام به ارث برده از اشکانیان دگرگونیهای بنیادی به وجود آورد. با…
سیمای اردشیر بابکان در منابع تاریخی غیر ایرانی
اردشیر شهریار ایران ساسانی تقریباً هجده سال زمام امور را در دست داشت، وی حدود 223 میلادی به قدرت رسید و تا سال 241 میلادی که سال مرگ اوست بر ایران ساسانی فرمانروایی کرد.
اندکی بیش از نیمی از یک هزاره پس از سقوط امپراطوری هخامنشی، از همان…
ماهیت دولت ساسانی در منابع تاریخی
دولت ساسانی که زمان زمامداری آن را 226 تا 652 میلادی در تاریخ ثبت کرده اند سلسله ای بود که آگاهانه به سنن ایرانیان باستان بسته و از نظر سیاسی و ایدئولوژی کشور داری با هخامنشیان گره خورده بود. سلسله ساسانی با برپا داشتن دیانت زرتشتی که همه…
نگاهی به ایالت پارس و موقعیت سیاسی – نظامی آن
خطّه پارس که پایگاه و خاستگاه بزرگترین زمامداران ایران باستان است و دو سلسله برجسته تاریخ ایران باستان یعنی سلسله هخامنشی و سلسله ساسانی ریشه در آن داشته اند، از دیرباز دارای اهمیت زیادی بوده و مورخان یونانی، رومی، سریانی، یهودی و عرب و نیز…
پیشینۀ دودمانی ساسانیان
اسناد و مدارک متعددّی در دست است که به این موضوع پرداخته اند، از آن جمله اند کارنامه اردشیر بابکان و کتیبه های به جای مانده از دوران زمام داری شهریار ساسانی خداینامه و .... به استناد همین اسناد و کتیبه ها و نوشته ها مورخان عرب و ایرانی و…
عملکرد اردشیر بابکان پس از مرگ اردوان پنجم واپسین شهریار اشکانی
در تاریخ طبری تسخیر آذربایجان و ارمنستان و ولایات غربی ایران و نیز بین النهرین توسط اردشیر را پیش از فتح ایالات خاوری ایران مانند کرمان و امثالهم آمده است.
همین منبع بر این باور است که اردشیر پس از تصرف بین النهرین و تیسفون پایتخت باشکوه…
فرجام کار اردوان پنجم واپسین شهریار اشکانی
اردوان از پیشرفت های اردشیر بی اطلاع نبود و خبر فتوحات وی در پارس و بنای کاخ در شهر گور به اردوان رسید و برای پادشاه اشکانی جای هیچ گونه تردید و ابهامی نماند که اردشیر دارای هدفی بزرگتر است و قصد آن دارد که در پارس اعلام استقلال کند.
روایت…