مرور رده
تاریخ تمدن بین النهرین باستان
منطقه جغرافیایی بین دو رود دجله و فرات وجود دارد به نام بین‌النهرین. قسمت بیشتر این منطقه در کشور عراق قرار گرفته است . ایرانیان این منطقه را میان رودان می‌نامیدند و گرته برداری و (مزوپوتامیا) نام یونانی آن می‌باشد .میان رودان به خاطر داشتن تمدن های کهن و باستانی شهرت بالایی دارد .
اسطوره چیست؟
واژه اسطوره
اسطوره کلمه‌ای معرّب است که از واژۀ یونانی هیستوریا به معنی «جستجو، آگاهی و داستان» گرفته‌شده است. برای بیان مفهوم اسطوره در زبان‌های اروپایی از بازماندۀ واژۀ یونانی میتوس به معنی «شرح، خبر و قصّه» استفاده‌شده است.
تعریف…
هیتی ها /Hitties/
اقوام هندو اروپایی که در آناتولی در سدۀ هجدهم پیش از میلاد ساکن شدند و به زودی حکومت سلطنتی مستقلی در پیرامون پایتخت خودهات توسا تشکیل دادند در اواسط هزارۀ دوم پیش از میلاد پس از شاه توت هالیا Tuthaliaی دوم، هیتی ها دولتی تشکیل دادند که بر…
هوریانی ها /Hurrians/
این قوم از شمال شرقی درزمانی مدتی قبل از اواسط هزارۀ سوم پیش از میلاد وارد بین‌النهرین علیا شدند نام‌های هوریانی از دوره سارگون به بعد، دیده می‌شود زبان آن‌ها، که به هیچ گروه شناخته‌شده ای تعلق ندارد، به خط میخی نوشته‌شده بود. تا زمان بابل…
نینوا /Ninveh/ ، شهر باستانی آشوریان
شهر باستانی آشوری در کنار دجله (نزدیک موصل و عراق کنونی)، که از هزارۀ دوم پیش از میلاد مسکون بود. پرستشگاه مشهور الهۀ ایشتار ازلحاظ سنتی وابسته به مانیش توسو manishtusu، جانشین سارگون اکدی بود. نینوا تحت فرمان سناخریب sennacherib (سدۀ هشتم…
نیپور /Nippur / شهر باستانی سومری
شهر باستانی سومری در بابل مرکزی (نوفار Nuffar کنونی). این شهر، طی بیش از سه هزار سال، تادورۀ پارت ها، مسکون بود. این شهر هرگز مرکز یک سلسلۀ فرمانروا نبود. اما طی سدۀ سوم پیش از میلاد و نیمۀ اول هزارۀ دوم پیش از میلاد، ازلحاظ سیاسی به‌عنوان…
نام‌های شخصی /Personal names/
ازآنجاکه «نامیدن» معادل «آفریدن» بود، نام شخص بیش از مفهومی برای تشخیص او به شمار می‌رفت. نام، منشأ شخصیت و سرزندگی او بود. نابود کردن نام شخص به مفهوم نابودی ابدی شخص بو بنارباین، بیشتر نام‌های باستانی به مفهوم فراخواندن نیروهای آسمانی و…
ماری /Mari/
شهر باستانی بین‌النهرین در منطقۀ فرات میانه (تل حریری Tel Hariri کنونی در سوریه). این شهر، در زمان سومر کهن مسکون بود تحت فرمان حکمرانان بومی و آشوری در ایسین – لارسا ترقی کرد و سرانجام، در حدو 1759 پیش از میلاد توسط حمور بی ویران شد.…
لارسا /Larsa/
شهر بابل جنوبی (سن کره senkerehکنونی). پس از فروپاشی امپراتوری اورسوم، دولت کوچک سلطنتی لارسا، تحت فرمان پادشاهانی با نام‌های بیگانه، شهر او را ویران کرد و بخش عمدۀ تجارت مهم پیشرفتۀ آن را به خود اختصاص می‌داد. لارسا با ایسین بر سر تفوق بر…
گوده آ /Gudea/
فرمانروای لاگاش در دوره نو –سومری (حدود 2199 -2180 پیش از میلاد) در زمان سلطنت او لاگاش نیرومند و مترقی شد. گوده آ بخش عمدۀ کوشش خود را صرف احداث ساختمان معابد و بندرها کرد و به تشویق هنرمندان پرداخت (در حدود بیست تندیس از او حیاط های معبد…
کیش ، یک شهر سومری
کیش /kish/ شهر سومری (تل الاحیمیر Tell el Oheimir) نزدیک.
کیش شهر عمده ای به شمار می‌رفت که در طی هزارۀ سوم پیش از میلاد جایگاه چندین سلسله بود. لقب «پادشاه کیش» تسلط بر سومر و اکدّ را به همراه داشت.در هزارۀ دوم پیش از میلاد بابل همسایه بر…
کیزّووانتا /kizzuwanta/
ناحیه ای در آناتولی جنوبی که تقریباً معادل کیلیکیا باستانی است در طی هزارۀ دوم پیش از میلاد، دارای یک ملیت فراوان از هوریانی ها بود. اگرچه در آغاز، یک دولت سلطنتی مستقل بهش مار می‌رفت به‌تدریج، تحت تسلط هیتی ها درآمد. کیزوواتنا به‌عنوان یک…
کنعانی ها /cannanites/
ساکنان سامی غربی ترین بخش‌های خاورمیانه در طول ساحل مدیترانه (ناحیه که اکنون لبنان غرب سوریه و اسراییل در آن قرار دارد). تمدن آن‌ها تحت نفوذ شدید مصر بود، که نواحی ساحلی آن سرزمین را در طول بخش اعظم هزارۀ دوم پیش از میلاد اداره می‌کرد.…
کرکمیش /Karkamish/
کرکمیش /Karkamish/ (جرابلس Djerablus کنونی)
شهر باستانی در شمال سوریه نزدیک حلب. این شهر از زمان نو –سنگی تا روزگار هلنیستی مسکون بود. در طی دومین هزارۀ پیش از میلاد، نخست پایتخت یک کشور سلطنتی مستقل بود، سپس به تصرف هیتی ها درآمد و بعدها…
کاسی ها / Kassites/
کاسی ها قومی بیابان نشین بودند که در منطقۀ فرات میانه در اواسط هزارۀ دوم پیش از میلاد ساکن شدند. زبان آن‌ها به هیچ یک از گروه های زبانی شناخته‌شده وابسته نیست. پادشاهان کوچک کاسی در آغاز در منطقۀ بین‌النهرین میانه سکونت اختیار کردند و…
فهرست پادشاهان /king-list /
از این‌گونه چندین فهرست یافت شده که توالی سلسله ها را به ثبت رسانده است. ماهیت این فهرست ها شدیداً یک بُعدی است و همزمان نیست. بهترین نوع شناخته شدۀ فهرست پادشاهان سومری در دورۀ ایسین –لارسا فراهم شد. این فهرست با نام هفت پادشاه پیش از سیل…