سومین جنگ گوریو- خیتان

سومین جنگ گوریو- خیتان یک نبرد در قرن یازدهم میلادی مابین پادشاهی گوریو و نیروهای خیتان در نزدیکی جایی بود که امروزه به عنوان مرز بین چین و کره شمالی شناخته می گردد. جنگ های گوریو- خیتان در سال ۹۹۳ با اولین لشکرکشی آغاز شد و با دومین پیکار ادامه یافت.

مقدمه:

خیتان ها در سال ۹۹۳ به رهبری ژیائو سون نینگ به کره یورش بردند اما بعد از اینکه مذاکرات آتش بس با وزیر گوریو سئو هوی باعث ایجاد روابط دوستانه بین دو کشور شد، از خاک گوریو عقب نشینی کردند. سلسله لیائو در سال ۱۰۰۴ موفق به دفع پادشاهی چینی سونگ گردید. متعاقبا و به عنوان بخشی از مذاکرات صلح، پادشاهی سونگ موظف شد با امپراطوری لیائو خراج پرداخت کند.

اما بحران بین گوریو و لیائو باعث ایجاد جنگ دیگری شد. ژنرال گنگ جو از گوریو در سال ۱۰۰۹ کودتایی را بر علیه پادشاه موکجونگ هدایت کرد، پادشاه را کشت و یک حکومت نظامی بنیان نهاد. اتحاد دو کشور در سال ۱۰۱۰ فرو ریخت و لیائو به بهانه خیانت ژنرال گنگ به کره حمله کرد. همچنین خیتان ها ادعای مالکیت شش شهرک پادگانی در شرق رودخانه یالو که گوریو آنها را در مذاکرات آتش بش در سال ۹۳۳ به عنوان قلمرو خود اعلام کرده بود داشت. بعد از تلفات سنگین و متعدد در برابر ارتش گوریو، خیتان ها در تلاش برای مغلوب ساختن گنگ جو برآمدند که آنها را دست کم گرفته بود. علیرغم این شکست، پادشاه گوریو بر ادعای خود برای مالکیت شش شهرک پادگانی استوار ماند. خیتان ها از شبه جزیره عقب نشینی کردند در حالیکه هیچ دستاورد قابل توجهی از جنگ به دست نیاوردند. اما آنان امید خویش را برای کنترل شش شهرک پادگانی و اجبار گوریو برای پرداخت مالیات از یاد نبردند.

اما با شروع تابستان سال ۱۰۱۸، خیتان ها اقدام به ساخت یک پل بر روی رودخانه یالو کردند.

تهاجم و نبرد کویجو:

در دسامبر سال ۱۰۱۸، صد هزار سرباز خیتان به رهبری ژنرال ژیائو بایا از روی پل به داخل قلمرو گوریو وارد شدند اما با کمین سربازان گوریو روبرو گشتند. پادشاه هیون جونگ در مورد اخبار تهاجم اطلاع یافت و به سربازانش دستور نبرد در برابر مهاجامان خیتانی را داد. ژنرال گنگ گم چان که به دلیل اینکه مقامی دولتی بود هیچ تجربه نظامی نداشت، فرمانده ارتش گوریو متشکل از ۲۰۸۰۰۰ نفر (خیتان ها همچنان دست بالا را داشتند و حتی تعدادشان ۲ به ۱ بود، زیرا نیروهای خیتان غالبا سواره نظام بودند در حالیکه کره ای ها این مزیت را نداشتند) شد و به سمت رودخانه یالو پیش روی نمود.

در نزدیکی شهرک پادگانی هیونگ هواجین یک رودخانه کوچک وجود داشت. ژنرال گنگ دستور داد رودخانه تا زمان شروع عبور خیتان ها از آن سد شود و هنگامی که آنها در اواسط گذر از آن بودند، وی فرمان داد که سد تخریب گردد. اینگونه بود که آب بیشتر ارتش خیتان را غرق کرد. خسارت بسیار عظیم بود اما خیتان ها علیرغم چالش های ایجاد شده توسط مدافعان و شرایط زمستانی موجود در ناحیه شمال غربی، لشکرکشی خود را ادامه دادند. آنها تا رسیدن به پایتخت گوریو (گه سونگ) به پیشروی خود ادامه دادند ولی توسط قوای هدایت شده توسط ژنرال گنگ گم چان شکست خوردند.

نیروهای گوریو حمله همه جانبه ای را ترتیب دادند که تقریبا همه ارتش خیتان را نابودند کردند. تنها چند هزار نفر از سربازان لیائو از شکست جانسوز در کوسونگ جان سالم به در بردند. تعداد بیشتری بعد از تسلیم شدن در کرانه های رودخانه دستگیر شدند. چهار سال بعد، گوریو و سلسله لیائو بر پایه مذاکرات به یک قرارداد صلح رسیده و روابط طبیعی خویش را از سر گرفتند. خیتان دیگر هرگز به گوریو حمله نکرد.

سربازان تسلیم شده خیتان در مناطق مختلف گوریو تقسیم شده و در جوامع منزوی و حفاظت شده ای سکنی گزیدند. این افراد به خاطر مهارت هایشان در شکار، قصابی، چرم دوزی و دباغی چرم ارزشمند بودند. آنها در چند صده بعد به صورت طبقه اجتماعی بک جونگ تکامل یافتند که پائین ترین طائفه مردم کره را شکل می داد.

پیامد:

این آخرین تهاجم خیتان به گوریو بود زیرا دو طرف چهار سال بعد به یک توافق صلح رسیدند. سلسله های گوریو و خیتان از یک دوران صلح بهره مند شدند و فرهنگ های آنان به نقطه اوج خود رسید. اما تعادل قدرت در مرز لیائو- گوریو جابجا شد، جورچن ها که در حوالی مرز بین دو کشور می زیستند، اقدام به گسترش قدرت خویش نمودند. سرانجام وانیان آگودا رئیس جورچن ها در سال ۱۱۱۵ سلسله جین را در منچوری پدید آورد و شروع به حمله به خیتان ها کرد. در سال ۱۱۲۵، سربازان جورچن پادشاه لیائو را با کمک چینی هایی که به امید دستیابی به قلمروهایی که آنها سابقا به خیتان ها از دست داده بودند به حمایت از جورچن ها برخواستند، پادشاه لیائو را دستگیر کردند. بیشتر خیتان ها به آسیای مرکزی گریختند، جاییکه آنان پادشاهی لیائو غربی (کارا- خیتای) را تاسیس کردند. بیشتر آنان مجبور شدند  تسلیم جورچن ها شوند.