از امپراتوری پرتغال تا روم; آشنایی با ۱۰ امپراتوری پردوام تاریخ!

تقریباً از آغاز تاریخ بشر امپراتوری‌هایی کوچک و بزرگ بر مناطق محتلف جهان حاکم بوده اند. اغلب وسعت قلمروی این امپراتوری ها مورد بحث قرار می گیرد اما صرف‌نظر از بزرگی و گستردگی، برخی از امپراتوری‌ها بیشتر از بقیه عمر می‌کنند و چندین قرن دوام داشته‌اند. حتی امپراتوری‌هایی وجود داشته‌اند که بیش از یک هزار سال حکومت کرده اند. در ادامه با ۱۰ امپراتوری رکورد دار از این نظر آشنا می شویم.

---

1. امپراتوری روم (۲۷ قبل از میلاد – ۱۴۵۳ پس از میلاد)

امپراتوری روم طولانی‌ترین امپراتوری تاریخ بود. پس از جنگ‌های داخلی که منجر به فروپاشی جمهوری روم شد، این کشور به طور رسمی در سال ۲۷ قبل از میلاد به یک امپراتوری تبدیل شد. زمانی که روم به یک امپراتوری تبدیل شد، از قبل سرزمین‌هایی در سراسر اروپای غربی، اروپای جنوبی و شمال آفریقا داشت. سرانجام، امپراتوری روم آنقدر بزرگ شد که در قرن سوم میلادی، امپراتور آن، دیوکلتیان، آن را به دو واحد، امپراتوری روم غربی و امپراتوری روم شرقی تقسیم کرد. در سال ۴۷۶ امپراتوری روم غربی سقوط کرد. با این حال، امپراتوری روم شرقی تا قرن پانزدهم پس از میلاد دوام آورد و از آن به عنوان امپراتوری بیزانس یاد می‌شود. امپراتوری بیزانس در سال ۱۴۵۳ میلادی، زمانی که ترک‌های عثمانی پایتخت آن، قسطنطنیه را فتح کردند، به پایان رسید.

2. امپراتوری کوش (۱۰۶۹ قبل از میلاد – ۳۳۰ پس از میلاد)

پادشاهی کوش دولتی باستانی در آفریقا بود که در نقطه تلاقی رودخانه‌های نیل آبی، نیل سفید و آتبارا (در سودان کنونی) قرار داشت.  این امپراتوری از دولت‌شهر نپته آغاز شد که بعدها پایتخت امپراتوری کوش شد. در قرن هشتم پیش از میلاد، پادشاهان کوشی فراعنه سلسله بیست و پنجم مصر شدند. اما کوشی‌ها در سال ۶۶۶ قبل از میلاد، زمانی که آشوری‌ها به مصر حمله کردند، کنترل مصر را از دست دادند. در سال  ۵۹۰ قبل از میلاد، ناپاتا توسط مصری‌ها غارت شد و پایتخت کوشی‌ها به مرو  Meroe منتقل شد. در ۳۳۰ پس از میلاد؛ پادشاهی آکسوم مرو را نابود کردند و به امپراتوری کوش پایان دادند.

3. امپراتوری مقدس روم (۸۰۰ پس از میلاد – ۱۸۰۶ پس از میلاد)

امپراتوری مقدس روم تلاشی از سوی برخی از رهبران اروپای غربی برای بازسازی امپراتوری روم بود که بیش از سه قرن قبل از آن فروپاشیده بود. این تلاش زمانی آغاز شد که پاپ لئو سوم، شارلمانی را به عنوان امپراتور امپراتوری روم اعلام کرد. امپراتوری مقدس روم در اوج خود متشکل از آلمان امروزی، سوئیس، لیختن اشتاین، لوکزامبورگ، جمهوری چک، اتریش، اسلوونی، بلژیک، هلند و بخش‌های بزرگی از لهستان، فرانسه و ایتالیا بود. با این حال، پس از پایان جنگ سی ساله در سال ۱۶۴۸، امپراتوری تکه تکه شد. سرانجام، در سال ۱۸۰۶، ناپلئون فرانسه، آخرین امپراتور مقدس روم، فرانسیس دوم، را مجبور به کناره‌گیری کرد.

4. جمهوری ونیز (۷۹۷ پس از میلاد – ۱۷۹۷ پس از میلاد)

جمهوری ونیز هزار سال دوام آورد. ونیزی‌ها به کنترل قلمروهایی در داخل ایتالیا، در مجاورت قلمرو اصلی ونیز و سرزمینی در کرواسی و آلبانی کنونی پرداختند. ابزار اصلی توسعه جمهوری نیروی دریایی قدرتمند آن بود. زمانی که ناپلئون فرانسه شهر ونیز را در سال ۱۷۹۷ تصرف کرد، جمهوری ونیز به پایان رسید.

5. امپراتوری سیلا (۵۷ قبل از میلاد – ۹۳۵ پس از میلاد)

 

امپراتوری سیلا در کره جنوبی کنونی مستقر شد و به عنوان یک پادشاهی کوچک در منطقه جنوب شرقی شبه جزیره کره آغاز شد. این پادشاهی در قرن اول بعد از میلاد کمی گسترش یافت. با این حال، در قرن ششم پس از میلاد بود که گسترش سیلا واقعاً آغاز شد. در اواسط تا اواخر قرن هفتم، سیلا و دست نشاندگانش تنها پادشاهی بودند و قلمروی تقریباً مطابق با کره جنوبی کنونی را کنترل می‌کردند. با این حال، در اواخر قرن نهم، امپراتوری شروع به زوال کرد. سرانجام در سال ۹۳۵ پس از میلاد، پادشاهی توسط پادشاهی گوریو فتح و جذب شد.

6. امپراتوری کانم (حدود ۷۰۰ پس از میلاد – ۱۳۹۶ پس از میلاد)

امپراتوری کانم در حدود قرن هشتم پس از میلاد در منطقه‌ای که اکنون بخش‌هایی از کشورهای امروزی چاد، لیبی، نیجر، نیجریه و کامرون را در بر می‌گیرد، تأسیس شد. این کشور در قرن سیزدهم به اوج گسترش سرزمینی خود رسید، اگرچه این گسترش زیاد دوام نیاورد، و در اواسط قرن سیزدهم، قلمرو به مرزهای اولیه آن تقلیل یافت. در سال ۱۳۹۶، مهاجمان بولالا با تصرف پایتخت آن، نجیمی، به امپراتوری کانم پایان دادند.

7. امپراتوری اتیوپی (۱۲۷۰ تا ۱۹۷۴ م.)

امپراتوری اتیوپی که به نام حبشه نیز شناخته می‌شود یک پادشاهی در منطقه جغرافیایی شمال اتیوپی امروزی است.
پس از اشغال مصر توسط بریتانیا در سال ۱۸۸۲، اتیوپی و لیبریا تنها کشورهای آفریقایی مستقل پس از تقسیم آفریقا توسط قدرت‌های امپریالیستی اروپا در اواخر قرن ۱۹ میلادی بودند. این کشور یکی از بنیان‌گذاران سازمان ملل متحد در سال ۱۹۴۵ بود.

امپراتوری اتیوپی با سرنگونی آخرین سلسله امپراتوری آکسوم، سلسله زگوه، تحت عنوان سلیمانیان آغاز شد که ادعای نسب خود را از سلیمان پادشاه عبری کتاب مقدس داشت. سلیمانیان با ادغام تمدن‌های جدید در داخل اتیوپی، یک امپراتوری ساختند. به غیر از کشور آفریقای غربی لیبریا، اتیوپی تنها کشور آفریقا بود که از استعمار قدرت‌های اروپاییدر مان مانده بود، تا زمانی که ایتالیا در سال ۱۹۳۶ به کشور حمله کرد و آن کشور را فتح کرد و تا سال ۱۹۴۱ بر آن حکومت کرد.

امپراتوری اتیوپی در سال ۱۹۷۴ پایان یافت، زمانی که یک کودتای مارکسیستی آخرین امپراتور آن، یعنی هایله سلاسی را سرنگون کرد.

8. امپراتوری خمر (۸۰۲ پس از میلاد – ۱۴۳۱ پس از میلاد)

دوران طلایی امپراتوری خمر در قرن ۱۲ و اوایل قرن ۱۳ بود. در این زمان، معبد بزرگ انگکور وات در پایتخت خمر، آنگکور ساخته شد،که به بزرگترین شهر پیش از انقلاب صنعتی تبدیل شد. امپراتوری خمر در اوایل قرن سیزدهم، زمانی که تقریباً تمام هندوچین و جنوب تایلند کنونی را تحت کنترل داشت، به بزرگترین گستره سرزمینی خود رسید. اما در اواسط قرن سیزدهم، امپراتوری شروع به افول کرد، زمانی که توسط پادشاهی تای در غرب تهدید می‌شد. در سال ۱۴۳۲، امپراتوری منحل شد و مردم خمر وارد جایی شدند که از آن به عنوان عصر تاریک خود یاد می‌کنند.

9. امپراتوری عثمانی (۱۳۰۰ تا ۱۹۲۳ م.)

امپراتوری عثمانی به عنوان یک دولت کوچک ترک در آناتولی آغاز شد. ترکان عثمانی با تصرف  قسطنطنیه، در سال ۱۴۵۳ به امپراتوری بیزانس پایان دادند و آن را پایتخت خود قرار دادند. امپراتوری عثمانی در بزرگترین گستره سرزمینی خود، شمال آفریقا، شبه جزیره بالکان و بخش بزرگی از خاورمیانه را تحت کنترل داشت.

اما در قرن هجدهم امپراتوری عثمانی رو به زوال بود. پس از جنگ جهانی اول، امپراتوری مجبور شد کنترل قلمرو امپراتوری باقی مانده خود در خاورمیانه را تسلیم کند. سرانجام در سال ۱۹۲۳ امپراتوری سقوط کرد و جمهوری مدرن ترکیه جایگزین آن شد.

10. امپراتوری پرتغال (۱۴۱۵ پس از میلاد – ۱۹۹۹ م.)

امپراتوری پرتغال در قرن پانزدهم آغاز شد. این امپراتوری در قرن هجدهم در بیشترین وسعت خود، مستعمراتی در آمریکای جنوبی، آفریقا و آسیای جنوب شرقی داشت. اما در اوایل قرن نوزدهم، پرتغال بزرگترین مستعمره خود، برزیل را از دست داد. مستعمرات کوچکتر باقی مانده آن در آفریقا و آسیای جنوب شرقی در اواسط تا اواخر قرن بیستم استقلال یافتند. در سال ۱۹۹۹، پرتغال آخرین مستعمره خود در خارج از کشور، ماکائو، را به جمهوری خلق چین واگذار کرد.