آشوُریانAssyrians [VIII]عصر کلاسیک سوُمر (ï سوُمریان) با تسخیر دولتـ شهرها به دست سارگونِ آگادهیی، حکمران شمالی، به پایان رسید. سارگون و شاهان اَکَدی خالقِ اندیشهی امپراتوری جهانی بودند و سالها بعد آشوُریان همین مفهوم را به کار بردند [۱۸].
آسوُر یا آشوُر، شهری تجاری در امپراتوری سوم اوُر موفق شد در زمان فتح بابل به دست کاسیها و اشغال شمال به دست هوُریاییها، استقلال خود را حفظ کند. هر چند آشوُر در مجمع (کنفدراسیون) نسبتا آزاد دولت‌های میتانی بود، اما ناتوانی میتانی سرانجام به آشوُر قدرت بخشید که در زمان سلطنت آشوُرـ اوُبالیت اول (۱۳۳۰ـ۱۳۶۵ قم)، نخستین پادشاه واقعی «آسوُر»Assyria ، استقلالش را اعلام کند؛ و با پیدایش آسوُر، جایگاه برجستهی خود را از نو به دست آورد.
اندیشهی یک امپراتوری جهانی در مفهوم خدای جهانی تجسم یافت. کیشِ سین، یا ماهْ‌خدا، نقش مهمی در سراسر تاریخ آشور ایفا کرد و مراکز متعددی در اوُر واقع در بابل، حَرّان در بینالنهرین، در لبنان و در فلسطین داشت. در عصر نوـآشوری، سین حامی پادشاهی شد (ï پادشاهی (خاور نزدیک باستان))، و شَمَش، خورشیدْخدا، نیز به شکل گستردهیی تجلیل می شد. بااینهمه، دین به شدت تحت استیلای آشوُر، خدای ملی، بود که تجسم سرزمین مادری و پایتخت و خدای منطقهی اطراف کَنِش بود که بازرگانان آشوُری بسیاری در آن زندگی میکردند. آشوُر به مثابهی خدای ملی به تدریج جانشین مردوُک، خدای بابلی شد. خدایان مهم دیگر انلیل Enlil، اَداد Adad و عِشتر [یا، ایشتار] بودند. خدایان از انسانها دور بودند و در رسم نگاشتن آنها به کمک نمادها غالباً بر این نکته تأکید می‌شد (ï هنر و نمادگرایی (خاور نزدیک باستان)).[۱۰]
آشوُریان معتقد بودند که رویدادهای روی زمین بازتاب‌های دستههای گردندهی صورت‌های فلکی‌اند می‌پنداشتند که ده خدایی که نمودگار سیارات و ثوابت بودند به نوبت بر عالم فرمانروایی میکردند. بنابراین، انتظار می‌رفت که پادشاه تمامی این سرزمینها در شهری اقامت کند که به خدای فرمانروای آن دورهی زمانی خاص اختصاص داشت و از همین رو پادشاهان هر از گاهی اقامت‌گاه خود را تغییر میدادند تا به این باور تحقق بخشند. چهار پایتخت وجود داشت: آشور، نینوا، خُرساباد و نِمروُدNimrud. آنها فرهنگ بابلی را به رسمیت می‌شناختند و حفظ می کردند؛ آشوُرـ بانیپال (۶۳۱ قم) پیکره یا مجموعهیی از ادبیات به خط میخی را گردآورد که متون دینی و تفأل را در بر میگرفت. در دورههای پیشین، آشور کاتبانی را که در بابل آموزش دیده بودند به کار گماشت و کتابخانههایی ساخت.[۲۵: ۳۸]
منبع: کتاب فرهنگ ادیان جهان
Salam, mikhastam khahesh konam agar rajebe sofal e asr e Safavi makhsoosan Sofale Blue & white matlabi darid be man bedahid.
merci