اختراعات گراهام بل

«الکساندر گراهام بل» در ۱۴۱ سال پیش و زمانی که فقط ۲۹ سال سن داشت، نخستین تماس تلفنی موفق دنیا را برقرار کرد تا این افتخار برای همیشه به نام او ثبت شود.

در دهم مارس سال ۱۸۷۶ میلادی، نخستین مکالمه تلفنی میان «الکساندر گراهام بل» و دستیارش «توماس واتسن» با موفقیت انجام شد.

الکساندر اهل اسکاتلند بود، اما پس از اینکه دو برادرش در جوانی به سل مبتلا شدند و درگذشتند، زادگاه خود را به مقصد کانادا ترک کرد. وی پس از گذراندن دوران نقاهت، راهی ایالات متحده آمریکا شد.

بل تحصیلات آکادمیک چندانی نداشت، اما از آنجایی که پدر و پدربزرگش گفتاردرمان بودند، او هم از کودکی با این حرفه آشنا بود، به ویژه آنکه مادرش نیز از نعمت شنیدن بی‌بهره بود.

آشنایی بل با این حرفه سبب شد در آموزشگاه ناشنوایان شهر بوستون مشغول به کار شود و در کنار آن نیز به تئوری‌های خود درباره ارتعاشات و … بپردازد.

آشنایی او با توماس واتسن سبب شکل‌گیری فکر اختراع تلفن در ذهنش شد. بل درخواست خود برای «حق امتیاز» (پتنت) این اختراع را در ۱۴ فوریه سال ۱۸۷۶ میلادی تسلیم اداره پتنت‌های آمریکا کرد. این در حالی بود که تنها چند ساعت قبل مخترع دیگری به نام «الیشا گری» درخواست مشابهی به آن اداره ارائه کرده بود. بل کمتر از یک ماه بعد اولین پتنت برای تلفن را دریافت کرد و سه روز بعد اختراع خود را در معرض دید سرمایه‌گذاران، خبرنگاران و اهل فن با موفقیت آزمایش کرد.

طولی نکشید که صدها چالش حقوقی تازه، در رابطه با همین پتنت پیش روی بل قرار گرفت که از این تعداد پنج مورد به دادگاه عالی آمریکا کشیده شد. اما در نهایت صحت ادعاهای بل تایید شد و یکی از طولانی‌ترین دعواهای حقوقی تاریخ آمریکا بر سر پتنت خاتمه یافت.

وی بعد از آنکه به خاطر اختراع تلفن به شهرت رسید، توانست در سال ۱۸۸۲ میلادی شهروند آمریکا شود.

شهرت او بعدها به حدی رسید که واحد استاندارد برای اندازه‌گیری شدت امواج صوتی در دهه ۱۹۲۰ میلادی «بل» نام گرفت. «دسیبل» هم که یک‌دهم بل محسوب می‌شود، رایج‌ترین مقیاس برای اندازه‌گیری بزرگی صدا به شمار می‌رود.

همچنین وقتی بل در دوم اوت سال ۱۹۲۲ میلادی درگذشت، دو روز بعد، تمامی سرویس‌های تلفتی در آمریکا و کانادا برای یک دقیقه کامل و همزمان با خاکسپاری‌اش به حالت تعلیق درآمدند. علاوه بر این، تیمی متشکل از ۶۰ هزار اپراتور تلفن به احترام وی یک دقیقه سکوت کردند و هیچ تماس تلفنی را هم وصل نکردند تا ۱۳ میلیون تلفن در قاره آمریکا برای یک دقیقه زنگ نخورند.

* دیگر اختراعات بل: تلفن بی‌سیم، فلزیاب و قایق سرعتی

۱ـ در سال ۱۸۸۰ بل نوعی تلفن بی‌سیم را اختراع کرد که با بهره‌گیری از پرتوهای نوری، حرف‌ها و صداها را انتقال می‌داد. او این اختراع خود را که فوتوفون (برگرفته از کلمات یونانی به معنای «نور» و «صدا») نامگذاری و اعلام کرد: «فوتوفون بزرگ‌ترین اختراعی است که تا الان انجام داده‌ام و حتی از تلفن نیز اهمیتش بیشتر است.» اختراع او در زمان خود پیشرفت بزرگی محسوب می‌شد اما چندین دهه بعد، تکنولوژی فایبر اوپتیک از راه رسید و اختراع بل را به کناری نهاد.

۲ـ در سال ۱۸۸۱ و پس از سوءقصد به جیمز آبرام گارفیلد (بیستمین رئیس‌جمهور آمریکا)، شرایط جسمانی او رو به وخامت گذاشت، چون پزشکان مجبور بودند با دست‌ها و ابزارهای غیراسترلیزه اقدام به کنکاش درون بدن وی کنند تا گلوله‌ها را بیابند. بل که معتقد بود علم می‌تواند روش‌های بهتری برای پیدا کردن موقعیت گلوله در بدن ارائه کند، نوعی ماشین الکترومغناطیسی را ابداع کرد که پیش‌تر روی برخی از مجروحان جنگی امتحان کرده بود.

به همین دلیل، دو بار به کاخ سفید فراخوانده شد تا از دستگاهش برای پیدا کردن گلوله‌ها در بدن رئیس‌جمهور استفاده کند اما تلاش موفقی نداشت. چرا که سیم‌های موجود درون تشک اختلالاتی ایجاد می‌کرد،‌ از سوی دیگر پزشک مخصوص رییس‌جمهور فقط اجازه معاینه سمت راست بدن را به بل داد چون تصور می‌کرد گلوله در آن سمت است، در حالی که کالبدشکافی پس از مرگ گارفیلد نشان داد گلوله در سمت چپ بدن او بوده است.

۳ـ بل در دهه ۱۸۹۰ میلادی فعالیت‌هایی را در حوزه هوانوردی آغاز کرد و حتی توانست تعدادی کایت چهارضعلی سرنشین‌دار طراحی کند. رؤیای او ساخت هواپیمایی بود که بتواند از سطح آب تیک‌آف کند و به پرواز درآید. این رؤیا به ساخت قایق‌های پرسرعتی انجامید که می‌توانست روی سطح آب جهش کند. یکی از این قایق‌ها HD-4 نام داشت و توانست در سال ۱۹۱۹ میلادی رکوردشکنی کند و  سرعت ۱۱۲ کیلومتر بر ساعت را به ثبت برساند.