یی سو گوانگ

اولین دایر المعارف کره ای:

یک دایر المعارف اطلاعات گسترده ای در موضوعات مختلف مثل دانش، فعالیت های انسانی و طبیعی فراهم می آورد در حالیکه تاریخ هر موضوع نیز مشخص شده است. چه زمانی دایر المعارف برای اولین بار ایجاد شد؟

دایر المعارف در غرب ریشه خویش را در کتاب ” تاریخ طبیعی ” اثر عالم رومی پلینی می جوید. در شرق نیز دایر المعارف سنتی چینی تدوین شده در خلال عهد سلسله سونگ به عنوان اولین دایر المعارف شناخته می شود. آن جوهره ها و تفاسیر کنفسیوسیسم کلاسیک را طبقه بندی می کند. در کره نیز ” جیبونگ یوسول ” که در سال ۱۶۱۴ منتشر شد، به عنوان اولین دایر المعارف در نظر گرفته می شود.

این مجموعه بیست جلدی نه تنها در مورد کره بلکه در مورد ویتنام، تایلند، مالزی، فرانسه و انگلستان نیز در بردارنده اطلاعاتی می شود و بنابراین باعث گسترده تر شدن افق دید کره ای ها به جهان خارج می گردد. یی سو گوانگ پدید آورنده این کتاب که با نام مستعار جیبونگ نیز شناخته می شود، عالمی مشهور بود که در اواسط عهد چوسون ضیافتی از اطلاعات را فراهم ساخت.

پیروی از سیر عادی نجیب زادگان:

یی سو گوانگ در سال ۱۵۶۳ در جانگدان واقع در منطقه گیونگ گی که محل انتصاب پدرش بود پا به عرصه گیتی نهاد. پدرش یی هی گوم یک نواده سلطنتی و وزیر دفاع بود. اگرچه او در یک خانواده اشرافی و ثروتمند به دنیا آمد، اما تنها بخاطر توانایی هایش به شهرت و قدر و منزلت دست یافت.

یی از کودکی به عنوان یک نابغه شناخته میشد. او اولین امتحان کشوری برای یک منصب دولتی را در شانزده سالگی گذراند و در ۲۳ سالگی تا عالی ترین سطح آزمون دولتی برای خدمات مدنی پیش رفت. وی از زمانی که وارد خدمات دولتی شد، تا رسیدن به اوج در مسیری پر سرعت قرار داشت و پله های ترقی را یکی پس از دیگری پیمود.

یی دوران شغلی خویش را در اداره مسئول اسناد دیپلماتیک آغاز کرد و در پست های کلیدی در ادارات مختلف دولتی مثل سونگ گیونگوان (عالی ترین سازمان آموزشی کشور) و دفتر ژنرال ممیز به خدمت پرداخت. وقتی که مهارت های نویسندگی او به خوبی شناخته شد، در ۲۸ سالگی به سمت مقامی منصوب گردید که بر روی فرامین یا دستورات پادشاه کار میکرد.

یی چنان مقام دولتی لایقی بود که سه مرتبه به عنوان سفیر به سلسله چینی مینگ فرستاده شد. در آن زمان پادشاهی چوسون در تقلای غلبه بر عواقب یورش ژاپن بر کره و اولین تهاجم منچو بود. در زمان حکومت پادشاه گوانگهه گون یک کشمکش حزبی تلخ وجود داشت، درحالیکه پادشاه اینجو مجبور بود تا قوای شورشی تحت رهبری ژنرال ناراضی یی گوال را سرکوب کند. یی سو گوانگ در میان آشفتگی های سیاسی خود را از کشمکش های حزبی دور نگه داشت اما به عنوان یک صاحب منصب صادق، وفادار و معقول باقی ماند.

یی امروزه بیشتر از مقامی دولتی به عنوان یک خردمند در یادها مانده است.

یک مقام دولتی:

او زمانیکه به کره بازگشت، به یک مقام دولتی رده بالا در وزارت کارکنان تبدیل شد. یی در آثار بعدی اش تاکید کمتری بر کنفسیوسیسم داشت و در عوض تمرکز خویش را بر اتخاذ علوم غربی به منظور استحکام کشور گذاشت. همچنین آثارش با موضوع سیاست معتدل و اصلاحات اقتصادی به منظور بهبود شاخص های زندگی رعایا که در اثر جنگ هفت ساله و سیستم بروکراسی رو به وخامت گذاشته بود، سر و کار داشت. وی همچنین سیاست های رفاهی را پیاده می کرد و اعتقاد داشت راه آسمان در میان مردم یافت می شود و شریف ترین کوشش ها اهمیت دادن به خوراک و پوشاک مردم می باشد. ایده او در مورد یک کشور شادکام از کنفسیوسیسم و کاتولیسم الهام گرفته شده بود. از این کتاب ها در آکادمی کنفسیوسی چانگسو در سوون واقع در منطقه گیونگی نگهداری می شود.

یو هیونگ ون (۱۶۷۳-۱۶۲۲) و یون جیونگ (۱۷۱۴-۱۶۲۹) در زمره اندیشمندانی هستند که گفته می شود در اوایل قرن هفدهم میلادی تحت تاثیر یی قرار گرفته اند.

حرفه نظامی:

او در آغازین روزهای جنگ هفت ساله در جوگیونگ واقع در منطقه گیونگ سانگ حضور داشت. در آنجا به یی فرماندهی دسته نظامی کوچکی داده شده بود. وی در یونگین واقع در منطقه گیونگی با یک گشون اعزامی ژاپن روبرو شد و شکست خورد. مافوقانش مجددا وی را در اویجو واقع در منطقه هامگیونگ احیا کردند. یی در آنجا با قوای ژاپنی بیشتری روبرو شد. فعالیت های وی در آن مدت برای ترفیعش به اندازه کافی موفقیت آمیز بود.

او در سال ۱۶۱۴ در مورد تجارب نظامی خویش مطالبی را نوشت و اشاره کرد که قوای چوسون متشکل از تعداد زیادی ساجوک (خویشاوندان یانگبان یا مقامات محقق)، بیکارها، ولگردان و تعداد اندکی موظف به خدمت بود. این کتاب به عنوان سنگ بنای مکتب سیلهاک در نظر گرفته می شود.

عالمی بزرگ که افق جدیدی را باز کرد:

در سال ۱۶۱۳ که مصادف با پنجمین سال سلطنت پادشاه گوانگهه گون بود، دربار شاهد مقدار زیادی از آشفتگی های سیاسی بود زیرا حزب شمالی تصفیه سیاسی کلانی را به منظور حذف حزب رقیبش و شاهزاده یونگ چانگ به انجام رساند. یی بدون درنگ از منصب دولتی اش استعفا داد و در بازنشستگی زندگی کرد. سال بعد زمانیکه که او به ۵۲ سالگی رسید، شاهکارش ” جیبونگ یوسول ” را تکمیل نمود.

بر پایه تجربیاتش از سه مرتبه سفری که به عنوان سفیر به چین داشت، یی برای نوشتن جیبونگ یوسول  از ۳۴۰ نوع کتاب که در آن زمان تعداد قابل توجهی کتاب به شمار می رفت استفاده کرد. جیبونگ یوسول به معنی ” گفتمان های موضعی جیبونگ ” می باشد. آن مخزن بیکرانی از اطلاعات می باشد که مجموعا ۳۳ بخش، ۱۸۴ زیر مجموعه و ۳۴۳۵ مورد را پوشش داده است.

کتاب آموزه حکما، جهان و طبیعت،  جغرافیای جهان، رسوم اجتماعی، کاتولیسم، فرهنگ غربی، زبان ها، داستان های جذاب و فرهنگ غذایی را معرفی می کند. همچنین آن شامل اطلاعات پایه ای در مورد جهان غرب منجمله جغرافیا و آب و هوای انگلستان، غذاهای غربی و تسلیحات غربی می باشد. وی همچنین در مورد علم هیئت که آن زمان از کشیش ایتالیایی ساکن در چین کسب کرده بود نوشت. او چندین مرتبه از چین بازدید کرد و حتی با فرستاده های تایلندی در چین نیز ملاقات نمود. با علاقه شدیدی که به تایلندی ها پیدا کرده بود، یی از نزدیک آداب و رسوم مردم تایلند را ثبت کرد. او همچنین با فرستاده هایی از ویتنام و جزایر اوکیناوا نیز در ارتباط بود.

مفاهیمی در این کتاب وجود دارند که در سیستم معرفتی قبلی مورد پذیرش قرار نگرفته بودند. یی علوم و اطلاعات جدیدی که جوهره ای از گستره وسیعی از کتاب ها بر اساس موضوع بودند را طبقه بندی کرد. او همچنین نظرات شخصی خویش را اضافه و بدین ترتیب سبک متمایزی از ” گفتمان های موضعی ” را اعمال کرد. کتاب در بردارنده تعدادی از نوشته ها می باشد که برای خوانندگان این امکان را فراهم می سازد تا واقعیت جامعه چوسون را در آن زمان درک کنند. این مجموعه خصیصه سیلهاک یا آموزه های عملی را که در جستجوی راستی از حقایق است نشان می دهد.

همچنین این کتاب شامل اطلاعاتی چند در مورد فرهنگ غربی است که توجهات زیادی را از جانب اندیشمندان جلب کرده بود. در حقیقت زمانی که یی از دودمان چینی مینگ بازدید کرده بود، وی کتابی در مورد کاتالویسم نوشته کشیش ایتالیایی متئو ریکی را به دست آورد. این اولین باری بود که ادبیات غربی به کره آورده شد. او به منظور معرفی کاتولیسم و فرهنگ غربی به کره ترجمه چینی کتابی با عنوان ” معنای صحیح ارباب آسمان ” را به کشور آورد. جیبونگ یوسول شاهکاری است که حد اعلی مطالعات و سخت کوشی یی را منعکس می کند و خط سیر عالمی را نشان می دهد که تمام زندگی اش را وقف مطالعات کرده است.

از کنفسیوسیسم باستانی تا آموزه های عملی:

یی بعد از چهار سال انزوا در سال ۱۶۱۶ شروع به خدمت به عنوان فرماندار محلی سانچون کرد. او به لطف مدیریت مثال زدنی اش توسط مردم محلی به شدت مورد ستایش قرار گرفت.

یی پس از سه سال خدمت به عنوان فرماندار مجددا بر مطالعاتش متمرکز شد. او بعد از کودتایی که پادشاه اینجو را به قدرت رساند مجددا به شغل های دولتی منصوب شد و در جایگاه های عالی رتبه ای خدمت کرد. پیشگام آموزه های عملی در اواسط عهد چوسون سرانجام در سال ۱۶۲۸ در ۶۶ سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد. چوسون پس از آن وارد عصری جدید از ” آموزه های عملی ” شد، مکتبی که در جستجوی راستی عالمانه در زندگی روزمره بود. این اتفاق انتقال بزرگی از عرف قدیمی کاوش کنوفسیوسیسم باستانی به شمار می رفت.