گیل گمش ، پادشاه سومری
گیل گمش/Gilgameš/
یک پادشاه سومری از نخستین سلسلۀ اوروک، به او بعد ها، جنبۀ خدایی بخشیدند و قهرمان داستان حماسی هم نام خود گردید. نام او به‌صورت ( گیش بیل- گین، مش giš. bin. meš گیش بیل. گل. مش giš- bil- ga-meš۵ ،گیش بیل giš bil) نوشته می‌شود واین نام به‌عنوان « پیرمرد هنوز جوان است» تعبیر شده است، اما، آن شاید مربوط به یک اسطورۀ بعدی باشد که به گیاه جوانی مربوط می‌شود در فهرست پادشاهان سومری نام او به‌عنوان پسر الهۀ نین سون Ninsun آمده است و در آنجا ذکرشده است که پدرش ( یک شخص مجهول؟) و بعد ها کاهن بزرگ کولاب kullab شد. داستان حماسی، لوگال باندا Lugalbanda پدر اوست.
گیل گمش به‌عنوان دریافت دارندۀ هدایای تشریفاتی در متون کهن سومری از لاگاش دیده می‌شود. در طی دورۀ اورسوم وی به‌عنوان پادشاه جهان فرودین نامیده می‌شود که به داوری می‌نشیند و تصمیمات نهایی را از سوی خورشید _ خدا شمش دریافت می‌دارد. رابطۀ نزدیک میان گیل گمش و خورشید_ خدا، به تعبیر خورشیدی خود این قهرمان منجر شده باشد او را در نیپور، اوما umma و درهم Derhem, به‌عنوان خدا می‌پرستیدند.
پنج تصنیف سومری مربوط به گیل گمش باقی مانده است، شاید آن‌ها را در طی سلطنت پادشاهان سلسلۀ ایسین Isin نوشته باشند که ازلحاظ سلسله‌ای ارتباطاتی با اوروک داشته و به گذشته قهرمانی آن شهر علاقه نشان می‌دادند. گونه‌های مختلف داستان‌های گوناگون اصل و منشأ آن‌ها را در سنت‌های شفاهی نشان نمی‌دهند، اگرچه دلایلی وجود دارد که گونه‌های ادبی از دورۀ فارا وجود داشته است.
