عاقبت سران مشهور انقلاب مشروطه چه شد؟
در این مطلب به عاقبت چند فرد از سران انقلاب مشروطه میپردازیم.
ستارخان
در جریان ترور آیت‌الله سیدعبدالله بهبهانی دولت مشروطه تصمیم به خلع سلاح گروههای مسلح گرفت، ستارخان با این امر مخالفت نمود و با قوای دولتی به جنگ پرداخت.
بعدازظهر اول شعبان ۱۳۲۸ق قوای دولت مشروطه، که جمعاً سه هزار نفر می‌شدند به فرماندهی یپرم‌خان، یار قدیمی ستارخان در تبریز و رئیس نظمیه وقت، باغ اتابک را محاصره کردند و پس از چند بار پیغام، هجوم نظامیان به باغ صورت گرفت و جنگ بین قوای دولتی و مجاهدین آغاز گشت. در این جنگ قوای دولتی از چند عراده توپ و پانصد مسلسل شصت تیر استفاده کردند و به فاصله ۴ ساعت ۳۰۰ نفر از افراد حاضر در باغ کشته شدند. ستارخان راه پشت بام را در پیش گرفت، اما در مسیر پله‌ها در یکی از راهروهای عمارت تیری به پایش اصابت کرد و مجروح شد و قادر به حرکت نبود. اندکی بعد قوای دولتی او را دستگیر کردند و به منزل صمصام السلطنه بردند و خود و اتباعش ناچار به خلع سلاح شدند.
بعد از این وقایع، ستارخان خانه نشین شد؛ پزشکان حاذق برای مداوای پای او تمام تلاش خود را کردند، بر اثر اصابت گلوله هر دو استخوان ساق پا شکسته بود و زخم دچار عفونت بود، دوبار پزشکان معالج (لقمان الدوله، حسین خان نظام الحکما، و دو پزشک خارجی) اقدام به عمل جراحی و تمیز کردن زخم نمودند و پس از مدتی شکستگی و زخم بهبودی نسبی پیدا کرد و با وجود کوتاهی پا می‌توانست با عصا راه برود. ستارخان پس از این واقعه نزدیک به چهار سال زندگی کرد و در تاریخ ۲۸ ذی الحجه ۱۳۳۲هـ. ق (۲۵ آبان ۱۲۹۳ش/ ۱۶ نوامبر ۱۹۱۴م) در تهران درگذشت.
مزار وی در باغ طوطی در کنار حرم شاه عبدالعظیم واقع است.
نوادگان وی چندین مرتبه سعی نمودند با کسب مجوزهای شرعی، پیکر وی را به تبریز منتقل کنند که موفق به اینکار نشدند.
خانه وی همینک بعنوان موزه در محله امیرخیز خیابان شمس تبریزی نرسیده به میدان پنجم مرداد (منجم)کوچه ستارخان می باشد .
عکسی از ستارخان
باقر خان
باقرخان نیز چند سال بعد، در آغاز جنگ جهانی اول، در زمره گروهی از آزادی‌خواهان رهسپار قلمرو عثمانی در عراق شد ولی شکست آلمان در این ناحیه و پراکنده شدن آزادی‌خواهان، باقرخان و یارانش را به فکر بازگشت به ایران انداخت. وی و یارانش در راه بازگشت در حدود مرز قصر شیرین در خانه مردی به نام محمدامین طالبانی بیتوته کردند ولی شبانگاه همه به دست صاحب خانه که طمع در اموالشان بسته بود، کشته شدند.
![]()
آیت‌الله بهبهانی
مجلس دوم مشروطه به دو جناح اعتدالیون و دموکرات‌ها تقسیم و برخوردهای دو جریان درباره اصلاحات غیردینی آغاز شد. آیت‌الله بهبهانی که نقش موثری در پیروزی مشروطه‌طلبان داشت و در مجلس دوم از طرفداران جناح اعتدالیون بود، اولین قربانی این اختلاف‌ها شد و بوسیله چهار مرد مسلح که گفته می‌شد از طرفداران جناح دموکرات‌ها بودند، ترور شد.
صمصام السلطنه
صمصام السلطنه در دوره حکومت محمدعلی شاه به مخالفان پیوست و با برادر خود علیقلی‌خان سردار اسعد همراه شد. او به همراه سواران مسلح بختیاری اصفهان را تصرف کرد و حکومت اصفهان را در ۱۳۲۶ عهده‌دار شد. وی پس از فتح تهران دو دوره نخست‌وزیر، نماینده مجلس، فرماندار چهارمحال بود و در سال ۱۳۰۹ در اصفهان درگذشت.
یپرم خان
یپرم خان که رهبری مشروطه‌خواهان در رشت را به عهده و نقش موثری در شکست محمدعلی شاه داشت، پس از فتح تهران به ریاست پلیس تهران منصوب شد. وی در واقعه پارک اتابک که به کشته شدن عده زیادی از مجاهدین انجامید، فرماندهی قوای دولتی را عهده‌دار بود. یپرم خان همچنین در چندین جنگ با طرفدارن محمدعلی شاه مخلوع شرکت کرده بود. سرانجام در جریان یکی از جنگ‌های دوران مشروطه، یپرم‌خان و همراهانش به هنگام عزیمت از همدان به کرمانشاه، به قلعه شورجه که اهالی آن با سالارالدوله همراهی کرده بودند، یورش بردند که در میانه تیراندازی‌ها گلوله‌ای به یپرم اصابت کرد و موجب کشته شدن وی شد.
با عرض سلام. پس سردار بی بی مریم و سران بزرگ واصلی مشروطه که بختیاری بودن و این دلاوران تهران را فتح کردن . کم لطفی است که نام این بزرگان را نیاوردید و نمی دانم که همیشه به این بزرگان با چشم کینه نگاه می کنند اما تاریخ چیز دیگری می گوید و خواهد گفت. با تشکر.