احمد شاه و اولین هواپیما در ایران

گرچه اولین پرواز بشر با هواپیما در سال ۱۹۰۳ توسط برادران رایت انجام شد اما ده سال طول کشید تا خلبانی لهستانی اولین هواپیما را بر فراز آسمان ایران به پرواز درآورد.

به گزارش مجله تاریخ فرادید، “ویلبر” و “اورویل رایت” دو مخترعی بودند که در ۱۷ دسامبر ۱۹۰۳ توانستند با موفقیت اولین هواپیما را به پرواز درآورند؛ اما ده سال طول کشید تا در ششم صفر ۱۳۳۲ مصادف با ۱۴ دی ماه ۱۲۹۲ و ۴ ژانویه ۱۹۱۴ در زمان احمدشاه قاجار اولین هواپیما در آسمان ایران به پرواز درآید.

“کوزمینسکی” خلبان لهستانی اصل این هواپیما، قطعات مجزای یک هواپیمای “بلریو۱۱” را از روسیه و از طریق بندر انزلی بوسیله اتومبیل به تهران آورد و پس از سرهم کردن آن اولین پرواز را بر فراز تهران به انجام رساند. با این حال اولین پپرواز هواپیما بدون حاشیه هم نبود چرا که نبود مکان مناسب برای فرود باعث شد خلبان به اجبار در میدان مشق فرود بیاید.  

در تاریخچه پست و تلگراف و تلفن ایران، در شرح ایجاد خطوط پستی هوایی به ورود اولین هواپیما به ایران اشاره شده است. بنا به این روایت در ماه صفر سال ۱۳۳۲ هجری قمری طیاره ای در آسمان تهران نمودار شده و در میدان مشق فرود می آید و فردای آن روز احمدشاه با جماعتی از درباریان و خدمتگزاران دستگاه کشوری و لشگری از آن دیدن کرده و در کنار آن عکسی به یادگار می‌گیرند.

روزنامه ارشاد از مطبوعات مشهور زمان قاجار هم در گزارشی از اولین پرواز هواپیما بر فراز ایران در همین تاریخ خبر می‌دهد و اضافه می کند که خلبان این هواپیما پیش از این در چند کشور دیگر نیز پروازهای نمایشی انجام داده و از مردم پول گرفته است؛ خلبان لهستانی در تهران هم بلیط فروخته و پس از مختصر گردشی بر فراز تهران به سمت البرز رفته است. بنا به این گزارش چند روز بعد قطعات متلاشی شده هواپیما روی چهارچرخه ای اسبی در کنار خیابان علاءالدوله (فردوسی) به سمت میدان توپخانه حمل می‌شده است. 

عکسی که در زیر مشاهده می کنید یک سند تاریخی از اولین هواپیما در ایران است. در این عکس احمدشاه قاجار در کنار جمعی از ملازمان با خلبانی که احتمالا “گوزمینسکی” باشد در مقابل دوربین ایستاده اند. این عکس همان عکسی است که گفته شده است احمدشاه و درباریان با هواپیما گرفته اند و در روزنامه “ایلوستراسیون” فرانسه منتشر شده است .