تاریخچه هواپیما ربایی در ایران

قبل از انقلاب سال ۱۳۵۷، سه هواپیماربایی در ایران انجام گرفت که هر ۳ مورد در سال ۱۳۴۹ با اهداف سیاسی صورت گرفت. 

اما در بعد از انقلاب و در زمان جنگ، نخستین هواپیماربایی در روز چهارشنبه ۱۵ تیر۱۳۶۲ رخ داد. در این روز هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۴۷ متعلق به شرکت هواپیمایی ج.ا با ۳۹۰ مسافر و خدمه در مسیر شیراز به تهران ربوده و به کویت برده شد.

در کویت ۱۸۷ مسافر آزاد شدند و سپس بقیه مسافران هواپیما به پاریس پرواز کرد. هواپیما صبح روز شنبه ۱۸ تیرماه ۱۳۶۲ به تهران بازگشت.

هواپیماربایی های مکرر

با پذیرش آتش بس در حمله به مناطق مسکونی، هواپیما ربایی در دستور کار حکومت بعث عراق قرار گرفت. روز جمعه ۲۵ خرداد ۱۳۶۳ یک هواپیمای فوکر ۲۷ با ۸ سرنشین دزدیده و در تاریخ ۳ تیر همان سال به ایران برگردانده شد.

۲ روز بعد یک هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ هما با ۱۳۸ مسافر که از بوشهر عازم تهران بود ربوده و ابتدا به قطر و سپس به مصر برده شد. دولت عراق به ربایندگان هواپیما پناهندگی سیاسی داد و هواپیما در ۷ تیرماه همان سال به ایران بازگشت.

۱۶ مرداد همان سال یک هواپیمای ایرباس با ۳۰۳ مسافر در مسیر تهران به شیراز ربوده و به ایتالیا برده شد. هر دو رباینده که دو جوان ۱۷ و ۱۸ ساله بودند توسط پلیس در رم دستگیر و مسافران‌آزاد شدند.

باز ۶ شهریور آن سال یک هواپیمای ایرباس با ۲۰۶ مسافر و خدمه ربوده شد و در بغداد به زمین نشست. مسافران این هواپیما یک هفته در عراق نگهداری و سپس به ایران بازگشتند. اما هواپیما درعراق ماند.

۱۷ شهریور ماه همان سال نیز هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۲۷ ربوده و در نهایت در بصره به زمین نشست. مسافران آن تحویل ایران شدند اما هواپیما در عراق نگه داشته شد. این هواپیما توسط گروه طوفان وابسته به شاپور بختیار ربوده شده بود.

در مجموع در دوران جنگ، ۱۵ فروند هواپیمای ایران ربوده و به کشورهای مختلف برده شد.

راه اندازی سپاه حفاظت هواپیمایی

گسترش عملیات هواپیماربایی با دستور شفاهی امام خمینی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از اوایل شهریور ۱۳۶۳ در فرودگاه های کشور مستقر شد. شورای امنیت کشور نیز به منظور مقابله با این هواپیماربایی ها، رسما حفاظت و امنیت پرواز هواپیماها را از ۱۲ شهریور ۱۳۶۳ به سپاه واگذار کرد.

پس از این اقدام در تاریخ ۲۱ شهریور ۱۳۶۳ چهار هواپیما ربا که هواپیمای ایرباس جمهوری اسلامی در مسیر تهران – شیراز را ربوده و خود را از منافقین معرفی می کردند به دام افتاده و هواپیما در اصفهان به زمین نشست.

آخرین تلاش هواپیماربایی مربوط به دوره جنگ، روز دوشنبه ۱۴ مرداد ۱۳۶۴ برای ربودن یک فروند هواپیمای مسافربری در مسیر تهران به بندرعباس ناکام ماند و نیروی امنیت پرواز سپاه، ضمن درگیر شدن با دو هواپیماربای داخل هواپیما یکی از آنها را کشته و دیگری را دستگیر کرد.

 آخرین هواپیما ربایی در سال های پس از انقلاب، در سال ۱۳۷۹ در پرواز اهواز- بندرعباس صورت گرفت که ربایندگان در رسیدن به اهداف خود ناکام ماندند.