مناسبات تجاری ایلخانان و اروپاییان

هر چند سلطان ابوسعید با امضای قرارداد صلح با ممالیک به خصومت‌های گذشته میان دو کشور پایان داد، اما این صلح که در سال ۱۳۲۴ م منعقد شد مانع از حفظ و تداوم مناسبات دوستانه ایلخانان با دول غربی و آزادی فعالیت‌های مبلغان مذهبی و رفت‌و‌آمدهای بازرگانان در قلمرو یکدیگر نبود. زیرا حکومت ایلخانی به تجار مسیحی آزادی تجارت داده بود تا کالاهای خود را به ایران آورند یا از ایران عبور دهند. گر چه دامنه فعالیت‌های تجار محدود به موضوعات مالی و تجاری و مسائل غیرسیاسی بود اما نباید از یاد برد که تجار در این دوران نقش و تاثیر چشمگیری در راستای تثبیت وضعیت صلح‌آمیز و مناسبات دوستانه کشورهای شرقی و غربی داشته‌اند.

در دوره سلطنت ابوسعید مغول تجارت ایران با اروپا به‌طور کامل منحصر به تجارت با بازرگانان جمهوری‌های شبه‌جزیره ایتالیا بود و کالاهای ایران از طریق بازرگانان ونیزی و جنوایی به سایر نقاط اروپا منتقل می‌شد. از نکات قابل توجه در مناسبات تجار ونیزی و ایلخانان وجود مدارکی از تجار ونیزی مقیم تبریز است که در آن به چگونگی حل و فصل مرافعات خصوصی اتباع ونیز با تاجران ایرانی اشاره دارد. یک نمونه از این مدارک موافقت‌نامه بین یک ایرانی به نام حاج سلیمان طیبی و دو تاجر ونیزی با نظارت حاکم در سال ۱۳۳۲ م است. طبق این موافقت‌نامه تاجر ایرانی قصد داشته مالیاتی برای کالاهای تجار ونیزی که به ایران حمل می‌کردند قائل شود و دو تاجر ونیزی درخواست مطالبه پولی را در ازای کالاهای خود که در ارزروم از بین رفته بود، کرده‌اند.