کشتار لیدیس و تنها مرد بازمانده
لیدیش شهر کوچکی در چکسلواکی بود که کشتار معروف سال ۱۹۴۲ بعد از ترور راینهارد هایدریش که یکی از افسران بلند مرتبه آلمان نازی بود در آن رخ داد. عصر روزی که مراسم تدفین هایدریش انجام شد، گروهی از افسران اس اس و نظامیان آلمانی وارد شهر شدند. تمامی ۱۹۲ مرد و پسر این شهر کوچک به حاشیه شهر منتقل گردیده و اعدام شدند و بیشتر زنان نیز به بازداشتگاه های اسرای جنگی ریونزبروک فرستاده شدند که در آن جا ۶۰ نفر از تمامی ۲۰۳ نفر آن ها جان دادند. کودکانی که شرایط فیزیکی مناسبی داشتند برای فرآیند «آلمانی سازی» به آلمان فرستاده شده و ۸۲ نفر دیگر نیز به اتاق های گاز سیار شلمنو منتقل شدند.
۱۰ مرد اهل این شهر که در زمان حادثه در لیدیس حضور نداشتند نیز شناسایی، تعقیب و کشته شدند. تنها یک نفر زنده ماند که نامش فرانتیسک ساژدل که در آن هنگام در زندان پراگ به سر می برد به همین دلیل تنها بازمانده این کشتار لقب گرفت. وی که روزگاری سِمت معاون شهردار لیدیس را در اختیار داشت در آن زمان به جرم قتل زندانی شده و تنها چند ماه پس از کشتار لیدیس آزاد شد و با خانه ای بازگشت که شهر ارواح شده بود. حقیقت ماجرا چنان وی را آشفته و منقلب کرد که ساژدل خود را به گشتاپو معرفی نمود اما دیگر کسی به مردمان اهل لیدیس اهمیتی نمی داد. تنها بازمانده کشتار لیدیس به این خاطر زنده ماند که در جریان یک دعوای خانوادگی پسر خود را به قتل رسانده بود.
