خرداد ۱۳۹۱

مهمترین مسائلی که موجب مبادلۀ فرهنگی بین ملت های همجوار میشود، جنگ و تجارت هستند. در مورد تاریخ مـاد و دولت های میانرودان، جنگ بیشتر از نجارت مؤثر بوده است. بیشتر دوران فرمانروایی مـاد و حتی قبایل ماد پیش از تشکیل حکومت، در جنگ با آشوریان…

آپولون(فبوس) خدای موسیقی و هنر Apollon (phoebus) آپولون یکی از معروف ترین و سرشناس ترین خدایان یونان است شاید بغیر از زئوس فقط آرس(مریخ) خداوند جنگ و آفرودیته(زهره یا ونوس)الهه ی عشق از او مشهور تر باشند.به همین جهت از روز اول…

دو خاندان ساسانی و صفوی را میتوان از دو نظر با یکدیگـر مقایسه کرد: تأسیس حکـومتی یکپارچه و فراگیر در روزگاری که ایران مرکزیتی نیرومند بود و توجه به اهرم مذهب. با این که کمی باید در به کار بردن اصطلاح ملوک الطوایفی ( شبه فدرال ) محتاط بود،…

نخستين دودمان فرمانروا در تاريخ اساطيرى و حماسى ايران زمين «پيشداديان» بودند. پيشداد به معنى «اولين كسى كه قانون آورده است». در شاهنامه فردوسى نخستين پادشاه پيشدادى «گيومرث» (كيومرث) (كيومرس) بود كه در متون اوستايى و باستانى نخستين…

".. این سؤال پیش می‏آید که چرا اعراب برای اداره این امپراتوری بزرگ نتوانستند سال کبیسه ایرانی را به دقت اجرا کنند؟ یکی از مشکلات این بود که برای اداره این سرزمین از همان سالهای آغازین باید از گاهشماری ایرانی استفاده می‏شد، و از آنجا که…

از اسنادی که دربارۀ مُزد کارکنان مادی از تخت جمشید بدست آمده، چنین برمی آید که این کارکنان « کورتَش » خوانده می شدند. کورتش ها بیشتر پیشه ورانی بوده اند که به کارهایی از قبیل سنگ تراشی، درودگری و مسگری و کارهایی همانند می پرداخته اند. همین…

بیشاپور؛ یکی‌ از آثار باستانی‌ بی‌همتای‌ ایران‌ است‌ ویران‌ كردن‌ چه‌ آسان‌، آباد كردن‌ و ساختن‌ چه‌ دشوار. ساسانیان‌ بیشاپور را ساختند، برای‌ راه‌سازی‌ آن‌ را تخریب‌ می‌كنند!؟ یكصد سال‌ پیش‌! نیرومندی‌ از زمینداران‌ شیراز آب‌ رودخانه‌…

از زرتشتی بودن مـادها آگاهی در دست نیست. ولی از نشانه ها چنین پیداست که آنها میتوانسته اند زرتشتی بوده باشند. آرامگاه مادی « قیـزقـاپان » در درۀ شهر زور، نزدیک سلیمانیۀ عراق امروزی و مقبرۀ « دکـان داوود » در سه کیلومتری جنوب شرقی سرپل ذهاب،…

بقایای میراث فرهنگ هیتی در اواخر سده نهم ق.م به قدرت تازه ای به نام فریگیه رسید که در اسیای کوچک روی کار آمد و عنوان « پل فرهنگی میان لیدی و یونان » را پیدا کرد. افسانه ی پیدایش و رشد آنها بصورت نمادین، طلوع و غروب تمدن ها را نشان میدهد.…

خبر کشف تندیس نیم تنه ژولیوس سزار در هفته‌های اخیر در فرانسه که تیتر نخست صفحات فرهنگی اغلب نشریات اروپا را به‌خود اختصاص داد توجه بسیاری از محافل هنری و تاریخی را به سوی خود جلب کرد. و اغلب مورخان و باستان‌شناسان جهان و به‌ویژه اروپا را…

میترائیسم مِهر پرستی یا آیین مهر یا میترائیسم، آیینی راز آمیز بود که بر پایه پرستش مهر (میترا) ایزد ایران باستان و خدای خورشید، عدالت، پیمان و جنگ، در دوران پیش از آیین زرتشت بنیان نهاده شد. این آیین بعدها دگرگون شده و به سرزمینهای…

زبان‌ها و گویش‌های کهن ایرانی زبان‌های ایرانی از نظر تاریخی به سه دسته تقسیم می‌شوند: 1. زبان‌های ایرانی باستان 2. زبان‌های ایرانی میانه 3. زبان‌های ایرانی نو زبان‌های ایرانی نو زبان‌های ایرانی نو به دو دسته بخش می‌شوند: 1.…

به هنگام پرداختن به اردشیر پاپگان نمی توان از نامۀ تنسَر، موبد موبدان زمان او به گشنَسپ شاهک گیلان، صرف نظر کرد. زیرا بسیاری از حقایق در نامۀ تنسر غوطه ور است. با این همه نباید پنداشتکه نامۀ تنسر منبعی بی چون و چراست. بنابر روایات عربی و…

میان تالیف متون و کتب پهلوی در سده های نخستین اسلامی و استنساخ این متون در ایران و هند فاصله زمانی بسیاری است. بسیاری از متون دوره میانه از ایران خاصه یزد و کرمان به هند رسیده است و مزداپرستان این دیار به استنساخ آنها همت گماشته اند. این…

زنان هخامنشی. ماریا بروسیوس. ترجمه هایده مشایخ. هرمس. تهران. 1382. ده + 265 ص. در سالهای اخیر انتشار کتابهای مربوط به تاریخ و فرهنگ ایران باستان رونقی دوباره یافته است. البته، و متأسفانه، بسیاری از این کتابها برای سیراب کردن عطش عموم و…