بایگانی سالیانه

۱۳۹۷

کاوه      

او با داشتن پیشۀ آهنگری نمایندۀ طبقه پیشه‌ور‌است. از هجده پسر او هفده تن قربانی ضحاک و خوراک مارهای دوش او می‌شوند. چون به دنبال آخرین پسرش می‌روند، او اعتراض کنان به دربار ضحاک روی می‌آورده و بزرگانی را که به‌اجبار در حال گواهی دادن به…

فرهاد اول (اشک چهارم)

پس از درگذشت فریاپت در ۱۸۱ پیش از میلاد پسر او فرهاد اول بر تخت نشست. از فرهاد تنها این را می‌دانیم که او امردها (مردها )را به‌فرمان خود درآورد. آگاهی ما درباره این قبیله آریایی، که در این هنگام ظاهراً در طبرستان و پیرامون آمل می‌زیسته‌اند،…

ضحاک/ دهاک/ اژی دهاک

اژی به معنی اژدها یا مار بزرگ و دهاک نام خاص است که به‌صورت ضحاک در می‌آید. اژی دهاک در متن‌های دینی ایران جزء دیوان و فرزند اهریمن است که سه سر، شش چشم و سه پوزه دارد. او روشن‌تر و اساطیری‌تر از دیگر آفریدگان زیان‌کار توصیف‌شده است. او…

جمشید   

در اوستا پسر ویونگها است، نخستین کسی که هوم را مطابق آیین می‌فشارد و این سعادت به او می‌رسد که صاحب فرزندی به نام جم درخشان یا جمشید شود. جم شخصیتی است هندو ایرانی و بانام یِمه در هند نخستین کس از بی‌مرگان است که مرگ را برمی‌گزیند، راه مرگ…

فریایت یا پریاپت (اشک سوم)

پسر و جانشین اردوان اول، فریاپت سومین شاه اشکانی چنان بی رد و نشان است که حتی مورخان از خیال‌پردازی درباره او صرف‌نظر کرده‌اند. چون ما تاریخ این دوره را، کم‌وبیش مانند همه تاریخ ایران باستان، از گزارش‌های مورخان کلاسیک اروپای شرقی درباره…

تمورَث یا تخمورشب

تمورَث/تخمورشب(تخمه اورُپه)1در متن‌ها معمولاً باصفت زیناوند (هوشیار) می‌آید. مدت فرمانروایی او را سی سال گفته‌اند. او نیز با دیوها می‌جنگد و بر آن‌ها چیره می‌شود. در اوستا آمده است که او از ایزد وَیو می‌خواهد که او را یاری کند تا بر اهریمن…

هوشنگ (هئوشیَنگه)

هوشنگ (هئوشیَنگه)1لقب او در اوستا پَرَداته2، است، به معنی «نخستین کسی که (برای حکومت) تعیین شده» که در پهلوی و فارسی به‌صورت پیشداد در می‌آید و آغاز سلسلۀ پیشدادیان از اینجاست. در برخی از منتهای پهلوی هوشنگ و « وَئیکَرد » دو برادری هستند که…

اردوان اول (اشک دوم)

چنین می‌پنداریم که پس از اشک اول، پسر او، ارتبان یا اردوان اول (اشک دوم)، جانشین او شده است! اردوان اول در آغاز کار با استفاده از سرگرمی آنتیوخوس کبیر در آسیای صغير همدان را و تقریباً همه سرزمین ماد را به تصرف خود درآورد. آنتیوخوس کبیر…

عکس اسکناس های دوران قاجار

نمونه هايى از اسكناس هاى بانك شاهنشاهى ايران كه تا پايان سلطنت قاجاريه و نيز تا اوايل سلطنت پهلوى اول در ايران تنها با تصوير ناصرالدين شاه قاجار و در دو سرى ١ و ٢ منتشر شدند: فقط در يزد ادا خواهد شد :  يعنى اينكه معادل…

فرزندان نخستین زوج بشر

شجرۀ نامۀ اعقاب مشیه و مشیانه اصل و مبدأ بسیاری از نژادهای گوناگون را دربر می‌گیرد. شا ای که در خونیرس و در ایران ویج اقامت کردند، نژاد ایرانیان را به وجود می‌آورند. باکمی تفاوت در متن‌ها، این نژاد از زوجی است که سیامک – نَشاک نامیده…

نخستین زوج بشر

از نطفۀ گیومرث که بر زمین ریخته می‌شود پس از چهل سال شاخه‌ای ریواس می‌روید که دارای دو ساق است و پانزده برگ. این پانزده برگ مطابق با سال‌هایی است که میشه1 و مشیانه2، نخستین زوج آدمی، در آن هنگام دارند. این دو همسان و هم بالایند. تنشان در…

اشک اول (برادران اشک و تیرداد)

در منابع کلاسیک موجود فرمانروایی اشک اول آن‌چنان کوتاه و درهم‌ریخته است که یافتن او در آغازتاریخی بسیار کم‌رنگ دشوار می‌شود. برای نمونه درهم تنیدگی رویدادهای در پیوند با اشک و برادر احتمالی او تیرداد به‌گونه‌ای است که معمولاً نمی‌توان آن‌ها…

گوم موجام

گوم موجام (؟-670) رهبر نظامی جنبش کوتاه مدت احیای گوگوریو بعد از سقوط آن بدست شیلا در اواخر قرن هفتم میلادی بود. بعد از سقوط پادشاهی به دست تانگ و شیلا در سال 668، او جنبش مقاومتی را در حوزه رودخانه ته دونگ بر افروخت و در سال 670 آنسونگ…

یورش دوم اهریمن به دنیای نیکی

در پایان سه هزار دوم، یاران و همدستان اهریمن که از بیهوشی سرکردۀ خود در رنجند به ترغیب او می‌پردازند تا از این بی‌خبری به درآید. کوشش آن‌ها وقتی به نتیجه می‌رسد که جِه یا جَهی، دیوزن، به‌پیش می‌رود و اهریمن را به کارزار تشویق می‌کند. خطاب…