پیاده رفتن به سوی مقصدی مقدس در ادیان(از زرتشتیان تا شیعیان)

می‌خواهیم در این مطلب به امری مذهبی و دینی که در دین زرتشتیان و مسیحیت و دو مذهب اصلی اسلام توسط اشخاص مومن و قدیس و شاهان و امامان بپردازیم :

در دین زرتشتیان (شاهان) پروفسور آرتور کریستین سن مورخ مشهور دانمارکی مینویسد :

آذرگشنسب یا آتش گنجک (شیز) واقع در آذربایجان بود… پادشاهان ساسانی در ایام سختی به زیارت این معبد میشتافتند و زر و مال و غلام در آنجا نذر میکردند … خسرو دوم نذر کرد، که اگر موفق به مغلوب نمودن وهرام چوبین(بهرام چوبین) بشود، زینت های زر و هدیه سیم آشتکده آذر گشتنسب بفرستد و به وعده خویش وفا کرد … شاهنشاهان ایران در هنگام رسیدن به پادشاهی با کمال احترام پیاده به زیارت این معبد میرفتند و نذرها میکردند و هدیه و خواسته بسیار به آنجا میبردند. (مسافت حدود ۵۰۰ کیلومتر)

در دین مسیحیت استیون در فصلی از کتابش با نام “زُوار حضرت عیسی” (ع‌) مینویسد:

عشق به زیارت در نهاد بشر ریشه ای بس عمیق دارد.ایستادن در جائیکه روزی پیشوایان ما ایستاده اند، دیدن اماکنی که روزی در آنها چشم گشوده، رنج کشیده و سرانجام دیده فرو بسته اند، خود پدید آورنده ی رابطه ای عرفانی میان ما و پیشوایان دینی ما و بیان گویای بیعت درونی ما با ایشانست. گو آرامگاه مردان بزرگ گیتی و زیارتگاه ستایشگران آنان از راه های بس دور باشد، چون اکثر مردم مشتاقانه رو به اماکنی می آورند که معتقدند خداوند زمین را درآن نقطه، مشمول لطف و عنایت خاص خویش گردانیده است. سفر برای زیارت اماکن مقدس اهل کتاب در فلسطین (اورشلیم) گاها سال ها طول میکشید.

در منبعی از مذهب اهل تسنن، ابونعیم اصفهانی نویسنده اهل سنت نقل کرده است:

امام حسن علیه‌ السلام فرمود: من از پروردگار خود شرم دارم که او را دیدار کنم و به خانه‌اش نرفته باشم. و بیست با پای پیاده از مدینه رهسپار [مکه] شد.

متن عربی: حَدَّثَنَا عَبْدُاللهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ، ثنا مُحَمَّدُ بْنُ نُصَیْرٍ، ثنا إِسْمَاعِیلُ بْنُ عَمْرٍو، ثنا الْعَبَّاسُ بْنُ الْفَضْلِ، عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عَبْدِالرَّحْمَنِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ، قَالَ: قَالَ الْحَسَنُ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ: «إِنِّی لَأَسْتَحِی مِنْ رَبِّی أَنْ أَلْقَاهُ وَ لَمْ أَمْشِ إِلَى بَیْتِهِ» فَمَشَى عِشْرِینَ مَرَّهً مِنَ الْمَدِینَهِ عَلَى رِجْلَیْهِ

و در آخر به مذهب تشیع می‌رسیم که ابوسعید قاضی میگوید :

از امام صادق علیه السلام شنیدم که فرمود: کسیکه با پای پیاده امام حسین علیه السلام را زیارت کند، خداوند متعال در ازای هر قدمی که بر میدارد و میگذارد، ثواب آزاد کردن بنده‏ اى از اولاد حضرت اسماعیل علیه السلام را به او می‏دهد.

متن عربی: أَبِی سَعِیدٍ الْقَاضِی قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِی عَبْدِاللَّهِ ع فِی غُرَیْفَهٍ لَهُ وَ عِنْدَهُ مُرَازِمٌ فَسَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ مَنْ أَتَى قَبْرَ الْحُسَیْنِ ع مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ وَ بِکُلِّ قَدَمٍ یَرْفَعُهَا وَ یَضَعُهَا عِتْقَ رَقَبَهٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ وَ مَنْ أَتَاهُ  بِسَفِینَهٍ فَکَفَتْ بِهِمْ‌
سَفِینَتُهُمْ نَادَى مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ طِبْتُمْ وَ طَابَتْ لَکُمُ الْجَنَّهُ.

در منابع دوران صفویان هم از سفر زیارتی شاهان با پای پیاده به مشهد الرضا و نجف و کربلا گزارش هایی موجود میباشد که مهمترین آنها سفر شاه عباس اول به مشهد الرضا میباشد که مورد توجه تاریخدانان قرار گرفته است.