تاریخچه جشن حنوکا
جشن حنوکا یک جشن یهودی است که در زمره مهمترین جشن های سال قرار می گیرد. تاریخ آن هر سال تغییر می کند و به طور سنتی در ۲۵ روز ماه کیسلف از تقویم عبری آغاز می شود. از آنجایی که این با تقویم میلادی متفاوت است، تاریخ ها هر سال تغییر می کنند. بیایید تاریخ این جشن مهم یهودی را به موقع برای شروع جشن ها بررسی کنیم.
داستان حنوکا
این جشن، یک جشن کوچک است، اما به یکی از شناخته شده ترین جشن ها توسط خانواده ها در سراسر جهان تبدیل شده است. برای خانواده های یهودی به اندازه عید فصح و پوریم اهمیت پیدا کرده است و بر اساس داستان شورش مکابیان ساخته شده است.
حنوکا که به عنوان جشن نور نیز شناخته می شود، در تورات، کتاب مقدس یهودیان وجود ندارد. این در مکابیان اول و دوم، مجموعه‌ای از نوشته‌های مذهبی متأخر، ثبت شده است. داستان در سال ۱۶۸ قبل از میلاد با پادشاه سوریه آنتیوخوس اپیفانس شروع می شود که ارتش خود را برای هتک حرمت معبد، مقدس ترین مکان برای مردم یهودی در این زمان، به اورشلیم فرستاد. آنتیوخوس همچنین یهودیت را ملغی کرد و آداب و اعیاد یهودی را با یهودیان غیرقانونی اعلام کرد که تنها دو گزینه داشت: تغییر دین یا مرگ.
در بیست و پنجمین روز از ماه کیسلف در سال ۱۶۸ قبل از میلاد، معبد به نام خدای زئوس تغییر نام داد. یک جنبش مقاومت یهودی، به رهبری خانواده ای به نام مکابیان، رشد کرد تا اقدامات پادشاه را به چالش بکشد. یهودا مکابی و مبارزانش در دو نبرد بزرگ پیروز شدند و معبد به قوم یهود بازگردانده شد. هانوکا یادآور وقف مجدد معبد و پیروزی نیروهای یهودی بر مهاجم خود است.
معجزه نفت
افسانه می گوید که وقتی مکابیان وارد معبد شدند و شروع به بازپس گیری آن کردند، بلافاصله نور “نر تامید( ner tamid) یا نور ابدی را دوباره روشن کردند که به طور همزمان در معبد و تمام کنیسه های سراسر جهان می سوزد. افسانه می‌گوید که اگرچه تنها برای یک روز روغن کافی در معبد باقی مانده بود که مکابیان وارد معبد شدند، اما همچنان می‌سوخت تا اینکه رسولی با روغن بیشتری بازگشت. خاخام‌های تلمود، هشت روز حنوکا را به معجزه تنها کوزه روغن نسبت دادند.
حنوکا در دوران مدرن
برای سال‌ها حنوکا یک جشن کوچک در سنت یهودی بود. با این حال، در قرن بیستم معنای جدیدی پیدا کرد. پیشگامان اولیه اسرائیل اغلب خود را در معرض حمله قرار می دادند و این به نوبه خود باعث شد که آنها به تاریخ خود روی بیاورند و با مبارزان یهودی باستانی که در همان مکان ایستاده و جنگیده بودند، ارتباط برقرار کنند. حنوکا مبارز یهودی را در یک نور مثبت نشان می دهد و این به خوبی با مبارزه سیاسی برای آزادی و رهایی همسو بود.
حنوکا پس از تأسیس دولت مدرن اسرائیل در سال ۱۹۴۸ اهمیت بیشتری پیدا کرد. اهمیت تاریخی آن، با ریشه هایی که در آزادی و هویت نهفته است، در دنیای پس از هولوکاست اهمیت بیشتری یافته است.
جشن حنوکا چگونه برگزار می شود؟
جشن حنوکا با روشن کردن حنوکا، یا همان منورا حنوکا که یک شمع نه شاخهاس است برگزار می شود. همچنین شامل پختن غذاهای خاص، معمولاً لاتکه، پنکیک سیب زمینی و سوفگانیوت، دونات های مربای کوچک سرخ شده در روغن است. به طور سنتی در حنوکا هدایایی داده نمی شود، اگرچه در دنیای غرب با همزمانی حنوکا با کریسمس هدیه دادن رایج تر شده است. بازی دریدل (dreidel) نیز به طور سنتی در حنوکا انجام می شود.
پنج حقیقت مهم در مورد حنوکا
حقایق شگفت انگیز زیادی در مورد حننوکا وجود دارد که در طول سال ها تکامل یافته است، ما فقط پنج مورد را در زیر انتخاب کرده ایم:
حنوکا به معنای “پیشکش” است.
حننوکا در زبان عبری به عنوان “وقف” ترجمه می شود. این جشن فداکاری و پیروزی شورش مکابیان بر پادشاه یونانی سوری و احیای معبد در اورشلیم است.
سکه های گلت در حننوکا
در حالی که سکه های شکلاتی اغلب به عنوان یک سنت کریسمس در نظر گرفته می شود، اهدای پول حنوکا یا جلت(gelt) کلمه ییدیش برای طلا، به کودکان به همین معنی بود. جلت اشاره به سکه های شکلاتی کوچکی دارد که در هانوکا به کودکان یهودی داده می شود. سنت کمی در پس دادن جلت وجود دارد و برخی از محققان عبری معتقدند که این یک اشاره به سنت کریسمس اروپایی است. جلت یهودی همچنین به عنوان عنصر کلیدی بازی سنتی حنوکا، دریدل، استفاده می شود
دردیل از سنت های کریسمس آلمانی الهام گرفته شده است که از انگلستان ،ایرلند ،سرچشمه گرفته است
بازی سنتی دردیل، که در آن رقبا در حین بازی،برای قطعات خود را (اغلب جلت) شرط بندی می کنند. این بازی از یک فرفره چهار طرفه به نام دردیل استفاده می کند و هر طرف دارای یک حرف عبری متفاوت است. بازی دردیل مترادف با حنوکا است، اما نوعی از بازی سنتی کریسمس آلمان است که خود بر اساس بازی بریتانیایی،تیتوم(-فرفره ای شبیه تاس teetotum)است. علیرغم تاریخچه پیچیده اش، همچنان بخش مرکزی جشن حنوکا در اکثر خانواده ها است.
اولین حنوکا رسما یک سوکوت (شجن آلونک) با کمی تاخیر بود
یهودیان از نظر تاریخی جشن سوکوت را در ماه تیشری برگزار می کنند. با این حال، در قیام مکابیان، نیروها در سراسر تیشری در حال نبرد بودند، بنابراین در عوض جشنواره سوکوت را در کیسلف برگزار کردند. برخی از محققان باور دارند سوکوت دلیل برگزاری جشن هشت روزه حنوکا، نه معجزه روغن.
شمع های حنوکیا باید به روش خاصی روشن شوند
منورای سنتی حنوکا، ، باید به روش خاصی برای بزرگداشت و جشن گرفتن معجزه روغن روشن شود. هر شمع روی حنوکیا باید یکی یکی روشن شود تا نمادی از معجزه روغن و شعله ای باشد که تولید می کند و هر روز که می گذرد چشمگیرتر می شود. به طور سنتی شمع ها باید از راست به چپ در جای خود قرار داده شوند اما به صورت طولی به راست روشن شوند.
