زمینه
دوره نخست ؛ ((زرتشت در سال ۶۶۰ ق .م ناگهان قیام مى کند، و به دلایلى قیامش انتظار مى رود. یکى به این دلیل که ((نظام تمدن )) و ((مالکیت ))، دردها و نیازها تازه اى به جان بشریت مى ریزد و بعد مصلحین را به درمان کردن مى انگیزد.
… زرتشت در آن دوره ، پاسخى بود به دردها و نیازها تازه ایرانى . آریائیان در ابتداى ورودشان به هند و ایران با همه دوگانگى خاک و امکانات خاک و آب و هوا، مذاهبى یگانه داشتند…
آریائیان هند در زندگى قبایلى ماندند، و آریائیان ایران وارد زندگى کشاورزى شدند و با دگرگونى شرایط زندگى ، بینش ، نظام اجتماعى و احساس و اخلاق اجتماعى ، دیگر مذهب میترائیسم و مذاهب ابتدائى پیش از زرتشت (که از قبایل وحشى آریائى و روزگار اشتراک تفکر و زندگى ایرانى و هندى مانده بود)، نمى توانست جوابگوى نیازهاى تازه ایرانى باشد، و مذهبى مى بایست که با شرایط جدید، تناسب اجتماعى و اقتصادى و اخلاقى داشته باشد و بتواند وضع موجود را توجیه کند…
در اینجا است که زرتشت برمى خیزد و مذهبى را اعلام مى کند که براى ارتباط با خدایش نه به سحر و جادو نیازى دارد و نه به ((قربانى )) و ((مغان )).
جادو را باطل ، و قربانى را نفى مى کند و بزرگترین مبارزه را علیه کارپانها (مغانروحانیون ) مى آغازد. و از همه مهتر اینکه تمامى بتها را، مجسمه رب النوع هاى مختلفىکه ساختن شان یکى از کارهاى مذاهب قدیم بود، فرو مى شکند و از معابد بیرون مى ریزد(گر چه باز خود موبدان (= روحانیت زرتشت ) با توجیهاتى تازه ، دوباره بازشان مىگردانند) و با رفرم دین بدوى مذهبى بوجود مى آورد که بشدت فلاحتى و کشاورزىاست و توجیه کننده زندگى جدید ایران .))
زرتشت موبدان ؛
((تاکنون ، هر چه رفت ، در تعریف و شناخت زرتشت اولیه بود، و پس از این مى کوشم که زرتشتى را که موبدان ساختند ومذهبى که به دفاع موبدان و منافع آنها گمارده شد، تصویر نمایم ، چه در این صورت است که مقایسه و نتیجه گیرى ممکن مى شود:
در ابتدا مذهب زرتشت مبتنى بر خصوصیت زندگى کشاورزى است : ((هر کس قناتى حفر کند به بهشت مى رود))…
تقدس آب ، تقدس گاو، تقدس قنات و تقدس سبزه و درخت ، نشان دهنده این واقعیت است که مذهب زرتشتى بر خلاف میترائیسم که مذهب دوره دامدارى است ، کاراکترى کاملا کشاورزى دارد… مذهب زرتشت نیز دوگانه است ؛ یکى مذهبى است که زرتشت آورده است و دیگرى مذهبى که جانشینان زرتشت (حکام و موبدان ) ساخته اند…))
منابع ؛ ((… ((زراتستریسم )) یا مذهب زرتشت ، مجموعه اسنادى است که مى تواند محقق را به چهره واقعى زرتشت نزدیک کند، و ((زراستریسم )) مجموعه کتاب ((اوستا))، ((دینکرد)) و کتب دیگر زرتشتى است که در طور تاریخ پیش و پس از اسلام ، در قرنهاى پنج و شش تا قرن نهم ، بدست ((موبدان )) نوشته شده است …))
