مراسم گشتى بستن در آیین زرتشت

رسم گشتى بستن

گشتى بستن نیز از ضروریات دین زرتشتى است . وقتى کودک به سن هفت ، یا ده ، یا پانزده سالگى رسید، باید گشتى ببندد. این سنت نیز به ((جمشید)) نسبت داده شده است در متون مذهبى زرتشتى آمده است که : ((جمشید رسم گشتى بستن نهاد)) یا: ((گشتىبه دستور جمشید بود)). این رسم قبل از ظهور زرتشت در میان آریائیها جارى بود و زرتشت آن را رسمیت داد و مقرر فرمود که طبق آئین آن را بر روى ((سدره )) به کمرببندند.

داستان گشتی بستن در شاهنامه

در شاهنامه فردوسى از شخصى به نام((هوم )) که مردى زاهد و پرهیزگاربوده ، حکایتى نقل شده است ؛ ((فردوسى )) مى گوید: ((هوم بر بالاى کوهى برسیره مرتاضان به عبادت مشغول بود و ریاضت مى کشید. وقتى افراسیاب از دست لشکریان کیخسرو فرار مى کند و در کوهها سرگردان مى شود، به دست این پیرمرد زاهد اسیر مى گردد. ((هوم )) او را با گشتى مى بندد تا به درگاه کیخسرو رساند.))موضوع گشتى بستن ، چنان قدمتى تاریخى دارد که در میان آریانهاى باستان رسمى رایج بود.

در کتاب ((بندهشتن )) باب ۱۰ و ۵ آمده است که : در هر جاى دنیا که کردارى نیک از بهدینى ( زرتشتى ) سرزند، همه کسانى که گشتى بسته اند، از آن ثواب بهره مند مى گردند.

چگونگی ساخت ریسمان گشتى

ریسمان گشتى را در عهد باستان از پشم گوسفند، موى بز و پشم شترو پنبه درست مى کردند. ولى امروز زرتشتیان گشتى را از پشم گوسفند درست مى کنند. ریسمان گشتى ، بند بندگى ((اهورامزدا)) است که باید زرتشتیان در همه حال آن را با خود داشته باشند. فرد در حال آب تنى نیز زن حائضه باید آن را از خود دور کنند. نداشتن گشتى ، از گناهان کبیره است .

چگونگی بستن ریسمان گشتى

این ریسمان از ۷۲ رشته نخ بافته شدهاست . این ۷۲ رشته نخ اشاره به ۷۲ بند ((یسنا)) مى باشد. تقسیم آن به شش قسمت۱۲ رشته اى ک اشاره به شش چهره و دوازده ماهسال مى باشد. ریسمان را باید سه دور به کمر داد. این سه دور یادآور سه واژه ((همت))، ((هوخست )) و ((هورشت )) است . در موقع بستن ((گشتى ))، باید این سه واژه رادر نظر داشت .

ریسمان را باید چهار گره زد. در گرهاول زرتشتیان گواه مى دهند به ((خداى یگانه ))، در گره دوم گواهى مى دهند که ((دینزرتشت )) بر حق و از طرف خداوند است . در گره سوم به رسالت و ((پیامبرى زرتشت)) گواهى مى دهند. در گره چهارم به پذیرفتن سهاصل مهم مزدیسنا: ((اندیشه نیک ، گرفتار نیک ، کردار نیک ))، اعتراف مى کنند

منبع : کتاب تاریخ ادیان و مذاهب جهان جلد اول اثر عبداللّه مبلغى آبادانى

نشر الکترونیکی به کوشش اِنی کاظمی در سایت تاریخ ما.