همه خودروها می‌توانند از یک نوع ضد یخ استفاده کنند؟
خنککننده موتور ترکیبی از آب و ضد یخ است؛ به سیستم خنککننده وارد می‌شود تا از یخ زدن رادیاتور در سرمای زیاد و گرم شدن بیش از حد در گرمای شدید جلوگیری کند. انواع مختلفی از مایع ضد یخ وجود دارد، بنابراین مهم است که بدانید چه نوعی برای ماشین یا کامیون شما مناسب است.
ضد یخ، که اغلب به عنوان همان مایع خنککننده شناخته می‌شود، در واقع ماده اصلی خنککننده است. خنککننده، ماده‌اس است که موتور را در دمای نسبتا ثابت نگه می‌دارد، حاوی ضد یخ و آب مقطر است. با این حال، مانند بقیه جهان، این مقاله از این دو اصطلاح به جای یکدیگر استفاده می‌کند، مگر در مواردی که موضوعات مختلف وجود دارند.
ماشین شما به چه ضد یخی نیاز دارد
خودروهای مختلف به ضد یخ‌های متفاوتی نیاز دارند. انواع مختلفی از ضد یخ برای هر نوع وسیله نقلیه، از موتورهای دیزلی گرفته تا خودروهای آمریکایی، آسیایی و اروپایی وجود دارد. هر کدام به طور خاص فرموله شده‌اند تا موتور مورد نظر بتواند در دماهای شدید کار کند. مهم است که تفاوت‌ها را بدانید تا ضد یخ مناسب برای وسیله نقلیه خود تهیه کنید.
در خودروهای قدیمی‌تر، جنس سیستم‌های خنککننده موتور بیشتر از برنج، قطعات لاستیکی و چدن بود، بنابراین ضد یخ‌ها برای همه انواع موتور، تقریباً یکسان بودند. این روزها قطعات سیستم‌های خنککننده معمولاً از جنس مس، سیلیکون، نایلون، فولاد و آلیاژهای منیزیم و آلومینیوم هستند.
در حال حاضر، نوع ضد یخ مورد نیاز خودرو می‌تواند بر اساس سال ساخت، مدل، نوع موتور و حتی کشوری که خودرو در آن ساخته شده است، متفاوت باشد. با وجود فاکتورهای بسیار زیاد، صاحبان خودرو باید بدانند که کدام نوع ضد یخ برای وسیله نقلیه آن‌ها مناسب‌تر است.
انواع مختلف ضد یخ
تمام مایعات ضد یخ از ماده شیمیایی با پایه اتیلن گلیکول تولید شده‌اند. پس ضد یخ‌ها چه سبز باشند، چه صورتی و یا نارنجی، همه آن‌ها دارای پایه‌های یکسانی در ترکیب خود هستند. به عنوان مثال، چیزی که ضد یخ/خنککننده چند وسیله نقلیه را از ضد یخ سبز رنگ اصلی متمایز می‌کند، افزودنی‌ها و رنگ‌هایی است که برای استفاده در انواع خودروهایی با مسافت پیموده شده بیشتر طراحی شده‌اند، در حالی که اورجینال گرین (سبز اصلی) فرمول عمومی‌تری است که برای چندین دهه در سراسر جهان استفاده می‌شود.
ضد یخ‌های استاندارد، مبتنی بر اتیلن گلیکول هستند و نسخه غیر سمی آن‌ها، مبتنی بر پروپیلن گلیکول تولید می‌شوند. اما، تفاوت اصلی ضد یخ‌ها در این مورد نیست.
تفاوت اولیه در محلول‌های ضد یخ بر اساس افزودنی‌های ضد خوردگی است که در ترکیب آن‌ها استفاده شده است. تا اواسط دهه نود میلادی، ترکیب اصلی ضد یخ بر پایه اتیلن گلیکول و به رنگ سبز روشن معمولی بود.
با این حال، وسایل نقلیه جدیدتر با موتور پیشرفته آن‌ها، نیاز به ضد یخ‌های موثرتر را افزایش دادند تا بتوانند محافظت بیشتری ارائه کنند. همین نیاز، منجر به تولید و طراحی ضد یخ‌هایی دیگر با رنگ‌های قرمز، سبز، آبی، زرد و نارنجی شد. هر یک از این رنگ‌ها به منظور تأمین نیازهای خاص موتورهای مختلف و اجزای آن‌ها … تولید شدند.
هنگام انتخاب ضد یخ مناسب برای ماشین خود، همیشه توصیه می‌شود که ابتدا به دفترچه راهنمای مالک مراجعه کنید تا بدانید سازنده ماشین شما چه مایعی را توصیه می‌کند. پیش از هر چیز بهتر است نکات مهم تشخیص کمبود ضد یخ را بشناسید .
چرا ضد یخ‌ها رنگ‌های متفاوتی دارد
اتیلن و پروپیلن گلیکول هر دو مایعات بی‌رنگ هستند و عناصر ضد خوردگی و سایر مواد افزودنی تفاوت چندانی در شکل بی‌رنگ آن‌ها ایجاد نمی‌کنند.
با این حال، با توجه به تنوع در محلول‌های ضد یخ، تولیدکنندگان رنگ‌هایی را به این مخلوط‌ها اضافه می‌کنند تا به راحتی بتوان یک نوع را از دیگری تشخیص داد.
اصولاً ضد یخ‌ها در سه نوع هستند
انواع ضد یخ عبارت‌اند از:
- فرمول اسید معدنی IAT
این نوع ضد یخ، به رنگ سبز روشن است که تا اوایل دهه نود میلادی در همه انواع خودروها استفاده می‌شد. این ماده هنوز هم در تمام خودروهای قدیمی‌تر که تا قبل از اواسط دهه نود تولید شده‌اند، استفاده می‌شود.
این محلول‌های ضد یخ، معمولی و کم سیلیکات هستند و با افزودن فسفات‌ها و مقداری سیلیکات به گلیکول تولید شده‌اند. همچنین، افزودنی‌های خنککننده مکمل (SCA) دارند تا از موتور در برابر خوردگی محافظت بهتری شود. در واقع، اولین ماده در خنککننده که فرسوده می‌شود، همین SCA است. این مایعات سبز قدیمی، بهتر است هر ۲ سال یک‌بار نیاز به تغییر دارند.
- تکنولوژی اسید آلی (OAT)
این ضد یخ‌ها در اواخر دهه نود تولید شدند و هنوز هم در بسیاری از خودروهای جدید در سراسر جهان قابل استفاده هستند. ضد یخ‌های OAT اگرچه فاقد فسفات و سیلیکات هستند، اما مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی، مشابه ضد یخ سبز است.
اما ترکیبات ضد خوردگی موجود در این نوع ضد یخ‌ها، کند عمل می‌کنند و این ویژگی طول عمر بیشتری به محصول می‌دهد. همچنین، این ضد یخ برای محافظت در برابر خوردگی، به طور ویژه برای قطعات آلومینیومی و نایلونی در خودروهای مدل جدید طراحی شده است.
این نوع ضد یخ، در ابتدا به عنوان “ضد یخ دائمی” یا “ضد یخ با طول عمر طولانی”، به بازار عرضه می‌شدند. به طور کلی توصیه می‌شود که هر ۳-۵ سال یک‌بار تعویض شوند.
تفاوت مهم دیگر این است که برخلاف ضد یخ‌های IAT، محصولات OAT از پروپیلن گلیکول به عنوان پایه استفاده می‌کنند. بنابراین در صورتی که نشت کنند، برای حیوانات خانگی، کودکان و محیط زیست ضرر کمتری دارند.
ضدیخ‌های OAT معمولاً نارنجی، زرد یا قرمز هستند، اما به تولیدکننده بستگی دارد و ممکن است در رنگ‌های دیگری مانند آبی، قرمز و سبز بسیار تیره نیز عرضه شود.
- فناوری اسید آلی هیبرید (HOAT)
همان‌طور که از نام آن‌ها پیداست، این ضد یخ‌ها از ترکیب بهترین محصولات IAT و OAT تولید می‌شوند تا برای قطعات آلومینیومی بهترین محافظت را در برابر خوردگی ایجاد کنند و همچنین ضد زنگ مناسبی برای قطعات آهنی باشند.
این ماده به طور معمول رنگ زرد یا نارنجی است؛ اما در طیف وسیعی از رنگ‌های دیگر مانند صورتی، بنفش و آبی نیز موجود است.
این مخلوط ضد یخ باید هر ۵ سال یک‌بار تعویض شود.
آیا می‌توان انواع ضد یخ را با هم ترکیب کرد
در حالی که در مورد ترکیب ضد یخ‌ها نظرات و دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد، عموماً اعتقاد بر این است که آن‌ها را فقط در صورت نیاز و برای مواقع اضطراری می‌توان ترکیب کرد. همان‌طور که متوجه شدید، رنگ مطمئناً شاخص مطمئنی برای تعیین نوع ضد یخ نیست. همیشه توضیحات روی بطری را بخوانید و مطمئن شوید که با ضد یخی که در دفترچه راهنمای خودرو توصیه شده، مطابقت دارد.
منابع
https://www.valvolineglobal.com/en/engine-coolant/#:~:text=Different%20vehicles%20require%20different%20coolants,American%2C%20Asian%20and%20European%20vehicles.
