با ۷ قدیمیترین نقاشیهای غاری جهان آشنا شوید
پیکاسو بعد از سفر و مشاهده نقاشیهای غاری آلتامیرا در شمال اسپانیا، یک جمله معروفی دارد که «بعد از آلتامیرا، همه چیز به زوال میرود.» او شوخی نمیکرد. هنرهای داخل این غار و بیشتر غارهای دیگر در اسپانیا و فرانسه و دیگر مناطق سراسر دنیا، بهترین هنرهایی است که تا به الان کشف شدهاند. این نقاشیهای بزرگ با اینکه در دهها هزار سال پیش کشیده شده، اما مانند هر نقاشی دیگر، چشماندازی به ما میدهند که انسانها در آن زمان به چه چیزهایی فکر میکردند. در مقاله امروز از قدیمیترین نقاشیهای غاری میگوییم.
۷- نقاشی غار ماگورا
تاریخ: ۶۳۰۰ قبل از میلاد – ۳۰۰۰ بعد از میلاد
مکان: بلغارستان
موضوع نقاشی: نقاشیهای سیلوئت از زنان، شکار و رقص مردان، حیوانات، مردم نقاببه صورت، گیاهان، ابزارآلات و ستارگان.
کشفکننده: کنسول نخستوزیری بلغارستان
غار ماگورا در بین غارها، یکی از بزرگترین غارها در بلغارستان محسوب میشود. نقاشیهای غاری ماقبلتاریخی روی دیوارهای این غار باعث شدند این غار زیبنده و آراسته به نظر برسد. عمر این نقاشیهای دیواری به حدود ۸۰۰۰ سال تا ۴۰۰۰ سال قبل برمیگردد و بیش از ۷۰۰ نقاشی در این دیوارها کشف شدهاند که با مدفوع خفاشها، رقص و شکار و حیوانات متنوع را به تصویر میکشیدند.
نشانههای کشیده شده در این غار احتمالا به چهار گروه دستهبندی میشود؛ نمادها و هندسی و زئومورفیک و انساننما. برای دسته اول، سیلوئتهای دو مثلثی وجود دارند که کمان و بازوهای نزدیک شده و کوپولا، چهرههای ایتیفالیک، شکلهای شماتیک انسانی به شکل قارچی و بازوهای بالاآمده را به تصویر کشیده بودند.
درباره موارد حیوانی، حیواناتی مانند گاو و کاپرید و سگ و پرندگان بزرگ و چهارپایان به صورت خطی شماتیک به تصویر کشیده شدند. این نشانههای هندسی هم خطوط موازی عمودی به شکل T، زیگزاگهای موازی عمودی، زیگزاگهای افقی، شکلهایی به شکل درخت و شاخه، لوزیها و نقشهایی با الگوهای صفحه شطرنجی و شبکههای متقاطع و الگوهای افقی پلکانی و دایرههای متقاطع و شبکههای لانه زنبوری به تصویر کشیده میشود. تعداد کمی از اشکال دایرهای پرتویی، عمدتا دو یونیکا از صحنه تقویمی دارند که خورشید را نشان میدهند.
۶- نقاشی غار کوا د لاس مانوس
تاریخ: ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
مکان: آرژانتین
موضوع نقاشی: خطوطی از دستهای انسانها
کشفکننده: ساکنان اروپایی
در منظره پاتاگونیا در جنوبی آرژانتین، کوا د لاس مانوس یک غار در منطقه منزوی وجود دارد که طرحهای دست انسانها در آنجا به تصویر کشیده شده است. در کنار دستها، چندین تصویر از رئا، گواناکو و حیوانات مختلف و صحنههایی از شکار هم در آن نقاشیها به چشم میخورد. بیشتر دستهای کشیده شده انسانها در آن نقاشیها، دست چپ هستند و همین نشان میدهد که نقاشان آنها، لولههای اپسر را با دست راستشان روی دست چپشان میگرفتند. این باور وجود دارد که این نقاشیهادر ۱۳.۰۰۰ تا ۹.۵۰۰ سال قبل کشیده شده است.
تابلو نقاشی دستی و هنر صخرهای در کوا د لاس مانوس در آرژانتین وجود دارد که ساکنانش در ۹۰۰۰ سال قبل دست به طراحی آن کرده بودند. صحنههایی از انسانها و رئاها و گواناکوها و گربهسانان و حیوانات دیگر و نقشهای زیگزاگی و صحنههایی از شکل و خورشید و اشکال هندسی در آن به تصور کشیده شده است.
۵- نقاشی غار لاس گال
تاریخ: ۹.۰۰۰ قبل از میلاد مسیح – ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
مکان: سومالی
موضوع نقاشی: گاوها با لباس تشریفاتی و زرافه و سگهای اهلی و انسان
کشفکننده: تیم باستانشناسی فرانسوی
لاس گال یک پناهگاه سنگی و مجتمع غاری در شمال غربی سومالی است، که حاوی بعضی از هنرهای سنگی از قبل شناختهشده در شاخ آفریقا و به طور کل در قاره آفریقاست. حدس زده میشود که قدمت این نقاشیهای غاری ماقبل تاریخ از ۱۱.۰۰۰ تا ۵.۰۰۰ سال است. در این نقاشیها، گاوها را در لباسهای تشریفاتی و زرافه و سگهای اهلی و انسان را به تصور میکشند. این نقاشیهای غاری به خوبی محافظت شدهاند و رنگهای قوی و خطهای شفافشان را از دست ندادند.
معتقدند که نقاشیهای غاری لاس گال در آفریقا، از زندهترین هنرهای سنگی دنیاست که انسانهای ساکن در این مناطقه این گله گاوها را با لباسهای تشریفاتی در بین چیزهای دیگر به تصور کشیدند. گردن گاوها با نوعی پلاسترون آراسته شدند و در کنار گلوهای شاخ بلند و چندین نقاشی از سگهای اهلی و سگسانان و زرافه در این نقاشیها آمده است. این مکان به خاطر مکان نقاشیهایی که با برآمدگیهای گرانیتی پوشانده شده، به خوبی حفظ شده است.
۴- نقاشی غار بهمبتکا
تاریخ: ۱۳.۰۰۰ سال تا ۱۲.۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
مکان: بوپال
موضوع نقاشی: حیواناتی مانند ببر و گاومیش و گراز وحشی و و میمیون و فیل و مارمولک و
کشفکننده: دکتر وینو واکانکا/ باستانشناس
بهمبتکا با بیش از ۶۰۰ پناهگاه سنگی و نقاشیهای غاری ماقبل تاریخی تزئینشده در مرکز هند قرار گرفته است. رنگهای سفید و قرمز و گاهی هم زرد و سبز در این نقاشیها به کار گرفته شده و معمولا زمان و زندگی ساکنان این غارها را به تصویر میکشند. در بعضی از غارها، حیواناتی مانند ببرها و گاومیشهای کوهاندار و تماسح و شیرها هم به نمایش گذاشته میشوند که قدیمیترین نقاشی در آنجا به حدود ۱۲.۰۰۰ سال قبل را در نظر میگیرند.
نقاشیهای سنگی، چندین لایه دارند که هر لایه به دورههای زمانی مختلف، از میان سنگی و عصر پاینه سنگی گرفته تا اوایل تاریخ و پیش تاریخ قرون وسطی متعلق است. معتقدند که باستانیترین صحنهها در این نقاشیها به دوره میان سنگی برمیگردد. این نقاشیهای نفسگیر را حتی میتوانید در سقف پناهگاههای سنگی در ارتفاعات دلهرهآور آنجا هم مشاهده کرد.
پوشش گیاهی و جنگلهای انبوه، از نقاشیهای صخرهای در برابر گم شدنشان بین حال و هوای طبیعیت حفظ کردند. عمده این نقاشیها به رنگ سفید و قرمز هستند و با استفاده دورهای از رنگ زرد و سبز هم استفاده شده که اتفاقات روزانه دورههای قبل، صحنههای عام از رقص و شکار و فیل و اسبسواران و مجموعه عسل و مبارزات حیوانات و لباسهای مبدل و ماسکها و انواع مختلف حیوانات را نشان میدهند.
۳- نقاشیهای لاسکو
تاریخ: ۱۷.۰۰۰ سال
مکان: فرانسه
موضوع نقاشی: گوزن و اسب و گاو نر
کشفکننده: مارسل راویدات
نقاشیهای لاسکو، نام مستعاری که روی کلیسای کوچک سیستین ماقبل تاریخ گذاشتند، مجتمع غاری در جنوب غربی فرانسه است که با مشهورترین و حیرتانگیزترین نقاشیهای غاری در سراسر دنیا تزئین شده است. تخمین میزنند که قدمت این نقاشیهای غاری به حدود ۱۷.۰۰۰ سال قبل میرسد.
بیشتر این نقاشیها خیلی دورتر از ورودی غار کشیده شدند و با کمک شمع کشیده میشدند. مشهورترین نقاشی در سالن بزرگ گاوهای نر، گوزن و اسب و گاوهای نر را به نمایش میگذارد. اندازه یکی از این گاوها به ۱۷ اینچ میرسد و بزرگترین حیوانی است که تا الان در هر غار دیگری کشف شده.
۲- نقاشی غار سرا دا کاپیوارا
تاریخ: ۲۳.۰۰۰ قبل از میلاد مسیح
مکان: برزیل
موضوع نقاشی: صحنههای شکار و مراسمات و حیوانات و درختان
کشفکننده: مردم کلوویس
تعدادی از پناهگاههای صخرهای در پارک ملی غار سرا دا کاپیوارا در شمال شرقی برزیل وجود دارند، که به همراه نقاشیهای غاریاش تزئین شدهاند. صحنههایی از شکار مراسمها و کاپیوارهای حیوانات و درختان در این نقاشیها به تصویر کشیده شده است. همینجاست که بعضی از محققان تصور میکنند این نقاشیهای قدیمی غار در پارک قدمتشان به ۲۵.۰۰۰ سال قبل میرسد. هرچند، بسیاری از دانشمندان ژنتیک به خاطر اینکه با ساکن شدن تاریخ انسانها در آمریکا اختلافاتی با یکدیگر دارند، قدمت این نقاشیها مورد مناقشه است.
شکل و شمایل انسانها و حیوانها در این هنرهای سنگی به وضوح دیده میشود و صحنههای پیچیدهای از موجودات ماورایی و شکار و رقص و زد و خورد و کارهای جنسی به نمایش میگذارند. هنرمندان این نقاشیهای غاری در نقاشیهایشان، حیواناتی مانند آرمادیلو، گوزن قرمز و جگوار و کاپیوارا و تایپر و مارمولک و حیوانات دیگر را نشان میدهند که در بوته و خاشاک مناطق جنگلی باستانی پرسه میزنند. البته نقاشی گوزن قرمز در بین همه آنها بیشتر به چشم میخورد و مرسومتر است. گاهی اوقات فقط طرح کلی حیوانات در نقاشیها کشیده و گاهی هم به صورت کامل رنگآمیزی میشدند، یا آنها را با ردیفهایی از نقطهها یا خط و خطوط هندسی به تصویر میکشیدند. پستانداران بزرگ را معمولا به صورت گروهی و در حالت فرار از چیزی میکشیدند که انگار تلاش میکنند از دست شکارچیها فرار کنند.
۱-نقاشی غار آلتامیرا
تاریخ: ۳۵.۶۰۰ سال
مکان: اسپانیا
موضوع نقاشی: تصاویر رنگ خاک سرخ و زغال چوب اثر دست و گاومیش کوهاندار آمریکایی و اسب
کشفکننده: مارسلینو سانز دی ساتوئولا
نقاشیهای ماقبل تاریخ غار آلتامیرا در شمال اسپانیا و در قرن نوزدهم کشف شد. آنقدر کیفیت نقاشیهای این غار بالا بود که جامعه دانشمندان در صحت و سقم اصل آن شک داشتند و بهانه میآورند و کاشف این نقاشیها را به جعل متهم میکردند.
اما بیشتر مردم تصور نمیکردند که یک مرد ماقبل تاریخی طوری هوشمند باشد که بتواند هر نو حالت هنرمندانهای برای کشیدن نقاشی داشته باشد. این مسئله تا سال ۱۹۰۲ میلادی برطرف نشده بود تا اینکه به اصالت این نقاشیها پی بردند. تصاویر خاک سرخ و زغال چوب از دست و گاومیش کوهاندار آمریکایی و اسب در غار آلتامیرا، یکی از بهترین نقاشیهای محافظتشده در سراسر جهان محسوب میشود.