ماجرای نامه انیشتن به روزولت و قتل ۱۰۰‌هزار نفر در ۳ روز چه بود؟

خروج رسمی آمریکا از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد، آن هم چند روز مانده به سالگرد بمباران اتمی هیروشیما از ‏جمله طنز‌های تلخ تاریخ است که گویی فقط کسانی، چون دونالد ترامپ توانایی خلق آن را دارند.

ایالات متحده جمعه گذشته از ‏پیمانی که ساخت (انباشت) موشک‌های اتمی با برد ۵‌هزار کیلومتر را برای آمریکا و روسیه محدود می‌کرد خارج شد. ‏خروجی که به عقیده بسیاری از تحلیلگران سیاسی سوت آغاز مسابقه تسلیحاتی از نوع اتمی را بار دیگر در جهان به صدا ‏درآورد.

احتمالا امروز نیز همچون سالیان گذشته جهان خاطره کشته‌شدگان بمباران اتمی هیروشیما را گرامی خواهد داشت، ‏اما این یقینا باعث نخواهد شد تا قدرت‌های اتمی به دنبال راهکار برای عقب نماندن از واشینگتن و مسکو در توسعه تسلیحات ‏اتمی خود نباشند. ‏

‏۷۴‌سال پیش در چنین روزی، برابر ۶ آگوست ۱۹۴۵ میلادی، ساعت ۱۵: ۸ به وقت محلی، نخستین بمب اتمی تاریخ بر ‏فراز هیروشیما منفجر شد. اما برای دانستن تاریخچه این بمب باید چند سالی به عقب برگردیم و نامه مشهور آلبرت اینشتین ‏خطاب به فرانکلین روزولت رئیس‌جمهوری وقت آمریکا را مرور کنیم.

در این نامه که‌سال ۱۹۳۹ به نگارش درآمده اینشتین ‏به روزولت هشدار داده بود آلمان نازی بشدت مشغول تحقیق بر روی ساخت سلاح‌های هسته‌ای است و با توجه به این ‏حقیقت، ایالات متحده نیز باید هرچه زودتر تحقیقات مشابهی را برای دستیابی به این فناوری آغاز کند.

این نامه را باید ‏سرآغازی بر اجرایی شدن پروژه منهتن – مجموعه فعالیت‌های منجر به ساخته شدن نخستین بمب اتمی آمریکا – قلمداد کرد. ‏در این پروژه که بریتانیا و کانادا نیز ایالات متحده را همراهی می‌کردند دانشمندان و فیزیکدان‌های بزرگی، چون رابرت ‏اوپنهایمر و انریکو فرمی تنها با هدف استفاده نظامی از دانش هسته‌ای گرد هم آمدند و به کمک هم شیطانی‌ترین سلاح تاریخ ‏بشر را تولید کردند.

فرانکلین روزولت آن‌قدر زنده نماند که به ثمر رسیدن پروژه منهتن را ببیند و این جانشین او هری ترومن بود که نهایتا افتخار ‏استفاده از نخستین سلاح هسته‌ای تاریخ و دود کردن بیش از ۱۰۰‌هزار انسان در یک لحظه را به نام خود ثبت کرد. در ‏جریان کنفرانس پوتسدام – ۱۷ جولای تا ۲ آگوست- که ژوزف استالین، وینستون چرچیل و هری ترومن مشغول تقسیم غنایم ‏جنگ بودند، ترومن از طریق یک تماس محرمانه در جریان آزمایش موفق بمب اتمی در ایالت نیومکزیکو قرار گرفت.

این ‏در حالی بود که در آن تاریخ ۳ ماه از مرگ آدولف هیتلر می‌گذشت و جنگ جهانی دوم در اروپا به پایان رسیده بود، اما ژاپن ‏همچنان در شرق آسیا سرسختی از خود نشان می‌داد. حالا همه چیز مهیای یک آزمایش واقعی با قربانیان واقعی بود. ‏

ماموریت به یک بمب افکن بویینگ بی-۲۹ نیروی هوایی ایالات متحده به اسم «انولاگی» که برگرفته از نام مادر خلبان آن ‏سرهنگ پل تیبت بود سپرده شد تا نخستین بمب اتمی تاریخ به اسم «پسر کوچک» را بر فراز هیروشیما رها کند. ۳ روز بعد ‏نیز «مرد چاق» تقدیم اهالی ناکازاکی شد تا کسی گمان نبرد قتل‌عام هیروشیما فقط یک تصادف بوده است! ‏