موزه عکسخانه
موزه عکسخانه
در سال ۱۳۷۴ شمسی، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران در منطقهای به وسعت ۲۵۰ مترمربع، موزهای به نام موزه عکسخانه شهر تأسیس کرد. این موزه بخشهای مختلفی دارد که هر کدام با نمایش عکسها، لوازم عکاسی و کتابهای مرتبط، سعی بر شناساندن بخشی از تاریخ ایران به علاقهمندان و بازدیدکنندهگان دارند.
بخشهای مختلف موزه عکسخانه
موزه عکسخانه شامل دو نمایشگاه و یک کتابخانه است. یکی از نمایشگاهها، عکسها و لوازم عکاسی دوره اول، یعنی از آغاز اختراع عکس و عکاسی تا سال ۱۹۰۰ میلادی، را در خود جای داده است. در نمایشگاه دوم نیز آثار دوره دوم، به نمایش درآمده است.
نمایشگاه اول
در یکی از نمایشگاهها که مربوط به اولین دوره عکاسی در ایران است، اولین عکسها و ابزار مرتبط، تا سال ۱۹۰۰ میلادی گردآوری و نگهداری شدهاند. در این نمایشگاه عکسهای قدیمی، دوربینهای قطع بزرگ و ابزار ظهور و ثبوت عکس نگهداری میشود.
برخی از آنها توسط افراد علاقهمند به تاریخ عکس و عکاسی، اهدا شده است. برخی نیز متناوباً توسط شهرداری تهران خریداری و جمعآوری شدهاند.
نمایشگاه دوم
در نمایشگاه دوم موزه عکسخانه شهر، عکس و ابزار عکاسی مربوط به سال ۱۹۰۰ تا سال ۱۹۷۰ میلادی به نمایش درآمده است. دوربینهای موجود در این قسمت از نوع قطع متوسط و کوچک هستند. به علاوه، چند نمونه پروژکتور پخش اسلاید و دوربین فیلمبرداری در این بخش از موزه دیده میشود.
یک استدیوی قدیمی نیز در نمایشگاه دوم وجود دارد که نشاندهنده استدیوهای قدیمی و نحوه گرفتن عکس، ثبوت و ظهور آن است.
کتابخانه موزه عکسخانه
کتابخانه تخصصی عکسخانه شهر، دارای کتابهای تخصصی در زمینه عکس و ادوات عکاسی است. این گنجینه ارزشمند، بخش عظیمی از کتابها و مجلات قدیمی و جدید را به دو زبان انگلیسی و فارسی در خود جای داده است.
نشانی موزه
تهران، میدان هفت تیر، خیابان بهار شیراز، میدان بهار شیراز، موزه عکسخانه شهر، از ساعات ۹ الی ۱۷ روزهای شنبه تا چهارشنبه و از ساعات ۹ الی ۱۳ پنجشنبهها، پذیرای علاقهمندان به عکس و تاریخ عکاسی است.
مجموعه عکس ها و نگاتیوها
تعداد بسیار زیادی از اولین نمونه عکسهای تاریخ عکاسی ایران در این موزه جمع آوری شده که بخش عمده آن متعلق به دوران قاجار و دوران پهلوی اول است. اختراع رسمی عکاسی در سال ۱۸۳۹ میلادی در آکادمی علوم فرانسه به ثبت میرسد و سه سال بعد وارد ایران میشود. این پدیدهی فنی و هنری خیلی زود به ایران آمد و به عبارتی سادهتر میتوان گفت عکاسی در ایران تقریباً قدمتی معادل کشورهای اروپایی دارد و در حال حاضر تعداد زیادی از عکسهای قدیمی آن دوران در موزهی عکسخانهی شهر نگهداری میشود.
تعداد بسیاری از نگاتیوهای قدیمی با ابعاد بزرگ و کوچک نیز در موزه موجود است که در این میان نگاتیوهای شیشهای ارزش فراوانی در تاریخ عکاسی دارند، از مجموعه نگاتیوهای شیشهای موجود در موزه میتوان به مجموعهی محمدحسن میرزا آخرین ولیعهد قاجار و همچنین مجموعه نگاتیوهای شیشهای احمدخان ملک ساسانی اشاره کرد.
موضوعهای عکسها و نگاتیوها مختلف است از جمله پرترههای خانوادگی ( کودکان و … ) مناظر و ابنیه تاریخی، مبارزین و مجاهدین، مردم عادی و … که برخی دارای نوشته و مهر عکاس اند از جملهی این عکاسان معیرالممالک، عبدالله میرزا قاجار، میرزا ابراهیم خان صنیع السلطنه، میرسیدعلی، آنتوان سوریوگین، روسی خان، ماشاالله خان، برادران خاچاطوریان، آقایانس، خانواده چهره نگار و … هستند و البته تعداد بسیاری از عکسها و نگاتیوها بدون هیچ نام و نشانی از عکاس و افراد درون تصویر به یادگار ماندهاند. در میان تصاویر چاپی قدیمی علاوه بر عکسها، کارت پستالهایهای قدیمی نیز به چشم میخورد که گاه خود یک مجموعهی با ارزش را تشکیل میدهند از جمله کارت پستالهای مشروطه و … .