موزه پارس شیراز

موزه پارس شیراز

شهر تاریخی شیراز به دلیل نقش پر رنگش در تاریخ ایران همواره بستر جاذبه‌های تاریخی برای گردشگران بوده است. موزه‌های مهمی برای به نمایش گذاشتن فرهنگ غنی، پیشینه قوی و عناصر تاریخ این مرز و بوم بویژه شهر شیراز در این شهر بنا شده است. در این مقاله سعی بر آن شده است تا شما را با موزه پارس شیراز، یکی از موزه‌های معروف این شهر آشنا کنیم.

تاریخچه موزه پارس شیراز

عمارت این موزه در باغ نظر شیراز به دست کریم خان زند به صورت یک بنای هشت و نیم هشت ضلعی ساخته شد. این عمارت با شکوه در آن زمان محل پذیرایی میهمانان، سفیران خارجی و برپایی مراسم رسمی و اعیاد و جشن‌های مختلف بود. نام دیگر این محوطه و عمارت را باغ حکومتی خوانده‌اند.

پس از مرگ کریم خان وی را در این محل دفن کردند اما با روی کار آمدن آقا محمد خان قاجار در سال ۱۲۰۶ به دلیل کینه ورزی وی، دستور نبش قبر کریم خان را دادند و یاقیمانده جسد او را به کاخ گلستان فرستادند. مجددا در زمان حکومت رضا شاه این استخوان‌ها به این کاخ بازگردانده شدند.

در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی، این عمارت به دست انجمن آثار ملی ایران و به تلاش علی اصغر حکمت شیرازی با تغییر کاربری به اولین موزه شهرستان‌های ایران تبدیل شد.

معماری و طراحی موزه پارس شیراز

نمای بیرونی عمارت کلاه فرنگی به صورت هشت ضلعی است. تزیینات آن نیز کاشی نگاره‌های گل و مرغ در بالای عمارت است. این نگاره‌ها بطور قرینه در چهار ضلع منظره شکارگاه و روایت بر تخت نشستن سلیمان را به تصویر کشیده است.

چهار آب نما در چهار سوی ساختمان قرار دارد. فضای داخلی بنا از یک بخش مرکزی و چهار شاه نشین تشکیل شده است.

ارگ کریم خان شیراز

اشیای داخل موزه پارس شیراز

آثار موجود در این موزه مربوط به ما قبل تاریخ، زمان تاریخ و بعد از اسلام میباشد. این آثار شامل انواع اشیای فلزی و سکه، ظروف سفالی، مهرها و … هستند.

مجموعه ۳۰ جلد قرآن به خط یحیی الجمالی الصوفی که در قرن ۸ هجری قمری در زمان شاه ابواسحاق اینجو و به دستور خاتون نوشته شده‌است همراه با مجموعه‌ای از نقاشی‌های آب رنگ لطفعلی صورتگر شیرازی در این موزه قرار دارد. تابلوی معروف (کریم خان در حال کشیدن قلیان) هم در این موزه قرار دارد. در این تابلو درباریان زند مثل شیخ علی خان، صادق خان، زکی خان و لطفعلی خان زند نیز به تصویر کشیده شده‌اند. این تابلو اثر جعفر نقاش دوره زند است.

همچنین آثار لاکی از نقاشان معروف دوره زندیه مثل آقا صادق، میرزا بابا نقاش‌باشی و جعفر به همراه آثاری از نقاشان معاصر مثل صدرالدین شایسته شیرازی و میر مصور شاگردان( کمال‌الملک) به چشم می‌خورد.

شمشیر کریم خان زند نیز در این موزه نگهداری می‌شود. در ضلع غربی محوطه باغ، سنگ مدور و استوانه‌ای شکل، معروف به لوح تاریخ، نگهداری می‌شود. روی این سنگ سه کتیبه با خطوط ثلث نسخ پهلوی و خط نستعلیق مربوط به سه دوره تاریخی سلجوقی، صفوی و قاجاریه حک شده‌است

ساختمان کلاه فرنگی

عمارت کلاه فرنگی شیراز در میان باغ نظر بنا شده‌است. باغی با سروهای آزاد، درخت‌های نارنج و بنایی با معماری کاملاً ایرانی. ساختمان کلاه فرنگی را کریم خان زند برای پذیرایی از مهمانان و نمایندگان خارجی ساخته بود.

بنایی با چهار شاه‌نشین و چهار اتاقک. نقش‌های آجری، کاشی کاری و نگارگری و استفاده از ازاره‌های یک تکه که در محل زاویه هیچ برشی نداشته از ویژه گی‌های معماری این بنا است. گچ بری‌های دوره زندیه شامل مقرنس و قطاربندی‌های بسیار ساده است که توسط لایه چینی و کلاه کاری تزئین شده‌اند.

یکی از ویژگی‌های تزئینات درونی بنا، کاربرد گل و مرغ شیرازی است که در نگارگری دوره زند به چشم می‌خورد.