چرا جام جهانی چند دوره برگزار نشد؟
سومین جام جهانی در سال ۱۹۳۸ هنگامی برگزار شد که آلمان هیتلری، اتریش را به خاک خود افزوده بود. نازیها آغازگر جنگی بودند که حدود یکصد میلیون سرباز را به جان یکدیگر انداخت. این نبرد شوم بین ۷۰ تا ۸۵ میلیون کشته برجای گذاشت و از این نظر، خونینترین کارزار تاریخ بشریت محسوب میشود.
فرانسه اما میزبان ۱۴ تیم فوتبالی بود که گرد هم آمده بودند تا دور از هیاهویی که آلمان راه انداخته بود مهم ترین رقابت های فوتبال دنیا را برپا دارند. فرانسه میزبان و ایتالیای قهرمان دور قبل، برای نخستین بار بدون شرکت در بازیهای دور مقدماتی به این مسابقات راه پیدا کردند.
اروگوئه و آرژانتین قهرمان و نایب قهرمان جام جهانی ۱۹۳۰ به دلیل بلبشویی که نازیها در اروپا راه انداخته بودند از سفر به فرانسه خودداری کردند. طرفداران آرژانتین به خاطر این تصمیم به فدراسیون فوتبال این کشور هجوم بردند و خساراتی به وجود آوردند.
اسپانیا نیز اسیر جنگ داخلی بود. ژنرال فرانکو که مورد حمایت نظامی نازیهای آلمان و فاشیستهای ایتالیا بود در حال نبرد با جمهوریخواهانی بود که مورد حمایت کمونیست اسپانیا، آنارشیستها، شوروی و مکزیک بودند. اسپانیا به همین دلیل از شرکت در این رقابتها امتناع کرد. یک سال بعد نیز فرانکو جمهوریخواهان را شکست داد و یک دیکتاتوری نظامی طولانی مدت را در اسپانیا برقرار کرد.
لئونیداس الماس سیاه
در این جام برای نخستین بار یک کشور آسیایی شرکت کرد و آن هندشرقی هلند یا اندونزی فعلی بود. اما چون این بازیها حذفی بود این تیم با شکست شش بر صفر مقابل مجارستان در همان بازی اول از گردونه بازیها کنار رفت. مسابقات آن دوره تک حذفی بود و تنها یک شکست باعث کنار رفتن تیم مغلوب میشد.
با وجود التهاب در اروپا و همسایه فرانسه یعنی آلمان، این جام جهانی در ورزشگاههایی مدرن و با استقبال فراوان تماشاگران برگزار شد. فرانسه نیز در بازی دوم مقابل ایتالیا با نتیجه سه بر یک شکست خورد و از گردونه مسابقات خارج شد.
از پدیده های جالب این جام، وجود بازیکنی به نام لئونیداس داسیلوا در تیم ملی برزیل بود که گاهی هم با پای برهنه بازی میکرد. او که الماس سیاه لقب گرفته بود تنها در بازی با لهستان ۴ گل به این تیم زد تا برزیل نتیجه را ۶ بر ۵ به سود خود تغییر دهد. هر چند برزیل در نیمهنهایی به ایتالیا باخت و این ایتالیا بود که جام قهرمانی را بالای سر برد.
نجات ژول ریمه
از نکات سیاسی این جام، اقدام سرمربی تیم ایتالیا پیش از بازی افتتاحیه برابر نروژ بود. ویتویو پوزو مربی تیم ایتالیا، بازیکنانش را مجبور کرد با پیراهن سیاه یعنی لباس فاشیستهای موسولینی، به این تفکر ادای احترام کنند.
این جام جهانی توسط یک مجسمهساز فرانسوی بنام آبل لافئور از جنس طلا ساخته شده بود و ۱.۸۲ کیلوگرم وزن و ۳۰ سانتیمتر ارتفاع داشت. این جام تندیس بانویی قهرمان بود که بازوانش را از دو طرف باز کرده و میخواهد از هشت فرشته که نقششان خیلی ریز و کوچک در اطراف جام حکاکی شده است، حمایت کند. این جام به افتخار بنیانگذار رقابتهای جام جهانی ژول ریمه نامگذاری شد.
پس از شروع جنگ، اوتورینو باراسی نایب رئیس فدراسیون فوتبال ایتالیا بلافاصله به بانکی در رم – جایی که جام ژول ریمه در آنجا بود – رفت و تصمیم گرفت آن را بیرون بیاورد و در یک جعبه کفش زیر تختش بگذارد. هدف او این بود که نازیها آن را پیدا نکنند که همین طور نیز شد. اگرچه نازی ها کل خانه او را جستجو کردند اما کاپ جام جهانی را پیدا نکردند
جام صفر
اروپای درمانده در جنگ جهانی دوم قادر به برگزاری چهارمین دوره جام جهانی در سال ۱۹۴۲ نبود. آلمان بر بخش قابل توجهی از اروپا مسلط شده بود و انجام جام جهانی در میان دود و آتش بی وقفه جنگ امکان پذیر نبود.
۴ سال بعد اما جنگ تمام شده بود. آلمان،ایتالیا و ژاپن شکست سختی خورده بودند. متفقین پیروز شده به استثنای آمریکا که به دلیل دوری از اروپا از حملات هوایی و زمینی دور مانده بود، به سال صفر برگشته بودند. حال اقتصادی دنیا اصلا خوب نبود و فیفا نیز نمیتوانست این مسابقات مهم را برگزار کند.
سقوط هواپیمای تیم ایتالیا
چهار سال بعد یعنی در سال ۱۹۵۰، هم دنیا چندان وضع خوبی نداشت. نشان به آن نشان که هیچ کشوری جز برزیل تقاضای میزبانی جام جهانی را به فیفا ارائه نداد. میزبانی برزیل پذیرفته شد. با این حال جای بسیاری از کشورها در این مسابقات خالی ماند. چکسلواکی و مجارستان فینالیست های ۱۹۳۴ و ۱۹۳۸ و همین طور شوروی در آن شرکت نکردند. آلمان و ژاپن هم نیامدند و آرژانتین هم به دلیل اختلافش با برزیل حضور پیدا نکرد.
۱۲ تیم به برزیل آمدند. میزبان البته سورپرایزی برای شرکتکنندگان هم داشت و آن ساخت ورزشگاهی با نام ماراکانا با ظرفیت بیش از ۲۰۰ هزار نفر بود.
سال پیش از برگزاری جام نیز حادثه ای تلخ رخ داد که شانس ایتالیا یکی از مدعیان این جام را کم کرد و آن سقوط هواپیمای حامل بازیکنان تیم تورینو این کشور بود. آن زمان این تیم با قهرمانی پنج دوره در لیگ فوتبال ایتالیا، قهرمانی فوتبال این کشور را قبضه کرده و بسیاری از بازیکنان تیم ملی از این تیم انتخاب شده بودند.
در بازی فینال، این اروگوئه بود که برزیل که یک گل پیش افتاده بود را دو بر یک شکست داد و اشک تماشاچیان برزیل در ورزشگاه ماراکانا را در آورد.