جواهرده ، نگین شمال

معرفی جواهرده

یکی از مناطق گردشگری در استان زیبای مازندران، روستای جواهرده است. جواهرده یکی از روستاهای رامسر می‌باشد. فاصله‌ی بین این روستا تا رامسر ۲۷ کیلومتر است و در دهستان سرسخت و در ارتفاعات ۲۰۰۰ متری البرز واقع شده است. به دلیل هوای خنک و سرد این روستا، مردم فقط چهار ماه از سال را در آنجا زندگی می‌کنند و در ماه‌های دیگر جز نگهبان و سرایدار کسی سکونت نمی‌کند. شغل اهالی روستای جواهرده، دامداری، کشاورزی و باغداری است و از کارهای دستی آنها، به نمدمالی، سفال، آهنگری و مسگری می‌توان اشاره کرد. جواهرده تنها با رامسر راه ارتباطی دارد و از طریق راه کوهستانی با استان قزوین ارتباط دارد.
آب آشامیدنی منطقه جواهر دره از چشمه‌های متعددی همچون «سلیمان»، «برشی» و «کوه کین» تأمین می‌شود که در گذشته افراد خیرخواه، آب چشمه‌ها را تا نزدیکی ده هدایت کرده‌اند. روستای جواهر دره دارای ۱۲ محله ی قدیمی است که “جولاخیل” بزرگ ترین محله ده است و پس از آن “اوشیان سر” ، “سید محله ” ، “برشی محله ” ،”آموسی خیل”، “صیقل محله”، “چاک دشت”، “سراب یا کربلا بنه “، “رمک محله “، “تنگدره “، “فتوک محله “، “کهنه تنگ دره ” و “شل محله ” از دیگر بخش های این ده به شمار می روند.
در مورد نام روستا عقاید مختلفی وجود دارد ، برخی از پژوهشگران اطلاق نام جواهر دره را بر این روستا نادرست می دانند. در گذشته و در گویش محلی نام این روستا بصورت «جئوردی» یا «جئورده» یاد شده است.چراکه اینگونه استدلال میکنند که «جئوَرده» به معنی ده بالا (زِبَر ده) در مقابل جیرده یعنی ده پایین (زیر ده) می‌باشد.
در این روستا رسم دیرینه ای برای دفن مردگان در بلندی ها و درون دخمه ها همراه با لوازم زینتی ، جواهرات، توسط زرتشتیان وجود داشته است که این عمل در دوران ساسانیان و تا پیش از دوران آل بویه در این منطقه رایج بوده است. پس نام «جئورده» نمی‌تواند به معنی ده بالا باشد، و همان گوهر و جواهر منظور بوده، و «جواهرده» نام درست این روستا می‌باشد. در داخل گورهای باستانی جواهرده حفاری‌های غیر مجاز زیادی انجام می‌شود. البته در مورد نام این روستا فرضیه های متعددی وجود دارد.

طبیعت جواهر ده چگونه است ؟

معروف ترین کوه های روستای جواهر ده عبارتند از : سرخ تله که بخش شرقی قله ی سماموس است ، واژک ، سه براره ، رژه (رجه). مرتفع ترین این قله ها ، قله ی سرخ تله است. جاهای دیدنی و جذاب آن عبارتند از : لپاسر با چشمه‌های معروف و درمانی آن و سماموس و مقبره شاه یحیی کیایی بر چکاد قله سماموس که دارای یخچال‌های دایمی است. دیگر زیبایی ها و جاذبه های آن شامل جویبارهای بالادست این روستا با آبشارهای زیبا ، پارک جنگلی وسیع در میان دره که در کنار صفا رود است و رودخانه ای با آب معدنی گازدار می‌باشد.

جواهرده در فصول مختلف

روستای جواهرده در فصل گرم تابستان به دلیل آب و هوای خنک و مطبوع مورد استقبال زیاد گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرد و امکانات اقامتی در این منطقه نیز باعث افزایش میزان گردشگری برای گردشگران می شود. روستای رویایی ما علاوه بر زیبایی های فراوان طبیعی از نعمت چشمه سارهای قدیمی نیز برخوردار بوده است.
این روستا در زمستان به دلیل سرمای بسیار زیاد و بارش سنگین برف دارای کوه های پربرفی است که زیبایی خیره کننده و چشمگیری دارد. حرکت به سمت روستا و اقامت در آنجا بسیار مشکل است و اغلب در این فصل گردشگری و اقامت بسیار کم می شود.

 مسیر جواهرده

سفر به روستای جواهرده تنها بازدید و لذت بردن از خود روستا نیست بلکه مسیر افسونگر رامسر تا جواهرده نیز می تواند تا ساعت‌ها شما را به خود مشغول کند و با زیبایی‌هایش هوش از سر شما بپراند. این دالان بهشتی که به همت مهندسان آلمانی و برای دسترسی راحت تر به جواهرده در سال ۱۳۵۰ کشیده شد، با پیچش های دلبرانه خود احساسات تان را به بازی می گیرد و شما را تا پایان راه فرا می خواند. این مسیر در غرب رامسر در امتداد دره و رودخانه باصفای صفارود، با شیبی تند، هیجانی شیرین به سفرتان می دهد و شما را به مقصد مشتاق‌تر می‌کند.

نقاط دیدنی جواهرده:

 آبشارهای زیبا

در جاده که حرکت کنید حضور آبشارهای زیبای دایمی و فصلی شما را مجذوب خود می کند و باعث می شود برای تماشای آنها دمی بایستید و از مناظر ناب آن لذت ببرید. یکی از این آبشارهای زیبا، آبشار صفارود است که در ۱۵ کیلومتری جاده قرار دارد. اینجا آلاچیق هایی هست که در آن می توانید استراحت کنید و از دکه های کنار آن، سوغاتی ها و صنایع‌دستی شمال ایران را بخرید.

بوستان جنگلی صفارود و آب معدن

در ۹ کیلومتری جاده جواهرده، خوب که گوش فرا دهید صدای پای آب روانی را خواهید شنید که نشان از رودخانه حیات بخش صفارود دارد، جایی که زیبایی از نهایت می گذرد و غیرقابل توصیف می شود. به این قسمت از مسیر، پارک جنگلی صفارود می گویند، جاذبه ای که خود به تنهایی مقصد بسیاری از مسافران و مردم محلی برای گذران یک روز تعطیل است. پس از پارک اتومبیل خود در محلی که به عنوان پارکینگ در نظر گرفته شده است، باید از پله ها پایین بروید تا وارد دنیای صفارود شوید. رودخانه صفارود که در این پارک جنگلی در جریان است، از سرچشمه های شرقی کوه سماموس مسیر خود را آغاز می کند و با عبور از روستای جواهرده، تنگ دره و صیقل محله و بعد از حیات بخشیدن به زندگی و زمین های کشاورزی مردم، در آخر در دریاچه خزر آرام می گیرد. در بخشی از این پارک جنگلی، چشمه ای وجود دارد که مردم محلی از آب آن برای نوشیدن استفاده می کنند. شما نیز اگر بخواهید طعم واقعی خلوص آب را بچشید، می توانید ظرفی برای پرکردن با خود همراه داشته باشید. به دلیل حضور همین چشمه است که مردم محلی به اینجا، آب معدن نیز می گویند.

در این پارک جنگلی امکاناتی از جمله آلاچیق هایی برای پیک نیک، استراحت، باربیکیوهایی برای تهیه غذا، کافه هایی کوچک برای خرید خوراکی و سرویس های بهداشتی در پایین پلکان ها برای گردشگران مهیا شده است.

 دریاچه قو

برای رسیدن به دریاچه قو جواهرده رامسر می بایست از روستای جواهرده به سمت پایین جنوب این روستا ودر مسیر جواهرده به رامسر، یک جاده فرعی و خاکی را مشاهده خواهید کرد که می توانید از این مسیر دریاچه قو برسید. مسیری که به سمت دریاچه می رود فوق العاده زیباست و طراوت و سرسبزی دل انگیزی دارد، به گونه ای که اندکی تامل در این جاده و نظاره آن باعث می شود از آن بسیار لذت ببرید.

چرا جواهرده رامسر روستای محبوبی است؟

روستای جواهرده امکانات خوبی را برای مهمانانش فراهم کرده. به دلیل تعداد زیاد مسافران، ویلاها و هتل‌های زیادی در این منطقه ساخته شده که هرچند به ضرر بافت سنتی و محلی آن است، ولی به مذاق مسافران خوش آمده.
اگر دلتان هم نخواست در ویلاها و هتل‌ها بمانید می‌توانید از مردم محلی اتاق اجاره کنید. فقط اینکه برای اینکه شب را در چادر سر کنید باید تجهیزات و لباس گرم زیاد همراه داشته باشید که شب‌هایش حسابی سردند.
از جاذبه‌های این روستا و دشت‌ها و کوچه باغ‌هایش که بگذریم، مردم باصفای روستا هستند که صنایع دستی، مرباها و ترشی‌های رنگارنگی که درست کرده‌اند را در گوشه و کنار روستا و بازارهای روباز محلی‌اش می‌فروشند. نمد، چادربافی و سفالگری از هنرهای مردم اینجاست که برای سوغات هم بهترینند.

پوشش گیاهی

اطراف جواهرده، پوشش گیاهی از جنگلی به چمن زار و بوته زار تغییر می کند و در همین نقطه در دامنه کوه های پربرف «سماموس» روستای ییلاقی و سنتی جواهرده با طبیعت زایدالوصفش خودنمایی می کند. این منطقه در هر چهار فصل سال زیبایی خاص و مثال زدنی خود را دارد.
جواهرده منطقه ای تاریخی با جنگل های سرسبز و بلندبالا است که نیمی از سال با بارش سنگین برف، از برف پوشیده و در فصل تابستان از هوای بسیار مطبوع و دل پذیر برخوردار است. این منطقه رویایی، شاهکار طبیعت و نگین کوه های البرز به شمار می رود که از ۳ جهت در محاصره کوه قرار دارد. این منطقه با وجود فاصله کم از دریای خزر، در ارتفاع قابل ملاحظه ای از سطح دریا که حدود ۲ هزار متر است قرار دارد.

 چشمه های روستای جواهرده

چندین چشمه از جمله چشمه‌های سلیمان، برشی و کوه کنین، آب آشامیدنی روستا را تامین می کنند و طراوت و شادابی را در رگ‌های روستا جاری می‌سازند. آب این چشمه ها در قدیم به همت افراد خیرخواه به داخل روستا هدایت شده است.
آبشارهای روستای جواهرده نیز بسیار مشهورند و مردم برای استراحت و عکاسی در کنار آنها توقف می کنند. یکی از این آبشارها در انتهای روستا و در کنار تخته سنگ بزرگی قرار دارد.

جنگل، مراتع و قله های روستای جواهرده

با گذشتن از مسیر جنگلی و سحرانگیز جاده جواهرده، هنگامی که به این روستای شگفت انگیز نزدیک می شویم، کم کم از پوشش گیاهی جنگلی کاسته شده و بر مراتع و چمنزارهای آن افزوده می شود. قله های سرخ تله (بخش شرقی قله سماموس)، واژک سه براره رژه (رجه) و قله سماموس، بلندترین قله رامسر، با گردن‌هایی افراشته، از دیدنی‌های جواهرده هستند.

 مسجد آدینه

مسجد آدینه در نردیکی روستای جواهرده با پیشینه یقینی نهصد ساله از کهن ترین مساجد و مقدس ترین آن ها می باشد . در گذشته هر ساله از گیلان و مازندران شماری از مردم برای زیارت و شرکت در مراسم خاص گِل کاری آن گرد می آمدند و با اجرای برنامه های شاد نمایشی و کشتی و مبارزه های مردان به شکل کشتی گیل مردی می کوشیدند تا علاقه خویش را به مسجد نشان دهند .

مسجد آدینه که همان مسجد جامع است مهم ترین پایگاه دینی در کل منطقه بوده است . این مسجد گویا پیش از آن که به مسجد و به اصطلاح بومیان مزگت تبدیل شود از عبادتگاه های زرتشتی و حتی بر باور برخی از معابد پیش از زرتشتیان و گبرها یعنی معبد آناهیتا و مرتبط با میترا پرستان بوده است .
گفتنی است این مسجد دو بار ویران و تجدید بنا شده است . یک بار در سال ۱۰۴۵ هجری قمری یعنی در حدود چهار صد سال قبل با وقوع زلزله به کلی ویران شده و دوباره بازسازی می شود که این اتفاق در قالب شعری که در همان زمان سروده شده بود در مقابل در ورودی مسجد با خط زیبا نوشته بود و بار دیگر به دلیل مورد توجه نگرفتن و محافظت نشدن از بنا در سال ۱۳۷۴ هجری شمسی به علت نامعلومی ( به گفته برخی برخورد صاعقه ) دچار سانحه آتش سوزی شده و از بین می رود که دو ماه بعد از سوی برخی مقامات اقدام به تجدید بنا می گردد که با مسجد کهن و باارزش قبل بیگانه است .

گورهای تاریخی گبری

گورهای گبری در منطقه جواهرده رامسر از مکان های دیدنی است . در حد فاصل اِژدَلَم (موضعی جنگلی در بین راه رامسر و جواهرده) و سفید آبکش جواهرده ، در دو طرف رودخانه قبور گبری زیادی به چشم می خورد . گورهای گبری زرتشتیان ( به گفته ای میترا پرستان ، چون زرتشتیان اجساد خود را دفن نمی کردند ) این ناحیه که با پیشینیه دو تا سه هزار ساله هستند ، ظاهرا بر دو نوع اند: یکی گور سردابه ای است به شکل اطاق زیر زمینی نسبتا بزرگ با ابعاد معین و دیوارهای سنگی که سنگ ها به طور منظم روی هم چیده شده و چنان از استحکام برخوردار است که گویی از عمر آن بیش از چند سال نگذشته است . نوع دیگر گور خمره ای است که شخص در آن به صورت نشسته دفن شده اند .
در گورهای سردابه ای معمولا لوازم زندگی و ابزار کار نهاده شده است . همین امر سبب شده است که افراد زیادی اقدام به حفاری در این گور ها کرده و آثار تاریخی و با ارزش بدست آمده را در بازار سیاه عتیقه فروشان به فروش برسانند . متاسفانه سایت هایی نیز آزادانه و با اسم و مشخصات کامل خود در این امور فعالیت کرده و با ارائه مطالبی در ارتباط با شناخت و پیدا کردن این آثار و روش حفاری و بدست آوردن آن ها و همینطور فروش دستگاه های ردیاب کمک شایانی به این افراد سودجو می کنند .

مسیر دسترسی

برای رسیدن به روستای جواهرده تنها یک مسیر وجود دارد. باید به رامسر بروید از آنجا بعد از گذر از بازار، سه راهی فلسطین را به سمت جنوب رامسر رفته و به حرکت ادامه دهید، شما اکنون در جاده جواهرده قرار دارید. گفتنی است که روستای جواهرده از توابع دهستان سخت سر است که روستاهایی مانند گاو رمک، لپاسرک، دریاپشته، سلمل و سفید تمشک را در بر می گیرد.
آدرس: رامسر، سه راه فلسطین، جاده جواهرده-روستای جواهرده

ویدئوی معرفی جواهرده

منابع: 

۱- روستای جواهرده رامسر – کارناوال

۲- دریاچه قو جواهرده رامسر، رویایی واقعی!- الی گشت

۳- مسجد آدینه و گور های گبری | رامسر – استان مازندران – مهنواز

۴- دلایلی که شما را مجاب می‌کند به روستای جواهرده رامسر بروید- اسنپ تریپ