بندر انزلی از نظر اقتصادی یکی از شهرهای مهم استان گیلان به شمار می‌رود. بندر انزلی به دلیل داشتن طبیعت و مناطق گردشگری زیبا، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است به طوری سالانه پذیرای میلیون ها گردشگر ایرانی و خارجی است.
بندر انزلی یکی از شهرهاییست که در سفر به گیلان، دیدن آن را نباید از دست داد. این شهر بزرگ ترین بندر ایران در سواحل جنوبی دریای مازندران است. طبق آمار سازمان هواشناسی کشور، بندر انزلی پر باران ترین شهر ایران محسوب می شود. به دلیل قرار گیری این شهر در جوار دریای مازندران و بارش فراوان باران در آن، جاذبه های طبیعی بسیار متنوع و زیبایی در این منطقه ایجاد شده اند. یکی از این جاذبه های طبیعی بسیار مشهور، تالاب انزلی است.
تالاب انزلی یا مرداب انزلی با مساحتی در حدود ۲۰ هزار هکتار در شمال ایران، واقع در استان گیلان قرار دارد. مرداب انزلی از جالب‌ترین و بزرگترین زیستگاه‌های طبیعی جانواران ایران محسوب می‌شود و هر ساله پذیرای تعداد زیادی از پرندگانی است که از سوی کشورهای همسایه شمالی به ایران می‌آیند. تالاب انزلی به دلیل موقعیت جغرافیایی از نظر میزان بالای رطوبت و آب با هیچ یک از تالابهای ایران قابل مقایسه نیست. تالاب انزلی از نوع تالابهای ساحلی “Coastal Wetland” بوده و بوسیله یک کانال کشتیرانی که از طریق دو موج شکن واقع در تاسیسات بندرگاه انزلی حمایت و به دریای خزر متصل میباشد. حوزه آبریز تالاب دارای مساحتی حدود ۳۷۴ هزار هکتار است. تالاب انزلی در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالابهای بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید “کنوانسیون رامسر، سال ۱۹۷۵” و همچنین سازمان بین‌المللی حیات پرندگان این تالاب را بعنوان زیستگاه با اهمیت برای پرندگان تشخیص داده است. تالاب انزلی جزء تالاب های طبیعی و آب شیرین کشور بوده و دارای ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی است که پس از آبیاری مزارع و شالیزارها به همراه جریان های سطحی حوزه آبریز تالاب به آن وارد می شوند. حداکثر عمق آب تالاب در بهار و در نواحی غربی تالاب به ۵/۲ متر می رسد که بدلیل نوسان های سطح آب دریای خزر، این مقدار متغیر است . از جمله زیباترین مناظر آبی منطقه، تالاب بین‌المللی انزلی است. این تالاب محل تخم ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است. در داخل تالاب جزایر زیبایی وجود دارد و دو شهر زیبای بندرانزلی و آبکنار در ساحل آن قرار دارند. تالاب انزلی با وسعت ۱۸۰ تا ۲۰۰ کیلومتر مربع حکم تصفیه خانه را برای رودخانه هایی دارد که به دریای خزر می ریزد. 
مرداب انزلی از آنجایی که یک تالاب بین المللی ثبت شده است، هم اکنون در فهرست مونترآل قرار گرفته است. قرار گرفتن در این فهرست به معنای این است که «تالاب در حال خشک شدن است و به مراقبت نیاز دارد».
تالاب انزلی با تالاب کوشیرو در پارک ملی کوشیرو شیتسوگن پیوند «خواهرخواندگی» دارد.
تالاب سرخانکل (منطقه حفاظت شده سرخانکل) بخشی از مجموعه تالاب انزلی است، که در بخش میانی آن واقع شده است. از آنجایی که نبض گردشگری تالاب در انتهای این منطقه می تپد خواه ناخواه سرخانکل به عنوان تنها مسیر رسیدن به نیلوفرهای آبی است. پرندگان مهاجر نظیر قو، غاز، چنگر و انواع مرغابی ها، طاووسک، یلوه، کاکایی نیز در این منطقه زمستان گذرانی می نمایند.
امروزه به دلیل عدم نظارت صحیح و عملکرد مردم و مسئولان، حال و روز تالاب انزلی مساعد نیست و در سال های گذشته قسمت های زیاد تالاب انزلی از بین رفته است و اگر همین روند ادامه یابد تا چند سال آینده فقط اسم تالاب انزلی را خواهیم شنید. امیدواریم که این منطقه بسیار مهم به روزهای گذشته خود برگردد.
دیدنی ها و تفریحات تالاب انزلی:
پناهگاه حیات وحش سرخانکل
تالاب سرخانکل (منطقه حفاظت شده سرخانکل) بخشی از مجموعه تالاب انزلی است، که در بخش میانی آن واقع شده است. از آنجایی که نبض گردشگری تالاب در انتهای این منطقه می تپد خواه ناخواه سرخانکل به عنوان تنها مسیر رسیدن به نیلوفرهای آبی است. پرندگان مهاجر نظیر قو، غاز، چنگر و انواع مرغابی ها، طاووسک، یلوه، کاکایی نیز در این منطقه زمستان گذرانی می نمایند.
سرخانکل پوشیده از آزولا، سه کوله خیز، لاله تالابی و نیزار است که گونه غالب گیاهی آن را نی و لوئی تشکیل می دهد. منطقه رویش گل های نیلوفر آبی یکی از مکان های اصلی تخم گذاری و جوجه آوری پرستوهای دریایی در تالاب انزلی محسوب می شود.
منطقه حفاظت شده سیاه کشیم
در جنوب غربی تالاب انزلی در محدوده شهرستان صومعه سرا، منطقه حفاظت شده ای به نام سیاه کشیم قرار دارد که وسعت آن به حدود ۴۱۱۴ هکتار، می رسد و جنوبی ترین بخش تالاب انزلی را تشکیل می دهد.
پرندگانی همچون قو، غاز، اردک بلوطی، اردک تاجدار، خوتکا، کله سبز، انواع حواصیل، فیلوش، انواع شکاریان شامل عقاب تالابی، لیل، دلیچه، سنقر تالابی، پرستوهای دریایی، کاکایی و … نیز به عنوان جانداران شاخص این منطقه به شمار می آیند. این منطقه موقعیت مناسبی را برای زادآوری پرستوهای دریایی دارد و بزرگترین منطقه جوجه‌آوری حواصیل خاکستری در جنوب دریای خزر در آن واقع است. حواصیل خاکستری بزرگ ترین حواصیل در استان گیلان است و در منطقه حفاظت شده سیاه کشیم بیش از ۴۳ جفت از آن زندگی می کنند.
تماشای پرندگان
تعداد زیادی از پرندگانی که از سوی کشورهای همسایه شمالی به ایران می آیند، به تالاب انزلی پناه می برند. همین امر باعث می شود که این مکان یکی از بهترین موقعیت ها را برای انجام فعالیتی به نام پرنده نگری فراهم آورد. می توانید ساعت ها به تماشای پرنده ها و رفتارشان بنشینید و لذت ببرید.
کایاک سواری
ازمانی، کایاک تنها قایق اسکیموها بود که با آن در دریای شمال و کشورهای اطراف قطب شمال در حرکت بودند اما این روزها کایاک سواری تفریح و ورزشی شناخته شده است. در حاشیه تالاب انزلی می توانید سوار بر کایاک ها شوید، لحظات هیجان انگیزی برای خود رقم بزنید و ورزشی متفاوت را تجربه کنید.
زمان سفر به تالاب انزلی
با توجه به این که لاله های تالاب بندر انزلی فقط در فصل تابستان ( از اواخر خرداد تا اواخر شهریور) گل می دهند، بهترین فصل برای بازدید از این تالاب و شهر بندر انزلی، فصل تابستان است.
با نزدیک شدن به پایان تیرماه رویش نیلوفرهای آبی در تالاب بین المللی انزلی به بیشترین میزان خود رسیده است و همین امر باعث شده میزان ورود گردشگران به تالاب افزایش یابد.
دسترسی
برای رفتن به تالاب انزلی باید راهی بندر انزلی شوید. این بندر از طریق جاده رشت – انزلی و رضوانشهر – انزلی قابل دسترسی است. در این شهر به راحتی می توانید سراغ قایق هایی را بگیرید که شما را به تالاب می برند. یکی از این محل ها تعاونی نیزار است که روبه روی پمپ بنزین فلاح قرار دارد که آدرس آن این است:
انزلی، خیابان تکاوران، پل هوایی، تعاونی نیزار
ویدئوی معرفی تالاب انزلی
منابع
- تالاب انزلی، زیستگاه لاله های مردابی – الی گشت
- تالاب بین المللی انزلی (تالاب گل لاله) – گردشنما
- راهنمای جامع سفر به بندر انزلی – زوم لایف
- تالاب انزلی – کارناوال
- اوج رویش نیلوفرهای آبی در تالاب بین المللی انزلی – مانا
- بهترین فصل برای سفر به تالاب بندر انزلی – کانون
