بناها و عمارتهای تاریخی تبریز
بناها و عمارتهای تاریخی تبریز
شهر تبریز با دارا بودن ۸۰۰ مکان تاریخی و با قدمت، آن را به یکی از مراکز اجتماع خانه های قدیمی و تاریخی تبدیل کرده است که باعث می شود ما نتوانیم همه آن ها را در یک مطلب معرفی کنیم. بنابر این به معرفی تعدادی از بناها و عمارتهای تاریخی تبریز می پردازیم.
به سخنی دیگر، هر چند بسیاری از گردشگران خارجی و داخلی به منظور آشنایی بیشتر با این مکانها و به خصوص با سبک زندگی و فرهنگ محلی این مناطق ترجیح میدهند، در خانههای تاریخی اقامت گزینند، ولی متاسفانه هنوز برنامه خاصی برای اقامت این گردشگران در این خانهها در سطح کشور و به ویژه شهر تبریز تدوین و پیشبینی نشده، در حالی که اکثر گردشگرانی که به کشورمان و در راس آنها به آذربایجان و شهر اولینها سفر میکنند، این برنامه را حلقه مفقوده صنعت گردشگری ایران میدانند.
تبریز یکی از شهرهایی است که عمارتها و بناهای تاریخی زیادی دارد که عبارتاند از:
ارگ تبریز
این بنا به ارگ علیشاه، طاق علیشاه، مسجد علیشاه نیز شهرت دارد و علت خاص بودن این بنا این است که ارگ تبریز یکی از بلندترین دیوارهای تاریخی کشور است. دستور ساخت این ارگ توسط تاج الدین علیشاه جیلانی و بهادرخان در دوره ایلخانیان صادر شد. سبک معماری به کار رفته در آن به شیوه آذری است. اما به دلیل زلزلههای زیادی که در تبریز رخ میدهد قسمتی از این بنا از بین رفته است. این ارگ یکی از نمادهای تاریخی شهر تبریز است که قدمت طولانی دارد.
ربع رشیدی
سبک معماری این بنای تاریخی و ارزشمند در شهر تبریز، سبک معماری آذری است. این بنای تاریخی به دستور خواجه رشید الدین فضل الله همدانی ساخته شد و علت نام گذاری بنا به ربع رشیدی به سازنده این بنا برمیگردد. یکی از ویژگیهای مهم این بنا این است که اولین مراکز عالی جهان بوده و دانشمندان و هنرمندان و پزشکان را از تمام نقاط جهان برای تحصیل به این مرکز میآمدند.
خانه حریری
در این خانه سبک معماری و دیوارنگاری قاجاریان به کار رفته است و ساخت این بنا به دوران قاجاریان باز میگردد. در دیوارهای ساختمان نقاشیهای بسیار زیبا با موضوعات اساطیری کشیده شده است. خانه حریری دو بلوک خانه و یک بیرونی و یک حیاط داخلی دارد و جزو آثار ملی ایران به شمار میرود.
خانه بهنام
یکی از بناهاو عمارتهای تاریخی شهر تبریز است که به عنوان یک خانه مسکونی بنا شده است. این خانه به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه برمیگردد به طوریکه نوسازی و تزیین این خانه به زمان ناصرالدین شاه قاجار بازمیگردد. این خانه دارای دو ساختمان است که ساختمان اصلی آن همان ساختمان قشلاقی و ساختمان کوچک آن همان ساختمان ییلاقی میباشد.و در حال حاضر این خانه قسمتی از دانشگاه هنرو معماری اسلامی تبریز محسوب میشود.
خانه امیر نظام گروسی
موزهٔ قاجار یکی از موزههای شهر تبریز است. این موزه در محل خانهٔ امیرنظام گروسی و در محلهٔ ششگلان قرار گرفتهاست. موزهٔ قاجار در سال ۱۳۸۵ خورشیدی پس از مرمت و بازسازی، بهطور رسمی راهاندازی شد.
خانه امیرنظام گروسی که در دوره ناصرالدین شاه و در زمان پیشکاری امیر نظام گروسی و توسط وی ساخته شدهاست در سال ۱۳۷۰ توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شد با شماره ۱۷۴۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت گردید. پس از مرمت و بازسازی بنا با حفظ ویژگیهای معماری و شاخصهای سنتی بنا به عنوان موزه قاجار مورد استفاده قرار گرفت. این موزه در نزدیکی مقبره الشعرا تبریز که مدفن بیش از ۴۰۰ شاعر نامی از جمله شهریار، قطران، اسدی طوسی، فاریابی و ثقه الاسلام است قرار دارد.
خانه مشروطه
بدون شک یکی از معروف ترین خانه های تاریخی تبریز همین خانه مشروطه است. خانه مشروطه در سال ۱۲۴۷ برای یکی از تاجران پولدار شهر تبریز ساخته شد این شخص که بعدها از طرفداران مشروطه شد بعد از به توپ بسته شدن مجلس خانه خود را در اختیار مشروطه خواهان شهر گذاشت تا آن ها برای پیروزی مشروطه خواهی در این خانه جلسه تشکیل دهند و تصمیم گری کنند. معماری این خانه با شیشه های رنگی، گچ بری ها و منبت کاری های زیبا کاملا به شیوه معماری قاجار ساخته شده است. همین که پا به این خانه تاریخی می گذارید با باغی سبز و پر از گل و درخت روبرو می شوید که حوضی بزرگ در وسط حیاط، طراوات آن را دوچندان کرده است. امروز این خانه به موزه مشروطه تبدیل شده و در آن می توانید تندیس شخصیت های معروف مشروطه و اسنادهای تاریخی آن زمان را ببینید. نزدیکی این خانه به بازار سنتی تبریز، بازدید از آن را برایتان راحت تر می کند.