مجموعه آثار باستانی تخت سلیمان
مجموعه آثار باستانی تخت سلیمان
تخت سلیمان نام منطقه‌ای در نزدیکی شهر تکاب در آذربایجان غربی است. این منطقه‌ی نسبتاً وسیع دارای تاریخی و گردشگری بسیاری است. در ادامه به تعدادی از آثار باستانی تخت سلیمان اشاره می‌کنیم.
آتشکده‌ی آذرگشنسپ
در سمت شمال دریاچه‌ی تخت سلیمان، بنایی واقع شده است که آتشکده‌ی آذرگشنسب نامیده می‌شود. این ساختمان مهم‌ترین اثر تاریخی موجود در تخت سلیمان است. در شرق آتشکده، محل آتش مقدس و تالاری دارای ستون می‌بینیم. در دوره‌ی حکومتی ساسانیان، ایران سه آتشگاه بزرگ و برجسته داشت که محل عبادت اقشار مختلف بود و این محل یکی از آن‌هاست. بُرزین مهر به معنای آتش عشق والا، ویژه برزیگران، فَربغ به معنای آتش فرّ ایزدی ویژه موبدان و بلندپایگان و سومی همین مکان که ویژه‌ی ارتشیان بوده است.
زندان سلیمان در واقع زندان نیست! تپه‌ای است به بلندای ۱۰۰ متر که در دوره‌ی ساسانیان که آتشکده مورد استفاده بوده، محل قربانی‌ها و نیایش موبدان زرتشتی به شمار می‌رفته است. این تپه را با شکل مخروطی آن می‌توان شناخت. موبدان پس از پایان نیایش خود که گاهی روزها به طول می‌انجامید، حیوانی را به نیت قربانی به جایگاه مخصوص می‌بردند و آن را نذر آتشکده می‌کردند.
معبد آناهیتا نیز در نزدیکی دریاچه‌ی تخت سلیمان واقع شده است و از اهمیت تاریخی و اساطیری برخوردار است. نقل است که آناهیتا، الهه‌ی آب، برای کشاورزی و آشامیدن آب را به سوی سرزمین‌ها جاری می‌کرده. ایرانیان او را مقدس و مایه‌ی برکت می‌دانستند بنابراین معابد مقدسی برای او در ایران برپا کرده‌اند. البته محل‌هایی که این معابد و مکان‌های نقدس وجود دارند، ویژگی‌های زمین شناسی خاصی هم دارند. مثلا در این جا، دریاچه‌ای از آب برف‌های ذوب شده، و چشمه‌‌ای که از دل زمین جوشیده علل احداث معبد آناهیتا بوده‌اند.
برخی آثار ساسانی دیگر نیز در کوه بلقیس که نزدیک تخت سلیمان است، یافت شده است. با توجه به ارزش آثار باستانی منطقه، کاوشگاه باستانی شیز از سوی یونسکو به عنوان میراثی جهانی شناخته شده و کاوش آن توسط متخصصان و باستان‌شناسان خبره ادامه دارد.
رمز و رازهایی ناشناخته در قلب یک محوطه باستانی
بهرام پنجم ساسانی این محوطه را همچون یک شهر بنا نهاد و ۷۰ سال پس از وی، قباد اول به گسترش بناهای آن پرداخت تا اینکه در زمان خسرو انوشیروان ساسانی به اوج عظمت خود رسید.
کشف نشانه ها و بقایای حضور انسان از هزاره اول قبل از میلاد تا قرن ۱۱ هجری قمری در این وسعت ۱۲ هکتاری رمز و رازهای شهر را برای کارشناسان آشکار ساخته است. انسان ها برای روزگاری طولانی از این مجموعه به عنوان سکونتگاه برای خود استفاده می کردند و باورهای مذهبی درباره ی آن، نشان از اهمیت شهر در طول تاریخ دارد.
تخت سلیمان به باور بسیاری، محل تولد زرتشت به حساب می آمده و احداث آتشکده آذرگشنسب در این محوطه به عنوان مهم ترین معبد مورد احترام ایرانیان زرتشتی در زمان ساسانیان می تواند مهر تاییدی برای این باور باشد. این آتشکده در حیات سیاسی- اجتماعی ساسانیان نقش مهمی داشت و شعله های آتش جاویدان آن به مدت هفت قرن خاموش نشد تا به عنوان نماد اقتدار آئین زرتشت محسوب شود.
از سوی دیگر افرادی معتقدند که این شهر محل نگهداری جام مقدس حضرت مسیح بوده است که در آخرین شامگاه حیاتش از آن می نوشد. این جام، به جام گرال شهرت دارد اما هنوز اثری از آن در تخت سلیمان دیده نشده است.
باوری عامیانه نیز این شهر را محل سکونت سلیمان نبی می داند و به این موضوع اشاره دارد که نیروهایی فرازمینی به دستور حضرت سلیمان سازه هایی عظیم را در آنجا بنا نهاده اند که انسان از عهده ی ایجاد آنها بر نمی آید.
آثار باستانی تخت سلیمان + ویدئو
