آرامگاه فردوسی کجاست؟
آرامگاه فردوسی کجاست؟
فردوسی با نام کامل ابوالقاسم فردوسی توسی بزرگترین شاعر حماسه‌سرا و ادیب ایران است. او در توس به دنیا میآید و در همان جا به خاک سپرده می‌شود. با وجود این دیگر می‌دانید مرقد یا آرامگاه فردوسی در کجا قرار دارد. بله! کاملاً روشن است که آرامگاه ایشان در توس، یکی از شهرستان‌های استان خراسان واقع شده است. آرامگاه فردوسی نه تنها برای ایرانیان، بلکه برای توریست‌های خارجی یا دانشجویان زبان فارسی که به ایران می‌آیند از اهمیت خاصی برخوردار است.
البته محبوبیت فردوسی برای تمام ایرانیان مثال زدنی است.. همه‌ی مردم ایران در کمترین حالت ممکن چند بیت شعر از اشعار این شاعر نامدار را از حفظ هستند. اشعار شاهنامه مدت‌ها در چایخانه‌ها و کاروانسراها نقالی می‌شده. دیدن نقاشی‌ها و پرتره‌های نقالی یکی از فرهنگی‌ترین و هنری ترین سرگرمی در گذشته بوده است. بسیاری از مردم شاهنامه را قرآن فارسی می‌نامند. چرا که شاهنامه تلفیقی از خرد، مذهب، آیین و حماسه‌ی پهلوانان ایران است.
در این میان بیت معروفی هست که باید آن را همانند استاد سخن با جان حفظ داشت و آن بیت این است: « بسی رنج بردم در این سال سی، عجم زنده کردم بدین پارسی». این بیت کوتاه گویای بسیاری از مطالب است که در بخش‌‌های بعدی متوجه آن خواهید شد.
آیین و زندگینامه ی فردوسی
آرامگاه فردوسی دقیقاً در جایی قرار دارد که در آن متولد شده و زندگی کرده است. فردوسی دهقان‌زاده‌ای استقلال خواه و ملی‌گرا بود که در کنار سرایندگی در باغ خود کشاورزی می‌کرد. زندگی او هم‌زمان با حکومت سامانیان و غزنویان سپری شده و همین اتفاقات تاریخی سبب می‌شود برای حفظ زبان که مهم‌ترین بخش فرهنگ و هویت هر کشور است بکوشد. فردوسی با دانش و خردی که داشته در اشعار خود به مدح ایزد و آیین مهرپرستی اشاره کرده است.
بسیاری از اتفاقات شاهنامه در پیرامون موضوعات آیینی، پهلوانی، خرد و میهن پرستی است.فردوسی شاهنامه را در قالب مثنوی و در شش هزار بیت و به مدت سی سال می سراید. شاهنامه فردوسی به سبک خراسانی است. در سبک خراسانی فردوسی، مسعودی مروزی و دقیقی اشعار حماسی سروده اند. از سوی دیگر فردوسی متأثر از رودکی و دقیقی به سرودن شاهنامه می‌پردازد.
در مورد زندگی شخصی فردوسی اطلاعات قابل توجهی در دست نیست. جز اینکه گمان می‌رود همسرش نیز دهقان‌زاده بوده ویک فرزند دختر و یک فرزند پسر داشته است. پسرش در سنین جوانی از دنیا می‌رود و فردوسی عزادار سوگ او می‌شود. فردوسی پس از۸۷ سال در طوس، در زادگاهش فوت می‌کند. اکنون آرامگاه فردوسی یادگاری از چند صد سال گذشته است که فرهنگ و غرور ایران به حساب میآید.
تاریخچه ی آرامگاه فردوسی
در مورد اولین مرقد فردوسی داستان‌هایی وجود دارد. یکی از مطالبی که در این باره گفته شده این است که به علت شیعه بودن اجازه ندادند او در قبرستان توس دفتن شود و پس از خاکسپاری او در باغ شخصی خودش بارها و بارها مرقد او را تخریب کردند. با این حال از قرن هشتم به بعد مزار فردوسی برای زیارت کنندگان آشکار بوده است.
ویلیام فریزر در سال ۱۳۲۶ هجری قمری از آرامگاه فردوسی دیدن می‌کند و در مورد آن می‌نویسد مدفنی بسیار کوچک و محقر است. در سال ۱۳۰۳ هجری شمسی هم‌زمان با جنبش ملی گرایی، عبدالحسین خان سردار معظم اولین طرح بازسازی آرامگاه فردوسی را مطرح می‌سازد. پس از آن جریان ساخت یک آرامگاه با معماری زیبا و مناسب فرهنگ ایران مورد بررسی قرار میگیرد.
بازشناسی مرقد فردوسی
وقتی طرح ساخت آرامگاه در مجلس آن زمان مطرح شد، ملک الشعرای بهار از رضاخان که در آن زمان نخست وزیر ایران بود درخواست کرد با تصویب و پذیرش طرح بازسازی آرامگاه فردوسی ملی گرایی خود را اعلام سازد. رضاخان موافقت کرد و پس از تصویب این طرح انجمن آثار ملی برای طراحی یک معماری فاخر مشغول گفت و گو شدند.
از دست دیگر کیخسرو شاهرخ، نماینده‌ی زرتشتی‌ها را مامور پیدا کردن محل دقیق مدفن فردوسی ساخت. پس از تحقیق و بررسی متون گذشته که در مورد زیارت آرامگاه فردوسی توسط شعرا و بزرگان تاریخی ثبت شده بود محل دقیق آرامگاه او را پیدا کردند.
جزییاتی در مورد مجموعه فرهنگی فردوسی
امروزه مساحت کنونی مجموعه فرهنگی فردوسی حدود شش هکتار است. این مجموعه‌ی زیبا شامل آرامگاه فردوسی، استخر، کتابخانه، باغ و بنای یادبود فردوسی می‌شود. سی فواره به نشان سی سال زحمت سرودن شاهنامه در استخر و در مقابل تندیس فردوسی فوران می‌کند. تندیس فردوسی توسط ابوالحسن صدیقی در کشور ایتالیا و توسط ایشان ساخته شده و سپس به ایران آورده می‌شود. پس از او پسرش فریدون صدیقی ساخت سایر تندیس‌های دیگر را که اشاره به داستان‌های شاهنامه دارد برعهده میگیرد.
موزه و آرامگاه های مجموعه فردوسی
البته که شما هم می‌دانید مجموعه فردوسی فقط مختص به این شاعر نامدار نیست. آرامگاه استاد مهدی اخوان ثالث و محمدرضا شجریان بزرگ نیز در این باغ فرهنگی قرار دارد. همچنین موزه و آثار درون آن بسیار ارزشمند و دیدنی است. موزه‌ی توس یا موزه‌ی فردوسی در شمال غربی آرامگاه فردوسی قرار دارد. ساخت این موزه متعلق به سال ۱۳۴۷ شمسی و به دست هوشنگ سیحون بوده است. در این موزه شما آثار تاریخی مانند سفالینه‌های اسلامی، سکه‌ها، عطردان و … را خواهید دید.
معماری و بنای آرامگاه
آرامگاه به شکل هرمی چهار ضلعی و با پله‌هایی مکعب شکل به طول ۲۸ متر ساخته شده و سنگ بنای آن مرمر است. در هر سمت از این بنا ستون‌هایی با سردیس‌های هخامنشی وجود دارد و در سمت جنوبی آرامگاه نماد فروهر با اشعاری از شاهنامه تراشیده شده است. درون آرامگاه با تندیس‌هایی از داستان‌های شاهنامه به‌خصوص نبرد رستم و سهراب آراسته شده. سنگ نوشته‌ها و تندیس‌هایی از داستان زال و سیمرغ، نبرد رستم و دیو سپید، قیام کاوه توسط هنرمندان خبره ساخته شده است.
نکات پایانی
اگر به مشهد رفتید یا اگر قصد دارید بهترین جاهای خراسان رضوی را تماشا کنید، قطعاً آرامگاه فردوسی یکی از مهم‌ترین و بهترین جاهای خراسان است. برای رفتن به آرامگاه باید از شهر مشهد به سمت قوچان رفته و از آنجا وارد بلوار بهارستان شوید. در انتهای بلوار بهارستان آرامگاه فردوسی را خواهید یافت. مجموعه فرهنگی فردوسی هر روزه از ساعت هشت صبح تا شش بعد از ظهر به روی تمام مهمانان باز است.
