با قدیمیترین رودخانههای دنیا آشنا شوید
مشخص کردن عمر دقیق یک رودخانه دشوار است، به همین خاطر است که عوامل بسیار مختلفی را باید در نظر گرفت. دانشمندان اغلب در تعیین سن رودخانهها باید رسوبها و سنگهای اطراف رودخانه را آزمایش کنند تا عمر تقریبی یک رودخانه تعیین شود، منتها این دانشمندان هیچوقت عمر دقیق رودخانهها را نمیتوانند مشخص کنند. به همین خاطر، همیشه بحثهای زیادی بر سر قدیمیترین رودخانههای دنیا پیش میآید. بسته به اینکه از چه کسی درباره سن رودخانهها میپرسد، جوابتان میتواند بسیار متفاوت باشد.
از فهرست امروز، قدیمیترین رودخانههای دنیا را جمعآوری کردهایم که روی قدمتشان مطالعاتی انجام شده است. در حین نوشتن این مقاله، عمر این رودخانهها دقیق است. هرچند، تحقیقات جدیدتر میتواند قدمت این رودخانهها را تغییر دهد. در کل، قدیمیترین رودخانههای در دنیا بیش از ۳۰۰ میلیون سن دارند و در حین زمان فعالیتهای شدید زمینشناسی شکل گرفتند.
۷- رود نیل
قدمت: حدود ۳۰ میلیون سال
مکان: از مصر، سودان، سودان جنوبی، اتیوپی، اوگاندا، کنگو، کنیا، تانزانیا، رواندا، بروندی و اریتره میگذرد
طول: ۶.۸۵۳ کیلومتر (۴.۲۵۸ مایل)
منتهی به: دریای مدیترانه
رود نیل به خاطر طولانیترین رودخانه با طول ۶.۸۵۳ کیلومتر (۴.۲۵۸ مایل) در دنیا شناخته میشود. به علاوه، این رود همچنین بعضی از اولین تمدنهای دنیا را به چشم دیده و به همین خاطر هم به عنوان قدیمیترین رودخانه در جهان محسوب میشود. هرچند، این رود از رودخانههای دیگر در فهرست امروز بسیار جوانتر است. عمر رود نیل به حداقل ۳۰ میلیون سال تخمین زده میشود و در زمانی شکل گرفت که دریایی مدیترانه کمکم روبه تبخیر شدن پیش میرفت.
با اینکه رود نیل از ۱۱ کشور عبور میکند، بیشتر با مصر و تمدن مصر باستان در حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح عجین بوده است. یعنی اصلا قبطیهای باستان بدون رود نیل، هیچوقت به یکی از بزرگترین تمدنهای دنیا تبدیل نمیشدند.
۶- رودخانه کلرادو
قدمت: ۶ – ۷۰ میلیون سال
مکان: از کلرادو، یوتا، آریزونا، نوادا و کالیفرنیا در ایالات متحده آمریکا؛ کالیفرنیای باخا و سونورا، مکزیک میگذرد
طول: ۱.۴۵۰ مایل (۲.۳۳۴ کیلومتر)
منتهی به: خلیج کالیفرنیا
رودخانه کلرادو یکی از مشهورترین رودخانههای دنیا و یکی از مهمترین رودخانهها در جنوب غربی ایالات متحده آمریکاست. شما نمیتوانید درباره رودخانه کلرادو صحبت کنید، اما به گراند کنیون اشاره نکنید که رودخانه کلرادو آن را شکل داده بود.
عمر هر دوی این رودخانهها با هم پیوند خورده و بحثهای زیادی در جوامع علمی راه انداخته که قدمت رودخانه کلرادو و گراند کنیون واقعا چقدر است. اما دانشمندان این را میدانند که رودخانه کلرادو امروزی حدود ۶ میلیون سال قبل شکل گرفته بود، منتها اجدادمان در این رودخانه برای اولین بار در ۷۰ میلیون سال قبل در کنار بستر این رودخانه ساکن شدند. با اینکه دانشمندان درباره عمر دقیق رودخانه کلرادو و گراند کنیون اختلاف نظراتی وجود دارند، اما همه آنها به این باور دارند که هر دو رودخانه در ۸۰ سال قبل از اینکه دریا از این منطقه برود، شکل گرفتهاند.
۵- رودخانه سوسکهانا
قدمت: بیش از ۳۰۰ میلیون سال
مکان: از مریلند، پنسیلوانیا و نیویورک عبور میکند
طول: ۴۶۴ مایل (۷۴۷ کیلومتر)
منتهی به: خلیج چساپیک
رودخانه سوسکهانا یکی دیگر از رودخانههای ایالات متحده آمریکاست که با رشتهکوه آپالاچی ارتباط دارد. شواهد زمینشناسی وجود دارد که عمر رودخانه سوسکهانا را قبل از شکلگیری رشتهکوه آپالاچی، به بیش از ۳۰۰ میلیون سال قبل برمیگرداند. همین میشود تا ادعاهایی شکل بگیرد که رودخانه سوسکهانا از دومین رودخانه قدیمی بزرگ دنیاست.
رودخانه سوسکهانا در سال ۲۰۱۶ در رتبه سوم فهرست رودخانههای در معرض خطرترین رودخانههای آمریکایی قرار گرفته بود. طبق رودخانههای آمریکا، رودخانه سوسکهانا به خاطر تاثیر منفی سد کونووینگو، به این فهرست اضافه شده بود. این سد جریان رودخانه را تغییر داده، جلوی عبور ماهیها را گرفته و روی کیفیت آب رودخانه سوسکهانا و خلیج چساپیک که آب رودخانه سوسکهانا به این خلیج منتهی میشود، تاثیر گذاشته است.
۴- رودخانه فرنچ برود
قدمت: بیش از ۳۰۰ میلیون سال
مکان: از کارولینا شمالی و تنسی در ایالات متحده آمریکا عبور میکند
طول: ۲۱۸ مایل (۳۵۱ کیلومتر)
منتهی به: رودخانه تنسی
رودخانه فرنچ برود با یکی دیگر از رودخانههای قدیمی در این فهرست، رودخانه نیو ارتباط دارد. چون هر دو این رودخانهها از رشتهکوه آپالاچی جاری و قدمتش به بیش از ۳۰۰ میلیون سال تخمین زده میشود. این باور وجود دارد که رودخانه فرنچ برود هم مانند رودخانه نیو، یکی از قدیمیترین رودخانههای دنیاست که اغلب بعد از رود نیل و رودخانه نیو، به عنوان سومین رودخانه قدیمی دنیا محسوب میشود.
علیرغم شواهدی که از سمت دانشمندان وجود دارد، نمیدانند واقعا این رودخانه از سومین رودخانههای قدیمی باشد، اما در اسطورهای آمده که رودخانه فرنچ برود، سومین رودخانه قدیمی در دنیاست. هرچند دانشمندان این را میدانند که احتمال زیادی وجود دارد رود نیل نه، بلکه رودخانه فرنچ برود و رودخانه نیو میلیونها سال قدمت داشته باشند. با اینکه ممکن است مردم فکر کنند رودخانه فرنچ برود آنقدرها هم عمر طولانی نداشته باشد، اما واقعیت اینجاست که رودخانه فرنچ برود به جای شمال به جنوب، از سمت جنوب به شمال جریان دارد.
۳- رودخانه میوس (موز)
قدمت: ۳۲۰ – ۳۴۰ میلیون سال
مکان: از فرانسه، بلژیک و هلند میگذرد
طول: ۹۵۰ کیلومتر (۵۹۰ مایل)
منتهی به: دریای شمال
رودخانه میوس از بخشهای کشور فرانسه، بلژیک و هلند عبور میکند که در نهایت به دریای شمال ریخته میشود. رودخانه میوس، آردنها را شرح میکند که قدمتش به دوران پالئوزوئیک و قدمت میوس به بیش از ۳۰۰ میلیون سال میرسد.
زمینهای مرطوب در اطراف رودخانه میوس به عنوان مناطق گرم تنوع محیطزیستی با گونههای حساس و بسیار کمیاب در نظر گرفته میشود. بعضی از نادرترین پرندگان ارواسیا، کرکهای ذرت و وینچاتهای دنیا در نزدیکی رودخانه میوس زندگی میکنند که در معرض انقراض قرار گرفتهاند. به خاطر تنوع و محلی برای گونههای در معرض تهدید، رودخانه میوس به عنوان یک منطقه ۲۰۰۰ طبیعی به منطقه محافظتشده تبدیل شده است.
۲- رودخانه نیو ریور
قدمت: ۳ – ۳۶۰ میلیون سال
مکان: از کارولینا شمالی، ویرجینا و ویرجینای غربی در ایالات متحده آمریکا میگذرد
طول: ۳۲۰ میلی (۵۱۵ کیلومتر)
منتهی به: رودخانه کواندو
با اینکه رودخانه نیو ریور را یکی از قدیمیترین رودخانههای دنیا در نظر میگیرند، اما عمر این رودخانه به طور گستردهای از کمترین عدد، ۳ میلیون سال تا بیشترین عدد، بیش از ۳۶۰ میلیون سال تخمین زده میشود. رودخانه نیو ریور اغلب به عنوان دومین رودخانه بزرگ در دنیا بعد از رود نیل یا رودخانه فینکه شناخته میشود، البته این رتبهبندی به این بستگی دارد که از چه کسی پرسیده شود.
از آنجایی که سن دقیق این رودخانه نامشخص است، رودخانه نیو ریور مسئول کندهکاری دره رودخانه نیو ریور است که سنگهایی با قدمت بیش از ۳۰۰ میلیون ساله دارد. بخشی از رودخانه نیو ریور در ویرجینیای غربی به عنوان رودخانه ملی نیو ریور جورج تعیین شده است. رودخانه نیو ریور همچنین یکی از رودخانههای میراث آمریکایی در ایالات متحده آمریکاست.
۱- رودخانه فینکه
قدمت: بیش از ۳۰۰ – ۳۴۰ میلیون سال
مکان: قلمرو شمالی و شمال استرالیای جنوبی، استرالیا
طول: ۷۵۰ کیلومتر (۴۶۶ مایل)
منتهی به: دریاچه ایر (معمولا به این دریاچه)
رودخانه فینکه که مردم بومی آن را به (لاراپینتا) هم میشناسند، در استرالیای مرکزی قرار گرفته و این باور وجود دارد که قدیمیترین رودخانه دنیاست. با اینکه قدمت دقیق این رودخانه هم نامشخص است، اما حداقل حدود بیش از ۳۰۰ میلیون سال قدمت دارد و بعضی از بخشهای قدیمی این رودخانه حتی به بیش از ۳۴۰ میلیون سال هم میرسد. به گفته دولت قلمروی شمالی، رودخانه فینکه از حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش در مسیر فعلیاش جریان دارد.
رودخانه فینکه از طریق پارک ملی جورج فینکه در استرالیای مرکزی با طول حدود ۷۵۰ کیلومتر (۴۶۶ مایل) میگذرد. افسانه بومی میگوید رودخانه فینکه زمانی به وجود آمد که افعی رنگینکمان از دریاچه ایر به بیرون پرتاب شد.