تمدن مصر

نویسنده: یزدان صفایی دین و ایزدان، معمولاً در گستره‌ای پهناور پراکنده می‌شوند. ‌گاه میان نام ایزدان مردمانی بس متفاوت و دور از هم، نزدیکی و یکسانی دیده می‌شود. این نوشتار درباره‌ی چرایی این موضوع گفتگو نخواهد کرد بلکه نمونه‌ای از این…

دین در مصر باستان پایگاه اجتماعی، اخلاقی، فرهنگی و حتی سیاسی داشته است. مذهب قبطیان همانند مذاهب بابلیان، یونانیان، آشوریان و ... دارای دوگانگی و یا بهتر بگوییم چند گانگی بوده است. از یک سو پرستش خدایان بزرگ که روحانیان مصری به منظور تقویت…

به عنوان پیش سخن جهت ورود به موضوع فرهنگ و تمدن مصر باستان باید به چند نکتۀ با اهمیت اشاره شود. مردم مصر باستان در روند تاریخ طولانی خود در هر دوره ای از عهود باستانی، میانه و عهد جدید این دوران با عظمت و شکوهمند، تمدن برجسته ای را به وجود…

سلسله بیستم مصر یک بار دیگر با مسائل و مشکلات عدیده ای چون شورش کشاورزان و بردگان و نیرومند شدن روزافزون مخالفان فرعون و اشراف روبرو شد. قدرت مرکزی حکومت پیوسته تضعیف و در مقابل آن اشراف، سران نوم ها و کاهنان معابد آمون به گونه ای چشم گیر…

هورم هب سردار قبطی با سرکوب بیرحمانۀ شورش های مردم مصر و بازگرداندن آرامش به کشور، به وسیلۀ روحانیان آمون به سلطنت رسیدو نخستین فرعون سلسله نوزدهم شناخته شد. نه تنها هورم هب، بلکه فراعنۀ خلف وی نیز توجه ویژه ای به کسب متصرفات جدید و…

تصویر آخناتون : Akhenaten گسترش روزافزون تحولات اقتصادی در جامعۀ مصر موجب برهم خوردن تعادل اجتماعی و سیاسی در جامعه و در نتیجه به هم ریختن نظام دولت به وجود آمده توسط توتمس سوم شد. این بحران به آسانی قابل برطرف کردن نبود و محدود به رکن…

مجسمه توتمُسیس سوم - سلسله هجدهم (1479-1425 ق.م) بدیهی است در دوره های نخستین  زمام داری فراعنۀ سلسلۀ هجدهم، سیاست های تهاجمی فراعنه به گسترش قلمرو امپراطوری انجامید ، ولی این وضع پایدار نماند.مصریان هنوز، علی رغم پیشرفت و گذشت…

به هنگام هجوم هیکسوس ها در مصر، این یاغیان بیگانه سرتاسر مصر را از شمال تا جنوب به اشغال خود درآوردند. قدرت هیکسوس ها در جنوب مصر به مراتب کمتر از قدرت آنان در شمال گزارش شده است. لذا جنبش های مردمی از جنوب مصر آغاز شد و به تدریج گسترش…

طغیان بردگان و کشاورزان در قرن هجدهم پیش از میلاد مسیح در مصر   شورش روز به روز ابعاد گسترده تری می یافت و فرعون وقت و عوامل او از مهار کردن آن عاجز شده بودند. پس از آنکه آمنهمت سوم آخرین فرعون بزرگ سلسلۀ دوازدهم از دنیا رفت، اغتشاشات…

با پیشرفت های اقتصادی و گسترش رفاه در جامعۀ مصر عهد میانه، فساد وفقر نیز به طور خزنده به خاطر بروز تناقضات اجتماعی و اختلافات فاحش طبقاتی در مصر وارد جامعۀ مصر شد و به شدت پیشرفت و گسترش یافت. بردگی دیگر حالت ملایم و متعادل را نداشت و به…

این واقعیت که حکومت فراعنه در اوخر عهد میانه به دلائل بی شمار آسیب پذیر شده بود، انکارناپذیر است. کرونولوژی  تاریخ مصر باستان نشان می دهد که، بنیان گذار سلسلۀ دوازدهم  آمنهمت اول بود. وی فرعونی مقتدر، وطن پرست وهرگونه شورش و طغیان را در…

اسناد و کتیبه های متعلق به این مقطع تاریخی مصر، عمق و گستردۀ فاجعه قحطی را به گونه ای به تصویر کشیده اند که مصریان قحطی زده به ضرورت به «آدمخواری» می پرداخته اندو زمین های مزروعی بسیاری براثر این حوادث بایر ولم یزرع شده، درختان خشکیده،…

 در طول زمام داری سلسلۀ سوم وچهارم ، هدف اصلی فراعنه سرکوب شورش های بردگان و کشاورزان ، مهارکردن ناآرامی های داخلی و در نتیجه رساندن قدرت حکومتی به بالاترین حد ممکن بود. فراعنۀ این دو سلسله تا حدود قابل توجهی در تحقق این هدف پیشرفت حاصل…

بیشتر فراعنۀ سلسله های سوم و چهارم مصر در کنار لشکرکشی های پرکشتار و رعب انگیزشان، به عمران و آبادانی مصر نیز پرداخته اند. هنر معماری پررمز و راز مصریان مربوط و متعلق به همین دوره است. در زمرۀ کارهای مهم ساختمانی  فراعنۀ این دو سلسله…

تاریخ سیاسی مصر در برگیرندۀ رویدادهای سیاسی قابل توجهی است که مورخان تنها به کمک آن می توانند به چگونگی روی کار آمد ، بقا و اضمحلال آن پی ببرند، ولی قرائن و اسناد بدین گونه است که ارتباط و انسجام میان رویدادهای سیاسی و تحولات دیگر در مصر…