سلسله اپارتی
از سال ۱۸۵۰ پیش از میلاد خاندان اپرتیان توانستند حکومت ایلام را از خاندان سیماش بگیرند. اولین شاه اپرتی خود را هم شاه هم خدا نامید. این سنت در بین النهرین رواج داشت اما برای اولین بار بود که در ایلام یک شاه به خود مقام خدایی می داد.
شاهان بعدی همگی خود را خادم ایزدان نامیدند و مقام خدایی در میان شاهان ایلامی ماندگار نشد. پسر اپرت که در سال ۱۸۳۰ پیش از میلاد به شاهی رسید خود را فرمانروای بزرگ، پدر-شاه انزان و شوش نامید. در سال ۱۸۰۰ پیش از میلاد، یک خانم به مقام حاکم شوش که ولیعهد نیز بود انتخاب شد. این اولین باری است که شوش یک فرمانروای زن به خود دیده بود.
در ۱۷۶۴ حمورابی حاکم بابل، ایلام را شکست داد. کوتیر ناهونته اول، یکی از شاهان ایلامی در ۱۷۱۱ پیش از میلاد انتقام خود را از بابلیان گرفت و بین النهرین را غارت کرد.
این جنگ برای ساکنان منطقه بسیار مهم بود. آشوربانیپال در ۱۰۷۵ سال بعد، این غارت تاریخی را بهانه کرد و به شوش حمله کرد تا تندیس ایزد بانوی باروری بین النهرین را که به غنیمت به شوش برده شده بود، را از شوش پس بگیرد. از طرف دیگر شاه دیگر ایلامی شیلهک-اینشوشینک در ۱۱۵۰ پیش از میلاد در لوحی از پیروزی کوتیر ناهونته اول به بزرگی یاد می کند و به او احترام می گذارد.
اپرتیان یا سوکالماهو ها تا قرن چهاردهم پیش از میلاد دوام آوردند اما در مورد آنها اطلاعات زیادی نداریم. در این قرون کاسی ها به بابل حمله کردند و آنجا را فتح کردند. آنها با ایلامیان نیز در جنگ بودند.
ایلهاها |
پالا-ایششان |
کوک-کیرمش |
تم-سنیت |
کوک ناخونته |
کوک نشور اول |
اتتا هوشو-۱۹۳۰ تا۱۸۸۰ پ م |
تتپ مادا |
سیروک-توه-قرن ۱۸ پیش از میلاد |
سیموت-ورتاش |
سیو-پالار-هوپپک |
کودوزولوش اول |
کوتیر ناهونته اول |
اتا مرا هلکی |
تاتا |
لیلا-ایرتاش |
تمتی-آگون |
کوتیر-شیلهاها |
کوتیر نشور دوم-قرن ۱۷ پیش از میلاد |
تمتی-رپتاش |
سیموت ورتاش دوم |
کودو زولوش دوم |
سیرتوه |
تن-اولی |
تمتی-هالک |
کوک-نشور |
متلت |