مرور رده
تاریخ تمدن ایران باستان
از زمان تشکیل دولت ماد تا زمانی که حکومت ساسانیان سرنگون شد را دوران ایران باستان مینامنند که در آن زمان عرب ها به ایران حمله کردند . در ایران گروههایی با تمدن و فرهنگ های مختلفی قبل از مهاجرت آریایی ها به ایران ، زندگی میکردند . مردمانی که در این سرزمین ها میزیستند با خلاقیت و استعدادهاو ارتباط با شرایط جغرافیایی محل سکونتشان تاریخ فرهنگ و تمدن خود را به وجود آوردند .
زبانهای باستانی ایران
زبانها و گویشهای کهن ایرانیزبانهای ایرانی از نظر تاریخی به سه دسته تقسیم میشوند:
1. زبانهای ایرانی باستان
2. زبانهای ایرانی میانه
3. زبانهای ایرانی نوزبانهای ایرانی نوزبانهای ایرانی نو به دو دسته بخش میشوند:
1.…
پارسیان هند، حافظ های دست نوشته های کهن
میان تالیف متون و کتب پهلوی در سده های نخستین اسلامی و استنساخ این متون در ایران و هند فاصله زمانی بسیاری است. بسیاری از متون دوره میانه از ایران خاصه یزد و کرمان به هند رسیده است و مزداپرستان این دیار به استنساخ آنها همت گماشته اند. این…
زن ایرانی در دوره هخامنشی
زنان هخامنشی. ماریا بروسیوس. ترجمه هایده مشایخ. هرمس. تهران. 1382. ده + 265 ص.در سالهای اخیر انتشار کتابهای مربوط به تاریخ و فرهنگ ایران باستان رونقی دوباره یافته است. البته، و متأسفانه، بسیاری از این کتابها برای سیراب کردن عطش عموم و…
لوح های گلی تخت جمشید
● چند گونه كتیبه و لوح در تخت جمشید وجود دارد؟
کتیبه های مختلفی از دوره هخامنشی در تخت جمشید وجود دارد.
۱) سنگنبشتههای پادشاهان هخامنشی که به زبان و خط میخی «پارسی باستان» بر روی نمای سنگی کاخها و بناهای تختجمشید نوشته شده و معمولاّ…
بهـرام پنجم و جنگ با خاقان تُـرک
در میان منابع بومی، طبری گزارش میکند که جنگ با خاقان تُـرک ( شاه اقوام بیابانگرد شمال شرقی، خیونان یا هون ها ) در سال هفتم حکومت بهـرام پنجم، حدود 424 میلادی، آغاز شد. در این هنگام بهرام نگران از دریافت تدارکات جنگیِ فرمانروای آن سوی شمال…
شخصیت شاهپور دوم ( ذوالاکتاف )
گزارش های آمیانوس مورخ رومی معاصر شاهپور دوم، ما را به خوبی با برخی از ویژگی های شخصیت شاهپور دوم آشنا میکند. حتی پی میبریم که او بالایی بلند داشته است و یک سر و گردن از ملتزمان خود بلندتر بوده است. و به جای تاج، کلاهی زین، گوهرنشان و…
بانک اِگیبی و شرکاء ( نخستین بانک تاریخ ایران )
پیداست که با فرمانروایی کوروش بزرگ اقتصاد ایران وارد مرحلۀ نوین و جهانی خود شد، که تا فروپاشی حکومت ساسانیان، روند همگانی آن کم و بیش دست نخورده ماند. گشودن لیدی، کشور ثروتمندی که مردمش به متکبران ضرب سکه شهرت داشتند و گشودن بابل، یکی از…
ویسپَرَد و آیین یزشن گاه
ویسپرد« آثـرونان ( موبدان ) را ایستاده خواهم، ارتشتار را ایستاده خواهم،... شهریار کشور را ایستاده خواهم، جوان نیک اندیش، نیک گفتار و نیک کردار بهدین را ایستاده خواهم، جوان سخنگوی ایستاده خواهم،... زنی را ایستاده خواهم که در اندیشۀ نیک…
طبقات اجتماعی در دوره ساسانی
با توجه به اینکه اوستا شکل نهایی خود را در روزگار ساسانیان گرفته است، ( گرداوری از زمان بلاش یکم اشکانی تا دوران ساسانیان ) میتـوان جا به جا نشانه هایی هم از زندگی اجتماعی و روزمره ی مردم را در این کـتاب بازیافـت. در زامیـاد یَشـت ( کـیان…
تاریخچه پول در ایران
تاريخچه پول در ايرانانسانهای اوليه که دسته جمعی میزيستند، نيازی به تعويض کالا نداشتند. بعد از به وجود آمدن طوايف و قبايل مبادلهی کالا به کالا رواج يافت. مبادلهی کالا به دلايلی با مشکلاتی همراه بود. برای رفع مشکلات ابتدا از فلز…
بهرام یکم و رویدادهای زمان او
پس از درگذشت هرمز یکم در سال 273 میلادی برادر ناتنی او بهرام در سن 58 سالگی بر تخت نشست. مهمترین رویداد دورۀ فرمانروایی بهرام یکم را باید کشته شدن مانی و آغاز قدرت مذهبی کرتیر ( کردِر ) دانست، که منجر به زرتشتیگری و حکومت مطلق العنان و…
هنر پیکرهتراشی بودایی: گندهارا
پادشاهی گندهارا از قرن ششم پیش از میلاد تا قرن یازدهم میلادی دوام داشت. مابین قرن یکم تا قرن پنجم میلادی، اوج عظمت این سرزمین بهنمایش درآمد که سلسلهی پادشاهان «کوشان» (Kushan) در راه این تعالی کوشیدند. پس از فتح گندهارا بهدست…
اَرْدِشیرِ سِوُّم هخامنشی
اَرْدِشیرِ سِوُّم(هخامنشی) om](v)[ardešīr-e sevv، پادشاه هخامنشی (سل ح 357- 338قم) و فرزند و جانشین اردشیر دوم که پیش از پادشاهی اُخُس نام داشت (پاولی، III/1318-1319).اردشیر در اوضاعی ناآرام به پادشاهی رسید و منابع یونانی و رومی قتل…
شهرداران، واسپوهرگان، وَزُرگان و آزادگان
در روز 28 آوریل 224 میلادی اردوان پنجم به ضزب نیزهء اردشیر پاپگان از اسپ افتاد و نظام کشورداری و بافت اداری بسیار سادهء اشکانیان « ارشکیان » هم به کلی از هم پاشید. هخامنشیان فرمانروایی بزرگی را در فلات ایران و پیرامون آن بنیان نهادند و…
شاهان کاسی
نویسنده: یزدان صفاییاز نام سی و شش شاه کاسیها، یک لیست کلاسیک king list A وجود دارد که نام شاهان یکم تا ششم را دارد و پس از آن یک فضای خالی مربوط به پادشاهان بیست و چهارم تا سی و ششم، وجود دارد. برای پادشاهان یکم تا چهارم و بیست و دوم…