مرور رده
تاریخ تمدن ایران باستان
از زمان تشکیل دولت ماد تا زمانی که حکومت ساسانیان سرنگون شد را دوران ایران باستان می‌نامنند که در آن زمان عرب ها به ایران حمله کردند . در ایران گروههایی با تمدن و فرهنگ های مختلفی قبل از مهاجرت آریایی ها به ایران ، زندگی می‌کردند . مردمانی که در این سرزمین ها می‌زیستند با خلاقیت و استعدادهاو ارتباط با شرایط جغرافیایی محل سکونتشان تاریخ فرهنگ و تمدن خود را به وجود آوردند .
شهروراز سردار ساسانی
شهروراز. (اِخ ) شهربراز. فرخان . یکی از سرداران اواخر دوره ٔ ساسانی که او را «رومیزان » میگفتند و لقب او شهروراز بود. وی درزمان خسرو بلاد شام و بیت المقدس را گرفته بمحاصره ٔ قسطنطنیه همت گماشت ولی وسیله ٔ عبور از بسفور و ورود بساحل اروپایی…
تاریخ نگاری ایران باستان
جشن رونمایی كتاب (یافته های تازه از ایران باستان ) نوشته (پروفسور والتر هینتس ) با ترجمه (دكتر پرویز رجبی ) و با حضور (علی دهباشی ) سردبیر مجله بخارا، دكتر (روزبه زرین كوب ) و تنی چند از محققان و پژوهشگران ایران باستان عصر روز سه شنبه 15…
اختراع خط و پیدایش خط پارسی باستان
اختراع خط نقطه بسیار مهم در تاریخ بشر بوده وهمواره باعث پیشرفت انسان در تمام علوم هستی میباشد.
پیدایش خط را نقطه شروع تاریخ و ظهور نخستین تمدنهای ابتدائی میتوان شمرد.
سومریان 5000قبل از میلاد خط ابتدائی بسیار دشوار را اختراع کردند که به…
منطقه باستانی یری : آثار بی نظیر در جهان
این نگاره و آثار تصویری درون آن در تارنمای اطلس تاریخ ایران برگرفته شده است
منطقه باستانی معروف به شهر یری در شمال غربی روستای پیرازمیان در 31 کیلومتری شرق مشگین شهر در کنار رود قره سو قرار دارد. وسعت این منطقه تاریخی 400 هکتار است و از…
کتاب بُند‌هِش
کتاب بُند‌هِش از نظر در بر د‌اشتن مطالب مربوط به اسطوره‌شناسی و علوم پیش از اسلام ایران پرارزش‌ترین و مهم‌ترین اثر پهلوی و بهترین منبع برای د‌سترسی به واژه‌های زبان پهلوی است. شاید بتوان بند‌هش را د‌ایرهًْ‌المعارف علوم پیش از اسلام، و…
خسرو و نوجوان
خسرو و نوجوان متن کوتاهی به زبان پهلوی است که د‌‌وازد‌‌ه صفحه از مجموعه‌ی متون پهلوی جاماسب آسانا را به خود اختصاص د‌‌اد‌‌ه است. د‌‌استان بی‌مقد‌‌مه و از د‌‌ست به سینه ایستاد‌‌ن نوجوانی به نام واسپوهر نزد خسرو قباد‌‌ان آغاز می‌شود. او…
تنسر، اندرزنامه‌ای از دوره‌ی ساسانی
در قرن دوم هجری، همگام با فرزانگان و دانشمندان ملت‌های مختلف که در جهت انتقال علوم گوناگون به میان مسلمانان تلاش می‌کردند، شماری از علمای ایرانی نیز که از فرهنگ و تمدنی غنی برخوردار بودند، کوشیدند تا از فرصتی که نهضت ترجمه پدید آورده بود…
اردشیر دوم پادشاه هخامنشی
اردشیر دوم . (اِخ ) (هخامنشی ) اسم این پادشاه را چنین نوشته اند: در کتیبه های هخامنشی به پارسی قدیم ارْت خْشثْر، در توریة (کتاب عزرا و کتاب نحمیا) ارْت خشثتا، نویسندگان یونانی مانند دیودور،آریان ، سترابون و پولی ین آرْتاکسِرک سِس ْ،…
اردشیر دوم شاه ساسانی
اردشیر دوم . (اِخ ) (ساسانی ) پادشاه ساسانی برادر شاپور ذوالاکتاف پسر هرمز. (مفاتیح ). برادر کوچک (؟) شاپور (دوم ) ذوالاکتاف (هویه سنبا) و جانشین او. وی از 379 تا 383 م . در ایران سلطنت کرد و او پادشاهی ضعیف النفس بود. (ایران در زمان…
نرسی
نرسی . (اِخ ) در اوستا: نَئی ریوسَن (گ َ)هه ، پارسی میانه : نرساه ، فرشته و ایزدی است نظیر جبرئیل حامل وحی ، و او پیک اهورمزداست . در پهلوی : «نئی ریوسنگ » . همین کلمه است که در فارسی تبدیل به نرسی شده است . (از حاشیه برهان قاطع چ…
اردوان اول
اردوان اول . (اخ ) پادشاه اشکانی و او اشک سوم است . وی پس از پدر خود تیرداد (متوفی به سال 214 ق .م .) بتخت نشست . در باب اسم او تردید هست ، زیرا ژوستن نام اشک سوم را فری یاپَت نوشته ، ولی در فهرست کتاب تروگ پومپه ، اردوان ذکر شده…
ارشک ارزاس
ارشک . (اِخ ) ارزاس . والی مملکتی در جوار آبیسارِس بزمان اسکندر. آنگاه که اسکندر بهند سفر میکرد در کنار رود آسِه زین هفِس تیون را بساخت . در خلال این احوال ارزاس (ارشک ) مزبور با برادر و سرداران عمده ٔ آبیسارس پادشاه آن ناحیت وارد شهر شده…
آیین زُروان
گراردو جنولى ؛ على رضا شجاعى روشن نیست كه آیین زُروان دین ایرانى ِ ماقبل اسلامى و مستقل از دین زرتشت و از جهاتى رقیب آن است، یا اندیشه رایج فلسفى و دینى اى است كه درون خودِ دین زرتشت رشد و تحول یافته است. این فرض دوم احتمالا درست است، اما…
وصیت نامه کوروش کبیر
وصیتنامه کوروش کبیر، طبق تحلیل استاد رضا مرادی قیص آبادی سندیت تاریخی ندارد.
آخرین اندرز كورش به هنگام درگذشت : فرزندان من. دوستان من. اكنون به پایان زندگی نزدیك گشته‌ام. من آن‌را با نشانه‌های آشكار دریافته‌ام. وقتی درگذشتم مرا…
اَشه (اَشا) در آیین زرتشت
(او: Asha)، به معناى راستى، نظم، درست كردارى، حق، حقیقت، وفا، دلیرى و داد ]919:148:3 30:2[. همچنین لایه هاى مختلف معنایى اشه شباهت بسیارى با واژه دِرمه هندویى دارد كه به تعبیرى به معناى نظام حق حاكم بر عالم و انسان است كه باید بر وفق آن…