مرور رده

تاریخ باستان

از زمان پیدایش اولین آثار تاریخی تا رسیدن به سده‌های میانی را تاریخ باستان می‌نامند. تخمین زده می‌شود که این زمان حدود 5000 سال باشد. تاریخ باستان که وارد شدن از پیش از تاریخ به دوره تاریخی می‌باشد، از 30 قرن پیش از میلاد شروع شده است.

در رابطه با پایان دوره تاریخ باستان ، مورخان در اختلاف نظر هستند. برخی از باستان شناسان، پیدایش اسلام و سرنگونی امپراتوری روم غربی ، مرگ یوستی‌نیانوس یکم و روی کار آمدن شارلمانی را پایان تاریخ باستان دانسته‌اند.

سهم و نقش هنر در معماری سلطنتی و غیر سلطنتی عصر ساسانی

    پادشاهان ساسانی و سایر مدیران کشور ایران در آن مقطع زمانی همان گونه که اعصار بسیار کهن متداول بود بهترین و زیباترین مصالح ساختمانی را به ساختن کاخ شاهان، معابد و آتشگاه ها و سایر بناهای دولتی اختصاص می داده اند. این شیوه قرنها…

یادمانها و هنرهای گوناگون عصر ساسانی

    هنر ساسانی عمدتاً تکامل یافته و متحول شده در راستای اندیشه های دینی و سنت گرایی ایرانی است. گرچه گاه و بیگاه عناصر هلنیستی به جای مانده از دورۀ پیش از روی کار آمدن ساسانیان و نشانه هایی از جاذبه های هنری رومیان و حتی مظاهر هنری اقوام و…

بررسی وضع مسیحیان در عصر ساسانیان -بخش سوم

-بخش سوم بهرام پنجم ملقب به گور (420 تا 438 میلادی) پسر و جانشین یزدگرد یکم به موجب پیمان صلحی که در سال 422 میلادی با رومیان منعقد کرد، به مسیحیان ساکن ایران آزادی مذهبی را به طور کامل اعطا نمود و به آنان اجازه داد تا مراسم دینی خود را…

روحانیان فاسد و سرنوشت شومِ ساسانیان | دکتر زرین کوب

این ضربتی بود که عرب وارد آورد و مدت دو قرنِ دراز، کشوری آباد و آراسته را عرضه دردناکترین طوفان حوادث کرد. ... با این همه، دولت ساسانی بر رغم شکوه و عظمت ظاهری که داشت، به سختی روی به پستی و پریشانی میرفت. در پایان سلطنت نوشیروان،…

بررسی وضع مسیحیان در عصر ساسانیان -بخش دوم

     -بخش دوم    در میان اسیران جنگی که شاپور یکم به خوزستان (Suziana) گسیل داشت، مسیحیان بیشماری نیز بوده اند. شاپور به مسیحیان اسیر در بند اجازه داد که مراسم مذهبی خود را بی هیچ محدودیتی برگزار نمایند. مقارن همین زمان در امپراطوری روم…

بررسی وضع مسیحیان در عصر ساسانیان – بخش اول

-بخش اول      برای پرداختن به این موضوع نخست این ضرورت احساس می شود که پیشینه مسیحیت در مسیحیان به اختصار مورد بررسی قرار گیرد. به طور کلی این واقعیت را باید در نظر گرفت که ابتدا و در اصل فرقی میان مسیحیان و یهودیان وجود نداشت و ماهیت…

مورخان و نویسندگان رومی، ارمنی و سُریانی تاریخ ساسانیان-بخش دوم

    -بخش دوم ج ) الیزه وارداپت :     این مورخ که اصلاً از اهالی ارمنستان است توسط کریستن سن مؤلف کتاب ایران در زمان ساسانیان الیزه وارداپت نامیده شده است. نام درست وی در منابع تاریخی «الیزه وارتابذ» است. وی در آغاز سده پنجم میلادی…

مورخان و نویسندگان رومی، ارمنی و سُریانی تاریخ ساسانیان-بخش اول

-بخش اول     شمار چشم گیری از مورخان غربی در نگارش و ترسیم تاریخ ساسانیان نقش قابل توجهی ایفا کرده و سهم بزرگی در این زمینه داشته اند، ولی برخی از همین چهره ها با تکیه بر وابستگیهای سیاسی و شغلی و اجتماعی شان به اهرم سلطۀ رومیان و نیز بکار…

مورّخان و نویسندگان تاریخ ساسانیان در نخستین سده های اسلامی -بخش پنجم

    -بخش پنجم ش ) یاقوت حموی :     یاقوت که پیوست در منابع تاریخی و جغرافیایی از او به عنوان یاقوت حموی نام برده می شود یکی از برجسته ترین جغرافیادانان و مورخان جهان اسلام به شمار رفته است. وی افزون بر این شخصیتی علمی و کم نظیر در…

مورّخان و نویسندگان تاریخ ساسانیان در نخستین سده های اسلامی-بخش چهارم

     -بخش چهارم ژ ) جاحظ (Gahiz) :     جاحظ مورخی است که پژوهشگران او را با اثر آموزنده و تحقیقی اش به نام کتاب «التاج» می شناسند کمتر پژوهشگری در تاریخ ساسانیان با این اثر ارزشمند آشنایی ندارد. نه تنها این کتاب، بلکه دیگر آثار جاحظ…

مورّخان و نویسندگان تاریخ ساسانیان در نخستین سده های اسلامی-بخش سوم

     -بخش سوم ر ) ابن بطوطه (Ibn-e Batuta) :     مورخان و پژوهشگران در عرصه دانش تاریخ ابن بطوطه را با سفرنامه اش تحت عنوان «سفرنامۀ ابن بطوطه» می شناسند. برخی او را یا هرودت در تاریخ و تاریخ نگاری دوران اسلامی مقایسه می کنند. هرودت…

مورّخان و نویسندگان تاریخ ساسانیان در نخستین سده های اسلامی-بخش دوم

       -بخش دوم د ) بلاذری :     این مورخ و نویسنده مشهور از چهره های برجسته در میان تاریخ نگاران مسلمان به ویژه در سدۀ سوم هجری – قمری است. نام وی آن گونه که در منابع تاریخی و در فهارس مشاهیر عرصه تاریخ نگاری آمده است: ابوالعبّاس…

مورّخان و نویسندگان تاریخ ساسانیان در نخستین سده های اسلامی-بخش اول

       -بخش اول الف )ابوعلی مسکویه ملقب به ابن مسکویه رازی :      احمدبن محمدبن یعقوب الخازن الرازی، که به ابن مسکُویه نامیده اند از جهت درستی، امانت داری علمی و روایی، فضل و فراست در تاریخ ثبت است و به همین روی در نزد عضدالدوله…

واپسین سالها و آخرین روزهای سلسلۀ ساسانی

واپسین پادشاه ساسانی یزدگرد سوم بود که زمان سلطنت او از 632 تا 651/652 میلادی است. او فرزند شهریار برادر قباد است که بر تخت سلطنت ساسانیان جلوس کرد. با نشستن او به تخت شاهی تاریخ سلسله ساسانی و ایران زرتشتی به استقبال پایان کار خود می…

امپراطوری ساسانی به عنوان رقیب نیرومند روم- بیزانس-بخش دوم

- بخش دوّم     در زمان بهرام چهارم ارمنستان یکبار دیگر مورد ادعای رومیان و منازعه میان دو دولت ایران و روم قرار گرفت و میان دو امپراطور تقسیم شد. یزدگرد یکم (399 تا 420 میلادی) با سیاستی مدبرانه و بزرگ منشانه پس از بهرام چهارم به…