لی گوال

لی گوال (۱۵۸۷ – ۱۵ فوریه ۱۶۲۴) ژنرالی در خلال سلسله کره ای چوسون بود. خاندان وی متعلق به طائفه گوسونگ لی است.

شاید او به خاطر شورشش در برابر دولت پادشاه اینجو در سال ۱۶۲۴ به خوبی شناخته شده باشد، اما لی گوال قبل از آن تاریخ فرمانده قابل و درخشانی به حساب می آمد.

مقدمه:

او در سال ۱۶۲۲ به شورش اینجو پیوست که جنبشی برای خلاص شدن از دست دولت گوانگهه گون در کره بود. گوانگهه از بیطرفی دیپلماتیک بین مینگ و ژینگ حمایت می کرد. اخیرا در آن زمان، سلسله مینگ با نژاد هان با یورش جورچن های مهاجم سقوط کرده بود و جورچن ها نام خویش را به مانچو تغییر دادند. کره از لحاظ تاریخی در دوره ای طولانی از کشمکش با قبایل جورچن به سر می برد که در دشت های وسیع منچوری ساکن بودند. آنها لیائونینگ را در اواخر سلسله مینگ گرفته و سلسله جین جدید را تاسیس کردند.

لی گوال هوش نظامی خود را در خلال این شورش ثابت کرد و یکی از اولین افرادی بود که پایتخت در هانیانگ را تصرف و گوانگهه گون را تبعید کرد. اما علیرغم پیروزی های چشم گیرش در شورش، او تنها به عنوان یک یاری گر طبقه دوم پاداش یافت و مورد بی توجهی پادشاه قرار گرفت.

وقتی که روابط با جین جدید رو به وخامت گذاشت، دولت کره لی گوال را برای دفع تهاجمات به مرز ناحیه پیونگان فرستاد. لی در آنجا دیوارها و دژهای اطراف مرز را مستحکم کرد و نظم نظامی سختگیرانه ای برقرار داشت. بعلاوه، تاریخ دانان اخیرا ادعا می کنند که علتی که اینجو لی گوال را به مرز فرستاد، به علت بحران سیاسی نبود. استدلال پر طرفدار اشاره می کند که اینجو از مهارت های خدادادی لی گوال بسیار آگاه بود و به منظور سپردن فرماندهی یک ارتش قدرتمند کره به او، وی را به شمال فرستاد.

از مجموع پانزده هزار سرباز موجود در مرز شمالی، لی گوال ده هزار تن از نیروهای ساکن در یونگ بیون را هدایت می کرد، در حالیکه پنج هزار تن بقیه تحت فرمان ژنرال جانگ مان در پیونگ یانگ قرار داشتند.

شورش لی گوال:

وضعیت سیاسی کره در آن زمان باعث سقوط این ژنرال شد. از زمان تاسیس یک سلسله کنفسیوسی توسط پادشاه تجو، کشمکش های سیاسی بین احزاب در دولت وجود داشت. حتی برخی از نزاع ها نیز به مانند آنچه در زمان پادشاه یون سانگون اتفاق افتاد، با خون ریزی به پایان رسید. همچنین در خلال عهد پادشاه سونجو درست قبل از تهاجمات ژاپنی ها به کره، احزاب سیاسی بین دو جناح شرقی و غربی تقسیم شده بودند. حزب شرقی به تدریج بین دو حزب به نام های احزاب شمالی و جنوبی تقسیم شدند.

در ژانویه ۱۶۲۴، حزب غربی که اخیرا از موفقیت لی گوال (که بخشی از حزب شمالی بود) ناخشنود به نظر می رسید، عریضه ای به پادشاه نوشت که لی گوال و برخی از اعضای حزب شمالی در حال برنامه ریزی یک شورش هستند. به دلیل اینکه تمامی این وزرا روابط نزدیکی با پادشاه داشتند، عریضه کارگر افتاد. اما ثابت شد که گزارشات غلط بودند و حزب غربی در متهم کردن لی گوال ناکام ماند. آنها به زودی مجددا تلاش کردند که سو ظن پادشاه را برانگیخت.

دولت فورا برای دستگیری لی جون پسر لی گوال، یک بازرس و دسته بازداشت فرستاد. به دلیل اینکه او مظنون شده بود که در صورت حبس پسرش او نیز متهم خواهد شد، تصمیم به یک حمله پیش دستانه گرفت. وی سرانجام دسته بازداشت را به قتل رساند و شورش در ۲۲ ژانویه ۱۶۲۴ به صورت رسمی آغاز شد. او و ده هزار نفر از مردانش برای تصرف پایتخت و دستگیری پادشاه مستقیما به سمت هانیانگ پیش روی کردند.

اولین درگیری با نیروهای دولتی در منطقه هامگیونگ اتفاق افتاد، جایی که سربازان دولت توسط دوستان نزدیکش جونگ چونگ سین و نام یی هونگ هدایت می شدند. او سعی کرد تا از این دو ژنرال اجتناب کند و از سربازان آنها پیشی گرفت. در خلال پیش روی به سمت پایتخت، وی با مقاومت های بیشماری روبرو شد ولی تمامی آنها با شکست روبرو گشتند. اینجو فورا پایتخت را رها کرد و لی گوال در دهم فوریه آن را تصاحب نمود. از زمان تاسیس سلسله چوسون، این اولین باری بود که یک ارتش شورشی پایتخت را تصرف می کرد.

لی گوال سپس هیون گنگون را که یکی از خویشاوندان پادشاه بود، در تخت سلطنت قرار داد. سپس وی آگهی هایی در سراسر شهر پخش کرد که مردم باید از سربازان او حمایت کنند. اما اشغال پایتخت توسط شورشیان مدت زیادی طول نکشید.

بلافاصله هانسونگ مورد تهدید جانگ مان و سایر ژنرال های وابسته به نیروهای دولتی قرار گرفت. لی گوال برای پیکار با دشمن هان میونگ ریون را فرستاد اما شورشیان به علت پستی موقعیت جغرافیایی شکست خوردند. در آن زمان لی گوال عزم ترک پایتخت کرد چون ارتش شورشی منحل و از هم گسیخته شده بود. وقتی که یی گوال و هان میونگ ریون تلاش کردند در پانزدهم فوریه از پایتخت فرار کنند، توسط سربازان خویش به رهبری گی ایک هون که در جستجوی عفو از جانب دولت بودند کشته شدند.

پیامد:

بنابراین شورش لی گوال با شکست مواجه شد، اما جامعه چوسون به طرز قابل ملاحظه ای وارد دورانی از هرج و مرج گردید که بعدها به اولین تهاجم مانچو به کره در سال ۱۶۲۷ دامن زده و آن را تسهیل کرد.