لباس سنتی کره ای (هانبوک)

هانبوک (در کره جنوبی) یا چوسون اُت (در کره شمالی) لباس سنتی دو تکه ای می باشد که در موقعیت های رسمی و نیمه رسمی و وقایعی مانند جشنواره ها، جشن ها، و مراسمات در کره پوشیده می شد. مشخصه آن پوشیده بودن قسمت فوقانی بخش جلویی لباس، دور کمر بلند و درازش و رنگ های پر طراوات معمول آن می باشد. هانبوک می تواند به انواع لباس های سلطنتی، البسه متحد الشکل رسمی، لباس های متحد الشکل دیوان سالاری و یونیفرم های غیر نظامی تقسیم بندی شود.

اگرچه واژه ” هانبوک ” از لحاظ ادبی معنی ” لباس کره ای ” را می دهد، در جهان امروزی ” هانبوک ” غالبا و به ویژه به آن دسته از لباس هایی اطلاق می شود که در خلال عهد سلسله چوسون توسط طبقات بالای اجتماعی پوشیده و توسعه یافتند. در آن زمان البسه حکام و اشراف زادگان کره ای به شدت تحت تاثیر سبک های بومی و خارجی قرار داشت که به سبک های بیشمار پوشش مانند گوان بوک های پوشیده شده توسط مقامات انجامید. عوام تنها سیاقی از البسه بومی که از پوشش طبقات اجتماعی بالاتر متفاوت بود را به تن می کردند.

تزئینات جانبی هانبوک

هسته هانبوک شکل ظریف و رنگ های پر طراوت آن می باشد. خطوط منحصر به فرد هانبوک در زمانیکه که پوشنده لباس در حال حرکت می باشد در عالی ترین حالت خویش ظاهر می شوند. ویژگی مخصوص دیگر هانبوک شکل آن است که قسمت فوقانی باریک و بخش تحتانی عریضی دارد که باعث ایجاد شکلی مشابهه با یک ناقوس می شود. کت کاملا متناسب به صورت جذابی شکل بالا تنه را منعکس می کند. دامن عریض و انعطاف پذیر با پنهان کردن حرکات پائین تنه خوش اندامی پوشنده را بهتر از واقعیت نشان می دهد، و بنابراین پوشنده به گونه ای ظاهر می شود که گویی در هوا معلق است.

کودکان ملبس به هانبوک در واشنگتن دی سی

پارچه هانبوک با استفاده از رنگ های طبیعی رنگ آمیزی می شد. رنگ های طبیعی به پارچه نفوذ می کردند و به هانبوک ژرفا و غنایی می بخشیدند که در رنگ های مصنوعی یافت نمی شود.

وزارت فرهنگ، ورزش و جهانگردی کره جنوبی در سال ۱۹۹۶ ” روز هانبوک ” را به منظور تشویق شهروندان کره جنوبی برای پوشیدن هانبوک پایه گذاری کرد.

طراحی های معمول لباس های سنتی کره ای

ساخت و طراحی:

هانبوک زنانه به لحاظ سنتی شامل جوگوری (یک پیراهن بلوز یا یک کت) و چیما (یک دامن کامل و دور پیچ) می شود. این ترکیب غالبا چیما جوگوریو نام می گیرد. هانبوک مردانه شامل جوگوری و یک باجی گشاد (شلوار) می شود.

تمامی گونه های هانبوک به زیبایی از طریق ترکیب خطوط مستقیم و کمی خمیده تشکیل شده اند. انواع گوناگونی از هانبوک وجود دارد که سنین، طبقات اجتماعی و سطوح رسمیت مختلف رو پوشش می دهد. اما آن در اصل بر پایه لباس محافظه کارانه سبک کنفسویسی، رنگ های غنی و حتی محافظت از اجزای ماورا الطبیعه قرار دارد.

طراحی متداول هانبوک پیرامون باورهای سنتی کره ای که چیزهایی که از نظر زیبا شناختی شکیل و متقارن بودند را مورد توجه قرار می دادند، متمرکز گشته است.  این طراحی توجه ویژه ای به تعادل در گرداگرد مفاهیم چینی یین و یانگ مبذول می دارد.

تمایل هانبوک به استفاده از رنگ های روشن و سرزنده است، با این توضیح که هر رنگ بیانگر یک عنصر متفاوت می باشد: سفید (فلز)، قرمز (آتش)، آبی (چوب)، سیاه (آب)، و زرد (زمین).

دیاگرامی از آناتومی هانبوک:
۱- هواجانگ
۲- گوته
۳- سومه بوری
۴- سومه
۵- گوریوم
۶- یو
۷- دوریون
۸ و ۱۱ – جین دونگ
۹- گیل
۱۰- به ره
۱۲- گیت
۱۳- دونگ جونگ

جوگوری:

جوگوری جامه بالایی اصلی هانبوک می باشد که مورد استفاده زنان و مردان بود. آن بازوها و بخش بالایی بدن استفاده کننده را می پوشاند. شکل اساسی جوگوری شامل گیل، گیت، دونگ جونگ، گوریوم و آستین ها می شوند. گیل بخش بزرگ جامه می باشد که در قسمت های جلویی و عقبی لباس واقع است. گیت نواری پارچه ای می باشد که موجب آراسته شدن یقه می گردد. دونگ جونگ یقه سفید رنگ جدا شدنی بود که در انتهای گیت قرار می گرفت و به شکل مربعی در می آمد. گوریوم رشته های کت هستند که باعث گره خوردن جوگوری می گردند. جوگوری زنان می تواند ککیوت دونگ نیز داشته باشد، دکمه سر دست متفاوت رنگی که در انتهای آستین ها واقع می شود. دو جوگوری در زمره اولین یافته های باستانی شناسی باقی مانده از این نوع به شمار می روند. یکی از آنها متعلق به مقبره خاندان یانگچون هو است که قدمت آن به سال های ۱۴۰۰ تا ۱۴۵۰ میلادی برمیگردد، و دیگری در داخل مجسمه ای از بودا در معبد سانگ ونسا (گمان می رود که به عنوان پیشکشی در آن محل رها شده است) کشف شده است که سبقه آن به دهه ۱۴۶۰ میلادی مربوط می شود.

گونه های جوگوری در گذر زمان دستخوش تغییرات شدند. درحالیکه جوگوری های مردانه تقریبا بدون تغییر باقی ماندند، جوگوری های زنانه در خلال عهد چوسون به طور چشمگیری کوتاه شدند و در اواخر قرن نوزدهم به کوتاه ترین طول خود رسیدند. اما به خاطر تلاش های اصلاحی و علل عملی، جوگوری مدرن برای زنان از گونه ابتدایی آن طولانی تر بود. با اینحال همچنان طول آن بالاتر از دور کمر می باشد. گوریوم از لحاظ سنتی کوتاه و باریک بود اما گوریوم های مدرن نسبتا دراز و پهن هستند. چندین نوع مختلف از جوگوری وجود دارند که در پارچه، فنون دوخت و شکل دارای تمایزاتی می باشند.

جوگوری و چیما

چیما:

چیما به ” دامن ” اطلاق می شود. به این قسمت از هانبوک در رسم الخط هانجا سانگ یا گون نیز می گویند. زیر دامنی یا لایه زیر پیراهنی زنانه سوکچیما نامیده می شد. بر اساس نقاشی های دیواری باستانی گوگوریو و یک اسباب بازی خاکی که از مجاورت هوانگ نام دونگ در منطقه گیونگجو کاوش شده است، زنان گوگوریو چیما را با جوگوری بر روی آن که ناحیه کمر را می پوشاند به تن می کردند.

اگرچه دامن های راه راه، چهل تکه، و سه گوش از دودمان های چوسون و گوگوریو شناخته می شوند، معمولا چیما از قماش مستطیلی که چین چین شده یا به صورت بند دامن جمع شده است تشکیل می گردد. این بند تنبان از پارچه خود دامن عبور کرده و گره هایی را به منظور محکم کردن دامن در اطراف بدن تشکیل می دهد. سوکچیما تا اوایل قرن بیستم میلادی عمدتا به گونه ای مشابه با رودامنی ها دوخته می شد، تا اینکه بندهای چرمی افزوده شدند و بعدها به صورت جلیقه های بدون آستین یا ” زیر پیراهنی های زنانه اصلاح شده ” توسعه یافتند. از اواسط قرن بیستم میلادی، برخی از چیماهای بیرونی نیز به صورت جلیقه های بدون آستین بهبود یافتند که در آن هنگام توسط جوگوری پوشانده می شدند.

هانبوک بچه گانه

باجی:

باجی بخش زیرین هانبوک مردانه می باشد. آن واژه رسمی اطلاق شده به ” شلوار ” در زبان کره ای است. باجی در مقایسه با شلوارهای سبک غربی به صورت تنگ پرو نمی شود. طراحی گشاد به منظور دست یابی به لباس ایده آلی که مناسب نشستن بر روی زمین باشد انجام می گرفت. آن به عنوان شلوار مدرن نیز عمل می کند اما امروزه واژه باجی عموما در کره برای همه انواع شلوار به کار می رود. بندی در اطراف دور کمر وجود داشت تا با گره خوردن بتواند آن را محکم نگه دارد.

باجی می تواند بسته به سبک لباس، روش دوخت، گلدوزی و غیره به صورت شلوارهای بدون آستر، زیر شلوارهای ابریشمی، یا زیر شلوارهای پشمی باشد.

هوارُت، لباسی برای عروس ها

پو:

پو یا فو واژه ای عمومی است که به ردای یا پالتوی بیرونی برمی گردد. پو سبکی عمومی از دوران سه پادشاهی کره تا اواخر عهد چوسون بود. یک کمربند تا زمان جایگزینی با روبانی در اواخر سلسله چوسون مورد استفاده قرار می گرفت. دوروماگی گونه ای از پو می باشد که برای محافظت در برابر سرما مورد استفاده قرار می گیرد. آن به طور گسترده ای به عنوان ردای بیرونی بر روی جوگوری و باجی پوشیده می شد. این لباس جوماگویی، جوچاوی یا جواوی نیز نامیده می شود.

یک پالتوی متفاوت که از سبک های سلسله تانگ مشتق شده بود، در میان نخبگان شیلای متحد اتخاذ گردید و سرانجام به صورت گوان بوک تکامل یافت.

یک نقاشی قرن هفتمی متعلق به سلسله تانگ که سفرای سه پادشاهی کره ای را به تصویر می کشد: بکجه، گوگوریو، و شیلا.

جوککی و ماگوجا:

جوککی نوعی جلیقه است، درحالیکه ماگوجا یک ژاکت بیرونی می باشد. در حالیکه جوککی و ماگوجا در پایان سلسله چوسون (۱۸۹۷-۱۳۹۲) به وجود آمدند، بلافاصله پس از اینکه فرهنگ غربی شروع به تاثیر گذاری بر کره کرد، این جامه ها به عنوان البسه سنتی قلمداد شدند. هر کدام از این لباس ها برای گرم نگه داشتن و مد مضافا بر روی جوگوری پوشیده می شدند. لباس ماگوجا در حقیقت از روی لباس اقوام منچو مدل سازی و پس از بازگشت هیونگ سون ته ون گون (پدر پادشاه گوجونگ) از تبعید سیاسی اش در تیانجین در سال ۱۸۸۷ به کره معرفی شد. ماگوجا از ماگوه که او در تبعید به خاطر اقلیم سرد آن منطقه می پوشید مشتق شده است. به علت گرم نگه داشتن و سهولت پوشیدن آن، ماگوجا در کره محبوب شده بود. آن ” دوت جوگوری ” ( از لحاظ ادبی به معنی ” جوگوری بیرونی ” ) یا ماگوه نیز نامیده می شود.

مردی گوگوریویی در لباس شکار. این نقاشی از مجموعه آرامگاه ها و شهرهای پایتختی پادشاهی باستانی گوگوریو بدست آمده است.

ماگوجا بر خلاف جوگوری و دوروماگی (یک نوع پالتو) از داشتن گیت (نواری از جنس پارچه برای آراستن یقه) و گوریوم (رشته های گره خور) بی بهره است. ماگوجا در اصل یک جامه مردانه بود ولی بعدها به لباسی برای هر دو جنسیت تبدیل شد. ماگوجا مردانه دارای سوپ ( ستون همپوشانی شده ای در قسمت جلویی) می باشد و درازتر از ماگوجا زنانه است. بنابراین هر دو طرف آن در قسمت تحتانی باز می باشد. یک ماگوجا از ابریشم درست می شد و با یک یا دو دکمه که غالبا جنسی از کهربا داشتند مزین می گشت. دکمه ها در ماگوجا مردانه در سمت راست متصل می شد، در حالیکه موقعیت آنها در نوع زنانه در سمت چپ بود.

در ابتدا زنان ماگوجا را بیشتر از یک لباس روزمره به منظور مد می پوشیدند، خصوصا زنان کیسنگ غالبا آن را به تن می کردند. جنس آن از ابریشم می باشد و رنگ نوع زنانه اش به دلیل ایجاد تناسب با جامه های دیگری مثل جوگوری و چیما که غالبا با یکدیگر پوشیده می شدند، به خاکستری متمایل است. در بهار و پائیز، وسمه های استفاده شده در ماگوجا زنانه به لحاظ رنگ با جوگوری هماهنگ بودند. ماگوجا مردانه در طی بهار و تابستان رنگ های یشمی، سبز، خاکستری و خاکستری تیره داشت.

لباس پادشاه و ملکه گوگوریو.

هانبوک بچگانه:

از لحاظ سنتی، کاچی دوروماگی ( از لحاظ ادبی به معنی ” پالتو سرخابی “) به عنوان لباس و کفش جدید در سال نو کره ای پوشیده می شد، در حالی که در زمان حاضر آن به عنوان یک جامه تشریفاتی در اولین سالگرد تولد کودک به تن وی می شود. آن پالتوی رنگارنگ یک کودک می باشد. این نوع لباس اکثرا توسط پسران نورسته به تن می شود. این دست از لباس ها اوبانگ جانگ دوروماگی نیز نامیده می شود که معنی ” پالتو پنج جهت ” را می دهد. آن بر روی جوگوری (کت) و جوککی (جلیقه) پوشیده می شود، در حالیکه که استفاده کننده می تواند جون بوک (یک جلیقه دراز) را بر روی آن قرار دهد.

کاچی دوروماگی به همراه پوشش های سر به مانند بوک گون (یک کلاه پارچه ای برآمده)، هوگون (کلاه پارچه ای برآمده با یک الگوی ببر) برای کودکان پسر یا گولی (پوشش سر تزئینی) برای کودکان دختر، به تن می شد.

کمربند طلایی استفاده شده توسط خانواده سلطنتی شیلا.

مناسبت ها:

هانبوک بر اساس مقصود استفاده از آن تقسیم بندی می شود: لباس روزمره، لباس تشریفاتی، و لباس مخصوص. لباس های تشریفاتی در موقعیت های رسمی به مانند اولین سالگرد تولد یک کودک، عروسی و یا مراسم تشعیع جنازه به تن می شد. لباس های مخصوص برای شمن ها و مقامات دولتی به وجود آمد.

هانبوک تا صد سال پیش به صورت روزمره مورد استفاده قرار می گرفت، آن در اصل به منظور ایجاد سهولت برای آزادی حرکت طراحی شده بود. اما امروزه هانبوک در جشنواره های مناسبتی یا سالگردهای خاص پوشیده می شود. آن یک لباس رسمی است و اغلب کره ای ها هانبوکی را برای اوقات مخصوص زندگیشان مثل عروسی، چوسوک (شکرگذاری کره ای)، جشن تولد شصت سالگی، و سول نال (سال نو کره ای) نگهداری می کنند. کودکان هانبوک را برای جشن اولین سالگرد تولدشان می پوشند. در حالیکه که هانبوک سنتی به نوبه خود زیبا بود، طراحی آن در گذر نسل ها به آرامی تغییر یافته است. هسته هانبوک شکل دلپذیر و رنگ های زنده آن می باشد. اندیشدن به هانبوک به عنوان پوشاک روزمره سخت است اما آن به آرامی از طریق تغییر پارچه ها، الوان و ویژگی ها، دچار دگرگونی گردید و خواست مردم را منعکس کرد.

یک لباس زنانه در خلال دودمان گوریو

هانبوک سنتی زنانه شامل جوگوری (که پیراهن یا کتی می باشد) و پوشاک چیما (یک دامن دور پیچ که غالبا به صورت کامل به تن می شود) است. یک هانبوک مردانه در بردارنده جوگوری (کت) و شلوارهایی گشاد است که باجی نامیده می شود. همچنین البسه اضافی به نام پو به عنوان کت خارجی، جوککی به عنوان نوعی جلیقه و ماگوجا که کتی بیرونی است و برای گرم نگه داشتن و بخشیدن سبک و سیاق بر روی جوگوری پوشیده می شود وجود دارد.

رنگ هانبوک حاکی از جایگاه اجتماعی و وضعیت تاهل است. به عنوان مثال رنگ های روشن توسط دخترها و کودکان و رنگ های بی صدا توسط زنان و مردان میانسال به تن می شد. زنان مجرد غالبا جوگوری زرد و چیما قرمز به تن می کردند، در حالیکه زنان متاهل رنگ های سبز و قرمز و زنانی که پسرانی داشتند رنگ سرمه ای می پوشیدند. طبقات اجتماعی بالاتر رنگ های متنوعی به تن می کردند. عوام در مقابل ملزم بودند تا لباس سفید به تن کنند اما در موقعیت های مخصوصی اجازه داشتند تا سایه هایی از صورتی کم رنگ، سبز روشن، خاکستری و زغالی را نیز بپوشند.

همچنین جایگاه و موقعیت اشخاص می توانست توسط جنس هانبوک مشخص شود. طبقات بالا به هانبوکی از جنس پارچه رامی به صورت بافت متراکم یا سایر مواد سبک با کیفیت اعلی در ماه های گرم تر و در باقی سال از ابریشم های طرح دار و ساده ملبس می شدند. در مقابل رعایا به کتان محدود می گشتند. الگوهای گلدوزی شده بر روی هانبوک آرزوهای شخص استفاده کننده را بیان می کنند. گل های صد تومنی روی یک لباس عروس بیانگر آرزوی افتخار و ثروت است. گل های لوتوس نمادی از امید برای اشرافیت بوده و خفاش و انار تمایل برای داشتن فرزند را نشان می دهند. اژدها، ققننوس، ماهیخوار بزرگ و ببرها تنها مختص خانواده سلطنتی و مقامات رده بالا بودند.

پرتره بانو جوبان از دودمان گوریو

تاریخ:

روزگار باستان:

تاریخچه هانبوک را می توان در عهد سه پادشاهی کره ای جستجو کرد. ریشه های این لباس به مردمانی که در منچوری و شمال کره امروزی زندگی می کردند برمی گردد. گونه های اولیه هانبوک در آثار هنری نقاشی های دیواری آرامگاه های گوگوریو در دوره ای مشابه دیده می شود. از آن زمان ساختار پایه ای هانبوک به نام های کت جوگوری، شلوارهای باجی، و دامن چیما برقرار شدند. شلوارهای کوتاه و تنگ و کت هایی تنگ و به طول دور کمر در آغازین سال های عصر سه پادشاهی کره توسط زنان و مردان به تن می شدند. ساختار پایه ای و ویژگی های طراحی پایه ای هانبوک تا به امروز تقریبا بدون تغییر باقی مانده است.

پادشاه در عصر پادشاهی بکجه (۱۸ قبل از میلاد – ۶۶۰ بعد از میلاد) به جامه بنفشی با آستین های عریض، شلوارهای ابریشمی آبی رنگ، یک کمربند چرمی سفید، کلاهی ابریشمی به رنگ سیاه یا طلایی، و کفش هایی چرمی به رنگ سیاه ملبش می شد. درباریان بکجه ای کمربندهای رنگارنگی (ارغوانی، قرمز یا آبی) را به منظور تمایز رتبه هایشان می پوشیدند.

زنی ملبس به کلاه گیس یا گاچه

دولت های شمالی – جنوبی و سلسله گوریو:

وقتی که شیلا سه پادشاهی را متحد کرد، ابریشم ها، پارچه های کتانی، و سبک های متفاوتی از عهد چینی تانگ و ایران وارد شدند. در این فرآیند، آخرین روند مدهای لویانگ (دومین پایتخت تانگ) نیز وارد کره شدند و در آنجا به لباس سایه وار منحصر به فرد کره ای که مشابه لباس کمر بلند غربی بود مبدل گشت. پس از اتحاد شبه جزیره کره توسط شیلا، زنان کره ای طبقه اشراف شروع به پوشیدن سبک جدیدی کردند که نه تنها در چین بلکه در تمامی کشورهایی که تحت تاثیر جاده ابریشم بودند محبوبیت داشت. اما این سبک هانبوکی که همچنان توسط عوام استفاده می شد را تحت تاثیر قرار نداد و استفاده از آن در خلال دودمان گوریو ( دولت حاکم بعدی کره) کمرنگ شد. سپس استفاده از هانبوک در میان قشر اشراف زاده نیز احیا گردید.

درعهد دولت های شمالی – جنوبی، شیلا و بالهه دال لیونگ (یک خرقه یقه گرد) را از غرب آسیای باستان اقتباس کردند. این نوع لباس توسط سلسله چینی تانگ نیز اتخاذ شده بود. سبک دال لیونگ از چین به عنوان گوان بوک (لباسی رسمی برای مقامات دولتی و دامادها) مورد استفاده قرار می گرفت و ردای اژدها نیز البسه ای رسمی برای اعضای خانواده سلطنتی بود.

هانبوک در زمان حاکمیت مغول ها دچار تغییرات عمده ای شد. پس از اینکه دودمان گوریو (۱۳۹۲-۹۱۸) در قرن سیزدهم میلادی یک قرارداد صلح با امپراطوری مغول امضا کرد، شاهزاده خانم های مغولی که به نکاح اعضای خانواده سلطنتی کره درمی آمدند، با خود سبک مغولی را به کره آوردند و این امر منجر به شایع شدن آن سبک در زندگی خصوصی و رسمی مردم شد. در نتیجه این تاثیر گذاری بود که دامن چیما کوتاه شد و چوگوری تا قسمت فوقانی دور کمر بالا رفته و در ناحیه قفسه سینه با یک روبان دراز و پهن گره می خورد. گوریوم (بجای حمایل دار شدن) و آستین ها اندکی خمیده بودند. اما مبادلات فرهنگی یک طرفه نبود. گوریو تاثیر فرهنگی عمده ای بر روی دربار مغول های دودمان یوان داشت که قابل روئیت ترین آنها اقتباس هانبوک زنانه توسط اشراف، ملکه ها، و صیغه های سلطنتی دربار مغول می باشد.

پرتره یی جه هیون از عهد گوریو

سلسله چوسون:

در اوایل عهد چوسون سبک زنانه لباس های گشاد و آزاد به مانند آنهایی که در نقاشی های دیواری مقبره بک ایک (۱۳۹۸-۱۳۳۲) قابل مشاهده است ادامه یافت. اما از قرن شانزدهم میلادی جوگوری تا دور کمر کوتاه تر و به عنوان لباسی به اندازه تر ظاهر شد، اگرچه این مسئله به اندازه حالت مفرط لباس های سایه وار ناقوس مانند قرون هجدهم و نوزدهم میلادی نبود.

هانبوک امروزی زاده مستقیم هانبوکی است که در عهد چوسون و به ویژه در اواخر قرن نوزدهم میلادی به تن می شد. هانبوک در طی پانصد سال سلطنت پادشاهان چوسون دستخوش تغییرات مختلف و مدهای زود گذر گردید و سرانجام به صورت چیزی که امروزه غالبا به عنوان هانبوک معمول قلمداد می شود تکامل یافت.

تحت حاکمیت استعماری ژاپنی ها (۱۹۴۵-۱۹۱۰)، زمانیکه ظاهرا البسه سفید بنا به دلایل بهداشتی ممنوع اعلام شد، استهزای این قانون به گونه ای از مقاومت ناگفته در برابر قوای اشغال گر مبدل گشت.

ردای اژدها، لباس رسمی پادشاهان

پوشش روزمره:

در طی عهد چوسون، چیما یا دامن حجم پرتری را به خود گرفت، در حالیکه جوگوری یا پیراهن به شکل تنگ تر و کوتاه تری درآمد.  این ویژگی ها با هانبوک های قرون گذشته که در آنها چیما نسبتا باریک و جوگوری گشاد و باریک بود و تماما به زیر سطح دور کمر می رسید، کاملا متمایز است.  پس از یورش های ژاپنی ها به کره (۱۵۹۸-۱۵۹۲) یا جنگ ایمجین، ممکن است مشکلات اقتصادی در شبه جزیره بر سبک های چسبان تر که مصرف پارچه کمتری دارد اثر گذاشته باشد.

جوگوری زنانه در قرن شانزدهم میلادی دراز و عریض بوده و دور کمر را می پوشاند. طول جوگوری زنانه به تدریج کوتاه شد: آن در قرن شانزدهم میلادی حدود ۶۵ سانتی متر، در قرن هفدهم حدودا ۵۵ سانتی متر، در قرن هجدهم در حدود ۴۵ سانتی متر و در قرن نوزدهم میلادی به ۲۸ سانتی متر می رسید. حتی در برخی از موارد طول جوگوری در قرن نوزدهم میلادی به ۱۴.۵ سانتی متر نیز رسیده بود. یک هوریتی یا جورینمال  به منظور پوشاندن پستان ها به تن می شد. روند پوشیدن جوگوری کوتاه با یک هوریتی توسط گیسنگ ها آغاز گردید و به زودی به زنان طبقات بالای جامعه گسترش یافت. در میان زنان عوام و طبقات اجتماعی پائین تر نیز عرفی باب شد که آنها پستان های خود را با برداشتن یک پارچه آشکار می ساختند تا بتوانند راحت تر به نوزادان خویش شیر بدهند.

در قرون هفدهم و هجدهم پر بودن دامن در اطراف مفاصل ران متمرکز شد و بدین ترتیب نیمرخی به مانند لباس های غربی شکل گرفت. پر بودن دامن در حوالی سال ۱۸۰۰ به اوج خود رسید. در خلال قرن نوزدهم پر بودن دامن به اطراف زانو و قوزک پا رسید و بنابراین به چیما نیمرخی مثلثی یا A شکل بخشید که امروزه همچنان سبکی است که ترجیح داده می شود. زیر جامه های زیادی به منظور دستیابی به ترکیب های مطلوب مورد استفاده قرار می گرفتند.

هونگ ریونگ پو، لباس روزمره پادشاهان

یک جنبش اصلاح لباس با هدف طولانی کردن جوگوری موفقیت گسترده ای در اوایل قرن بیستم میلادی تجربه کرد و به تاثیر گذاری بر شکل دهی هانبوک های امروزی استمرار بخشید. جوگوری امروزی طولانی تر می باشد، اگرچه آن در میانه کمر و پستان ها واقع است. گاها هوریتی بنا به علل زیبا شناختی در معرض دید قرار می گیرد. در اواخر قرن نوزدهم میلادی هماهنگونه که پیشتر اشاره گردید، هیونگ سون ته ون گون یک کت به سبک منچو به نام کاگوجا را معرفی کرد که تا به امروز غالبا بر روی جوگوری به تن می شود.

هانبوک مردانه نسبت به نوع زنانه آن تغییرات اندکی را تجربه کرده است. شکل و طراحی جوگوری و باجی به سختی دستخوش تغییر گردیده است.

در عوض لباس بیرونی بلند مردانه که معادل پالتوهای امروزی می باشند، دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. قبل از اواخر قرن نوزدهم میلادی، مردان طبقه اجتماعی یانگبان هنگام سفر تقریبا همواره جانگ چیماک به تن می کردند. جانگ چیماک آستین های بسیار درازی داشت و بخش پائینی آن در هر دو سمت و گهگاه در پشت دارای شکاف هایی بود تا درهنگام حرکت یک اثر اهتزازی را ایجاد کند. این ویژگی برای برخی صرفا برای شیک بودن تعبیه می شد ولی برای دیگران و بخصوص دانشوران پیرو مکتب رواقی، آن هیچ چیزی بجز یک بیهودگی محض نبود. ته ون گون با موفقیت جانگ چیماک را به عنوان بخشی از برنامه اصلاحاتی مرتبط با پوشش خویش ممنوع اعلام کرد و جانگ چیماک سرانجام از جامعه رخت بر بست.

دوروماگی که سابقا از زیر جانگ چیماک پوشیده می شد و در اصل یک لباس خانگی بود، به عنوان لباس بیرونی مردان یانگبان جایگزین جانگ چیماک گردید. دوروموگی تغییراتی نسبت به سلف خویش داشت. آن آستین هایی تنگ تر داشت و در دو سمت یا پشتش هیچ چاکی دیده نمی شد. همچنین طول آن اندکی کوتاه تر می باشد. هانبوک مردانه تا زمان اتخاذ دوروماگی تقریبا به صورت مشابهی باقی مانده بود.

هوانگ ریونگ پو، لباس روزمره امپراطور که بر اساس ردای امپراطوری چین مدل شده بود. گوجونگ اقدام به پوشیدن خرقه زرد رنگی کرد که سابقا مختص امپراطوران چین بود.

جنس و رنگ:

طبقات بالای اجتماعی هانبوک دوخته شده از پارچه رامی متراکم بافت یا سایر جنس های سبک اعلی در فصول گرم و از ابریشم های ساده یا طرح دار در باقی اوقات سال بهره می بردند. قانون و منابع رعایا را به جنس کتان در بهترین حالت محدود کرده بودند.

طبقات بالای جامعه رنگ های گوناگونی را می پوشیدند که رنگ های روشن عموما به کودکان و دختران تخصیص می یافت و رنگ های تیره مختص مردان و زنان میانسال بود. قانون رنگ لباس روزمره رعایا را به سفید محدود کرده بود اما آنها در موقعیت های خاص سایه های تیره ای از صورتی کمرنگ، سبز روشن، خاکستری و زغالی را نیز می پوشیدند. رنگ چیما جایگاه و موقعیت استفاده کننده را نشان می دهد. به عنوان مثال، یک رنگ تیره بیانگر این موضوع است که آن زن پسر یا پسرانی دارد. تنها اعضای خانواده سلطنتی می توانستند لباسی با الگوهای چاپ شده گیوم بک (ورق طلایی) در قسمت تحتانی چیما بپوشند.

تونگ چونگ وان و گنگ ساپو

پوشش سر:

زنان و مردان تا قبل از ازدواج موی سر خویش را به هم تابیده و به صورت درازی می بافتند. در آن هنگام موی سر آنها گره می خورد. موی مردانه به صورت یک گره بالا که سانگتو نامیده می شد، در قسمت بالای سر گره می خورد. موی زنان نیز به شکل یک توپ یا کوموری پیچیده و درست در بالای پشت گردن قرار می گرفت.

یک سنجاق دراز یا بینیو در موهای گره خورده زنان به منظور جفت و بست کردن و جنبه تزئینی آن بکار می رفت. جنس و طول بینیو بسته به طبقه اجتماعی و جایگاه استفاده کننده متفاوت است. همچنین یک روبان یا دِنگ گی نیز برای گره زدن یا تزئین موهای بافته شده به کار می رفت. بانوان یک جوکدوری را در روز عروسیشان به تن می کردند و آیامی را به منظور محافظت از سرما می پوشیدند. مردان گات را بر سر می گذاشتند که بر اساس جایگاه و طبقه اجتماعی انواع مختلفی داشت.

زنانی با پیش زمینه بالای اجتماعی و گیسنگ ها قبل از قرن نوزدهم میلادی گاچه (کلاه گیس) بر سر می گذاشتند. کره ای ها به مانند همتایان غربی خویش کلاه گیس های بزرگ تر و سنگین تر را مطلوب و زیبا می پنداشتند. چنان شوریدگی در میان زنان برای گاچه وجود داشت که پادشاه جونگجو در سال ۱۷۸۸ استفاده از آن را با یک فرمان سلطنتی ممنوع اعلام کرد زیرا این نوع کلاه گیس در تضاد با آموزه های کنفسیوسی خودداری و پرهیز انگاشته می شد.

در قرن نوزدهم میلادی زنان یانگبان شروع به استفاده از جوکدوری کردند، کلاه کوچکی که جایگزین گاچه شده بود. اما گاچه از محبوبیت خاصی در میان حلقه گیسنگ ها تا پایان صده برخوردار بود.

هانبوک زنانه شامل دامن چیما و بلوز جوگوری است.

آخرین پیشرفت ها:

کالاهای وارداتی جدید غربی به مانند کت و شوار و لباس های غربی از اواخر قرن نوزدهم میلادی به صورت گسترده ای جایگزین هانبوک شدند. امروزه غالبا لباس های رسمی و غیر مهم بر پایه سبک های غربی هستند. اما همچنان هانبوک در موقعیت های سنتی پوشیده می شود و برای جشن هایی مثل ازدواج ها، سال نو قمری، مناسک اجدادی سالیانه، یا تولد یک کودک نگهداری می گردد.

دامن پر و جوگوری تنگ در آن روزگار شیک تلقی می شد. قرن هجدهم میلادی.

جایگاه اجتماعی:

هانبوک به خصوص از سلسله گوریو به بعد شروع به تعیین تفاوت در جایگاه های اجتماعی از طریق گونه ها و اجزای بسیار و مشخصات آنها کرد. این تفاوت ها مردمانی با بالاترین جایگاه اجتماعی (پادشاه) تا افرادی با پائین ترین جایگاه اجتماعی (بردگان) را در بر می گرفت.  اگرچه هانبوک مدرن موقعیت اجتماعی یا جایگاه شخص را بیان نمی کند، اما هانبوک به خصوص در سلسله های گوریو و چوسون جز تمایزی مهمی به شمار می رفت.

یک نقاشی کمیاب از زنان یانگبان. زنان یانگبان به مدهای زودگذر حساس بودند که باعث نگرانی علمای سونبی می شد. قرن هجدهم میلادی.

البسه:

هواروت:

هواروت یا هوال – اوت لباس کاملی برای یک شاهزاده خانم یا دختر متولد شده پادشاه از یک صیغه بود. همچنین آن لباس رسمی برای طبقات بالای جامعه و لباس عروس برای زنان عادی در خلال پادشاهی های چوسون و گوریو نیز به حساب می آمد. الگوهای گلدوزی شده پر طرفدار بر روی هوال اوت شامل لوتوس، ققنوس، پروانه، و ده نماد سنتی طول عمر (خورشید، کوه ها، آب، ابرها، تخته سنگ، درخت کاج، قارچ جاودانگی، لاک پشت، ماهیخوار سفید و گوزن) می شدند.

هر کدام از این الگوها بیانگر نقش متفاوتی در جامعه می باشند. به عنوان مثال اژدها بیانگر یک امپراطور، ققنوس نمایانگر یک ملکه، الگوهای گلدار نشانگر یک شاهزاده خانم یا دختر متولد شده پادشاه از یک صیغه، و ابرها و ماهیخوار سفید نشان دهنده مقامات رده بالای درباری می باشند. تمامی این الگوها در تاریخ کره معانی طول عمر، خوش شانسی، ثروت و افتخار را با خود یدک می کشند. همچنین هوال اوت راه راه های رنگارنگی به رنگ های آبی، قرمز، و زرد روی هر آستین خود دارد. غالبا یک زن دامن قرمز مایل به زرد و جوگوری سبز یا زرد رنگ (کت سنتی کره ای) می پوشید.

هوال اوت بر روی جوگوری و دامن به تن می شد. همچنین زنان موی خویش را به صورت دم خرگوشی می بافتند، در حالیکه از یک سنجاق موی تزئینی و تاجی آئینی نیز استفاده می کردند. یک روبان تزئینی به سنجاق موی تزئینی متصل می شد و آن سنجاق سر نیز یونگ جام نام می گرفت. مردم در زمان های اخیر هوال اوت را در روز عروسیشان می پوشند و به همین دلیل سنت کره ای در زمان حاضر به حیات خویش ادامه می دهد.

سوک سوک گات که شبیه زیر پوش زنانه بود، در زیر دامن زن نمایش داده شده است. قرن هجدهم میلادی.

ونسام:

ونستم پالتویی آئینی برای زنان متاهل در عهد چوسون بود. آن غالبا توسط اعضای خانواده سلطنتی، بانوان درباری رده بالا و زنان اشراف زاده به تن می شد و الوان و الگوهای آن اجزای مختلف سیستم طبقه بندی کره ای را نشان می داد. شهبانو  رنگ زرد، ملکه رنگ قرمز و همسر شاهزاده رنگ قرمز ارغوانی می پوشیدند. ضمنا شاهزاده (دختر پادشاه از یک صیغه) و زنان خانواده اشراف یا پائین تر نیز ونسام سبز رنگ به تن می کردند. تمامی زنان طبقات بالای اجتماعی غالبا راه راه های دو رنگی در هر آستین داشتند: ونسام زرد رنگ اغلب راه راه های قرمز و آبی ، ونسام قرمز رنگ راه راه های آبی و زرد، و ونسام سبز رنگ نیز راه راه های قرمز و زرد را دارا بودند. زنان رده پائین از روبان ها و راه راه هایی با رنگ های متنوع استفاده می کردند اما تمامی زنان اغلب لباس خویش را با اونهه یا دنگهه که کفش های سنتی کره ای می باشند، تکمیل می نمودند.

لباس مردانه اشراف: گات (کلاهی از موی دم اسب) بر روی سر و دوپو زرد (پالتو)

دانگویی:

دانگویی یا تانگویی خرقه های آئینی خردی برای ملکه، شاهزاده خانم ها، یا همسر یک مقام دولتی رده بالا بود. آن در خلال مراسمات بزرگ در میان طبقه اشراف در طی پادشاهی چوسون به تن می شد. موادی که برای ساختن ” دانگویی ” به کار می رفت بسته به فصل پوشیدن آن متفاوت بود. از این روی زنان طبقه بالای جامعه در زمستان دانگویی ضخیم و در تابستان لایه های نازک تری می پوشیدند. دانگویی رنگ های مختلفی داشت اما زرد و سبز متداول ترین بودند. اما امپراطور دانگویی بنفش و ملکه نوع قرمز آن را به تن می کردند. زنان معمولی جامعه در عهد چوسون دانگویی را به عنوان بخشی از لباس عروسی خویش می پوشیدند.

مردی که جانگ چیماک پوشیده است. قرن هجدهم میلادی.

میون بوک و جوکوی:

میون بوک:

میون بوک ردای آئینی رسمی و مذهبی پادشاه و جوکوی معادل آن برای ملکه در دوران گوریو و چوسون است. میون بوک در برگیرنده میون ریو – گوان و گوجانگ – بوک می باشد. میون ریو – گوان مهره هایی داشت که به صورت شل آویزان و مانع از رویت تباهی ها توسط پادشاه می شد. همچنین دسته های کتانی در طرف چپ و راست میون ریو – گوان وجود داشت که گمان می رود پادشاه را در مورد تاثیر گذاری مقامات فاسد فراموش کار می ساخت. گوجانگ بوک سیاه رنگ بود و آن نه نماد که تمامی آنها نمایانگر پادشاه هستند را با خود به همراه داشت.

نه نماد:
  • اژدها: ظاهر یک اژدها برابر با این است که پادشاه چگونه حکمرانی کرد و متعاقبا تعادل را برای جهان به ارمغان آورد.
  • آتش: انتظار می رفت پادشاه با هوش و خردمند باشد تا بتواند بر مردم به صورت مثمر ثمری حکومت کند، درست مثل یک نور راهنما که آتش نمایانگر آن است.
  • قرقاول: تصویر یک قرقاول بیانگر عظمت می باشد.
  • کوهستان: به مانند یک کوه که مرتفع می باشد، پادشاه نیز در مورد جایگاه با کوهستان در یک سطح است و شایسته احترام و ستایش می باشد.
  • ببر: یک ببر شجاعت پادشاه را به تصویر می کشد.
  • میمون: میمون حاکی از فرزانگی می باشد.
  • برنج: از این روی که مردم برای زندگی به برنج نیاز دارند، پادشاه با این ماده غذایی مقایسه می شود زیرا وی در مورد محافظت از آسایش مردمش مسئولیت دارد.
  • تبر: این نماد نشان می دهد که پادشاه توانایی گرفتن و نجات جان ها را داشته است.
  • گیاه آبی: تجسم دیگری از عظمت پادشاه.
اثر به اهتزاز درآمدن.، قرن هجدهم میلادی.
جوکوی:

جوکویی یا تسوگویی از طریق بهره گیری از رنگ های مختلف به عنوان نمادی از مقام در داخل خانواده سلطنتی مرتب شده بود. شهبانو جوکویی قرمز مایل به بنفش، ملکه جوکویی صورتی، و همسر ولیعهد نیز نوع آبی سیر آن را می پوشیدند. ” جوک ” در لغت به معنی ققنوس می باشد و از این روی جوکویی غالبا نقوش گلدوزی شده ققنوس را بر روی خود داشت.

چولیک:

چولیک اقتباسی کره ای از پوشش مغول ها بود که در اواخر دهه ۱۲۰۰ میلادی در خلال عهد گوریو وارد کره شد. بر خلاف سایر گونه های البسه کره ای، چولیک آمیخته ای از یک بلوز با دامنی مردانه بود که به صورت یک لباس واحد ظاهر گشت. انعطاف این لباس اسب سواری و تیر اندازی را تسهیل می نمود. این دسته از لباس ها در خلال پادشاهی چوسون توسط پادشاه و مقامات نظامی نیز برای انجام این نوع فعالیت ها به تن می شد. آن غالبا به عنوان یک لباس متحد الشکل نظامی مورد استفاده قرار می گرفت، اما از اواخر عهد چوسون در موقعیت های غیر جدی بیشتری پوشیده شد. مشخصه منحصر به فرد چولیک در مورد امکان جداسازی آستین ها از این جهت مهم بود که آن آستین ها در صورت زخمی شدن استفاده کننده در میدان نبرد می توانست به عنوان نوار زخم بندی مورد استفاده قرار گیرد.

واریونگ گوان و هاک چانگویی در سال ۱۸۶۳.

اِنگسام:

اِنگسام پوشش رسمی دانشجویان در خلال آزمون دولتی ملی و مراسمات دولتی بود. آن معمولا زرد رنگ بود اما برای دانشجویانی که در آزمون بالاترین نمره را کسب می کردند، این امکان وجود داشت تا اِنگسام سبز رنگ بپوشند. اگر دانشجویی که بالاترین نمره را کسب میکرد جوان بود، پادشاه به وی اِنگسام قرمز رنگ هدیه می داد.

متعلقات:

بینیو:

بینیو یا پینیو یک سنجاق سر سنتی و تزئینی می باشد که بسته به موقعیت های اجتماعی شکل راس متفاوتی داشت. زنان در خانواده سلطنتی بینیو اژدها یا ققنوس شکل داشتند در حالیکه زنان عادی جامعه از بینیوهایی به شکل درخت یا زرد آلوی ژاپنی استفاده می کردند. نکته جالب توجه اینکه بینیو گواهی بر ازدواج بود. بنابراین بینیو برای یک زن بیانی از عصمت و نجابت وی بوده است.

عکسی گرفته شده در سال ۱۸۶۳.
عکسی گرفته شده در سال ۱۸۶۳.

دِنگ گی:

دِنگ گی روبان سنتی کره ای است که جنسی از پارچه دارد و به منظور گره زدن و تزئین موهای بافته شده به کار می رود.

نوریگه:

نوریگه یکی از ضمایم سنتی معمول برای زنان می باشد و هیچ تفاوت تعیین شده ای توسط جایگاه های اجتماعی برای نوریگه وجود ندارد.

دانگهه:

دانگهه یا تانگهه کفش هایی برای زنان متاهل در عصر چوسون بودند. دانگهه با درختان انگور، انار، گل داودی و گل صد تومنی تزئین می شد. تمامی این موارد نماد طول عمر می باشند.

هیوک دال لیونگ پو در اواخر قرن هجدهم میلادی

کونگهه:

دانگهه برای یک زن در خانواده سلطنتی با نام کونگهه شناخته می شد و آنها دارای طرح های گل بودند.

اونهه:

دانگهه برای زنان عادی جامعه اونهه نام داشت.

بوک گون و سیمویی در سال ۱۸۸۰
بوک گون سیاه و دوپو آبی در سال ۱۸۸۰
جونگ جا گوان در سر

زیبا شناختی:

قواعد کلی پشت ایجاد هانبوک را می توان از طریق انتقال از دو بعد به سه بعد تشریح کرد. پارچه مسطح الگودار گشته، بریده شده و در دو بعد دوخته می شود. اما شخصی که آن را می پوشد یک موجود سه بعدی است. برای افزایش اثر سه بعدی آن، هانبوک از طریق رشته هایی سفت و چین دار می شود. خطوط منحصر به فرد هانبوک از طریق این فرآیند تشکیل می گردد.

خطوط پارچه هانبوک به اندازه پیش آمدگی لبه بام خانه هایی با کاشی های سقفی مسطح و تیز هستند. یک اظهار نظر متداول که هر طراح هانبوک دارد این است که لباس در زمان پوشیده شدن بسیار زیباتر از وقتی است که آویزان می شود، و در موقع حرکت شخص پوشنده نیز زیباتر از هنگامه ایستادن اوست. در حقیقت خطوط منحصر به فرد هانبوک در زمان تحرک شخص پوشنده به عالی ترین درجه خویش می رسد.

یک کره ای در لباس عزاداری
مردان کره ای، ۱۸۷۱ میلادی
مرد جوان کره ای از طبقه متوسط جامعه، ۱۹۰۴ میلادی
مادر و دختر کره ای، ۱۹۱۰- ۱۹۲۰ میلادی
منبع ویکی پدیا انگلیسی سایت عتیقه زنده سایت بازدید از کره

بهترین از سراسر وب

[toppbn]
22 نظرات
  1. آریا می گوید

    سپاس از مطالب جامع و مفید.خسته نباشید.

    1. امیر سیروس پور می گوید

      خواهش میکنم. نظر لطفتونه.

  2. فاطمه زهرا می گوید

    عالی بود من خیلی عاشق کره هستم ممنون بابت مطالب بسیار خوبتون

    1. امیر سیروس پور می گوید

      خواهش میکنم. ممنون بابت انرژی که بهم میدین.

  3. فاطمه زهرا می گوید

    عالی بود ممنون بابت مطالب خوبتون

  4. فاطمه زهرا می گوید

    عالی بود

  5. فاطمه زهرا می گوید

    عالی بود

  6. فاطمه زهرا می گوید

    عالی بود

  7. عطار می گوید

    صیغه مصطلح فقهی اسلامی عربی مفهوم خاص ودقیق دارد وشما در متن برای کوریها استفاده کردی!
    مگه کوریها صیغه میشناسن؟
    BF GF girl friend Boy frind میدانند جیه
    لطفا تحریف کلمات با استفاده نادرست در جای نا درست نکنید.
    انکارها نکنید لطفا

    1. محمد مهدی می گوید

      صیغه در این متن به معنای زنان غیر رسمی هست که اغلب بعد از چند سال از پادشاه جدا می شدند در کره زن های موقت و زن های دائمی وجود دارد به طور مثال مادر امپراطور جومونگ موسس گوگوریو زن موقت پادشاه بوده

  8. احسان ریاضی می گوید

    عالی میترسم یک روزکلا سنتشون پایدار نباشه

  9. فاطی می گوید

    عالی بود
    مطالب خوب و مفیدی بود

    1. امیر سیروس پور می گوید

      خواهش میکنم. ممنون که با ما همراهید.

  10. ناشناس می گوید

    ممنون از اطلاعاتتون

    1. امیر سیروس پور می گوید

      خواهش میکنم. در خدمتتون هستم.

  11. ناشناس می گوید

    میشه یاد بدید چجوری هانبوک بدوزیم ممنون

  12. ملینا می گوید

    میشه لطفا آموزش دوخت هانبوک رو بدید آخه برای خریدن هانبوک تو ایران باید کلی پول داد ممنون میشم

    1. امیر سیروس پور می گوید

      سلام. ان شالله در آینده نزدیک طریقه دوختشو یاد میدم.

    2. لیلا می گوید

      سلام ببخشید شما اهل کره هستید که می خواید یک دونه از این لباسا رو داشته باشید؟لباس های سنتی ایران خیلی زیبا ترند ولی چون قدرت تبلیغ ما کم هست کسی عاشق ایران و لباس های ایرانی نمیشه

  13. Miti می گوید

    سلام با ذکر منبع حق اشتراک دارم؟

    1. امیر سیروس پور می گوید

      سلام. بله حتما.
      خوشحال میشم

  14. پونگسان می گوید

    سلام، جنس کلاهایی که مردان دولتی روی سرشون میذاشتن چی بوده؟ (کلاه امپراطور و وزرا)

ارسال یک پاسخ