منطقه باستانی یری : آثار بی نظیر در جهان
این نگاره و آثار تصویری درون آن در تارنمای اطلس تاریخ ایران برگرفته شده است
منطقه باستانی معروف به شهر یری در شمال غربی روستای پیرازمیان در ۳۱ کیلومتری شرق مشگین شهر در کنار رود قره سو قرار دارد. وسعت این منطقه تا
ریخی ۴۰۰ هکتار است و از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشا تپه تشکیل می شود. قدمت قلعه و معبد به ۱۴۵۰ پیش از میلاد و قوشا تپه به ۷ هزاره پیش از میلاد می رسد.
مجموعه کامل عکس های این تصاویر پایین قرار داده شده است
اولین بار در حدود ده سال پیش از انقلاب اسلامی چارلز برنی در این محوطه کاوش کرد و از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ سه فصل حفاری به سرپرستی علیرضا هژبری نوبری در آن انجام شد.
در اولین فصل حفاری که در آبان ۸۳ آغاز شد قبرهای عصر آهن بررسی شدند که پیش از آن توسط جویندگان عتیقه تخریب شده بودند و تنها ساختمان بندی قبرها معلوم بود. در این دوره سفالها یی مربوط به دوره کالکو لتیک کشف شد و قدمت منطقه را به ۳۵۰۰ سال از از عصر آهن به عقب برد. این سفالها شبیه سفالهای مناطق باستانی دالما و حاجی فیروز هستند. به این ترتیب برای اولین بار قدمت سکونت بشر در استان اردبیل به دوره مس- سنگ رسید. برخی از سفالها منقوش و برخی با طرح سبدی بودند. تعدادی سفال دو لایه نیز در حفاری کشف شد که احتمال می رود لایه دوم سفال برای ترمیم قسمتهای شکسته سفال به کار رفته است.
در منطقه یری تعداد زیادی سنگ شیشه برنده(ابسیدین) کشف شد که می تواند گواهی بر ارتباط این منطقه با قفقاز و آناتولی باشد زیرا سابقه استخراج این نوع سنگ در این مناطق شناخته شده است. از ابسیدین برای برش سنگهای سخت در دوره کالکولتیک استفاده می شده است.
در منطقه یری چند دوره تاریخی از مس- سنگی ، عصر آهن۱ و عصر آهن ۲ مشخص شد و بقایایی از قلعه ای متعلق به دوره آهن کشف گردید.
در فصل بعدی حفاری در سال ۸۴ بقایایی از سفال، مفرغ و نقوش انسانی دیده شد که باستان شناسان آنها را نذوراتی متعلق به معبد میدانستند. یکی از این دو معبد در زیر دیوار دفاعی قلعه قرار داشت . باستان شناسان نتیجه گرفتند در دوره اورارتویی که ساکنان شهر یری بر روی معبد خود قلعه ساخته بودند از دین خود روی گردانده اند و خدای اورارتویی( خالدی) را پذیرفته اند. البته این امر میتواند اختیاری یا به اجبار صورت گرفته باشد.
در این فصل حفاری یک لایه نیز در زیر محوطه داخلی قلعه کشف شد که به شخری متروک و قدیمی تر تعلق داشن. برخی سفالهای قهوه ای مایل به بنفش و سفالهای داغدار و سیاه نیز در این محل کشف شدند که به پیش از عصر آهن تعلق دارند.
در فصل سوم حفاری مشخص شد که در دوره اورارتوییان قلعه به آتش کشیده و متروک شده است. وجود خاکستر در لایه های خاک قلعه نشان دهنده آتش سوزی قلعه است . به این ترتیب دوئره های متوالی زندگی بشر از ۷۰۰۰ تا دوره اورارتوییان در شهر یری به صورت متوالی مشخص شد. در این فصل تعداد زیادی ظروف سفالی، اشیای زرین مانند آویز، دگمه های زینتی و پلاکهای طلایی و مفرغی کشف گردید.
نیایشگاه اصلی منطقه یری در این فصل از زیر خاک بیرون آمد که شامل بیش از ۳۰۰ سنگ افراشت با ارتفاعهای مختلف از ۳۵ تا ۲۵۰ سانتیمتر با شکلهای انسانیهستندو اشکال حجاری شده روی سنگها مشابهند و حاوی صورت آدمی( بدون دهان) ، دست و شمشیر هستند.
در مناطق دیگری از آذربایجان نیز سنگ افراشت وجود دارد مانند سنگ افراشت نشت بان سراب ولی هیچ کدام دارای حجاری نیستند.
در غرب محل تجمع سنگها غاری قرار دارد که ساکنان محلی آنرا قاراکوهبل نام نهاده اند. روبروی آن چند تخته سنگ بر روی هم گذاشته شده اندو به این ترتیب سه فصل حفاری منطقه باستانی یری در سال ۸۴ به پایان رسید.
مدیر کل میراث فرهنگی اردبیل در سال ۸۴ طی بازدید از منطقه اعلام کرد که در سال ۸۵ حریم شهر یری تعیین خواهد شد و این منطقه باستانی به ثبت ملی و جهانی خواهد رسید. ولی در مرداد سال ۸۵ تحقیقات باستان شناسی منطقه تعطیل شد. وی در مرداد سال ۸۶ اعلام کرد که کار طراحی سازه محافظ با اعتباری به مبلغ بیست میلیون تومان انجام خواهد شد در حالی که این کار نیاز به صد میلیون تومان بودجه دارد. در هر صورت تا پایان سال ۸۶ هیچ گونه اقدامی در جهت حفاظت از سنگ افراشتها انجتم نشده بود.
منطقه یری که وسیع ترین منطقه تاریخی استان اردبیل و یکی از با اهمیت ترین مناطق پیش از تاریخ شمال غرب ایران است به شماره ۶۱۶۲ به ثبت آثار ملی رسید. ولی به دلیل عدم حفاظت از منطقه سرمای بی سافقه زمستان سال ۸۶ سنگ افراشتها را مورد حمله قرار داد و در اول بهمن ۸۶ با یک زیر نویسی تلوزیونی در شبکه خبر اعلام شد که ۸۰% از آثار تاریخی منطقه یری بر اثر سرما از میان رفته است. در واقع یکی از با ارزش ترین و بی نظیر ترین آثار باستانی ایران و جهان در اثر بی مسولیتی سازمان میراث فرهنگی از دست رفت و به هیچ وجهه قابل مرمت نیست.
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
عکس های منطقه باستانی یری در روستای پیرازمیان ؛ نقطه عطف در تاریخ
با نهایت تاسف از این میراث نگهداری ما و شرمندگی در مقابل اجدادما بخاطر بیرغبتی ما …..
اگر هنوز زیر سرما و نور خورشید به سر میبرند این آثار زیبا بهتر آنها را دوباره به خاک بسپاریم تا شاید نسلهای بعد قدر این آثار رابدانند و از این همه شکوه بی بهره نباشند
با نهایت تاسف باید بکم
قدر زر را زرکر داند.
بسیارى از ملتهاى جهان براى خود تاریخى باستانى جعلى میسازن و آثار ملتهاى دیکر را مى دزدند و سنک آن را به سینه مى دزدند. اما ما…
خسته و افسرده از این تاراج مغول گونه که گذشته حال و آینده را به یغما میبرد. از تازیان انتظاری غیر از این نمیتوان داشت.
سلام . خسته نباشید. لذت بردم.
لطفا به وبلاگ من سر بزنید و در صورت امکان برایم عکسهایی واضح از لوحه های اورارتویی پیدا کنید برا یطرح روی جلد کاری که انجام میدهم در باره ( آذربایجان ناغیللاری ) با ترجمه انگلیسی.
با تشکر
بازم ممنون از این ایران پرستی شما
باید بگم از زمان ورود عمر و اسلام عمری تا به این زمان این تنها بی احترامی به اجدادمان و میراث آنها نیست .
یادمون باشه خوشبختی و بدبختی یک کشور به حکومت آن بر می گردد. حالا شما ایران بعد از اسلام عمری و ایران باستان
را از نگاه تاریخ مقایسه کنید.
جانم فدای ایران (علی حضرت داریوش و کوروش بزرگ)
با سلام خدمت شما
باتشکر از شما به خاطر ارائه اطلاعات خوبتان
لازم بود در رابطه با عنوان مطلب خدمت شما و دوستانی که ان رامطالعه می کنند عرض کنم و ان اینکه این منطقه با (یری ) تنها معرفی شده که در زبان اذری به معنای (جایِ یا زمین) می باشد در حالی که نام کامل آن را باید (شهر یری ) نامید که به معنای (جایِ شهر یا زمین شهر)است .
با تشکر از شما به خاطر نمایش اصالت و فرهنگ ایران و ایرانی
واقعا لذت بردم و صد البته بسیار هم شرمگین شدم.وای بر ما… هر آنچه که هزاران سال گذشتگان ما کاشتند درو کردند و ذخیره ما حتی لیاقت استفاده و پاسداری هم نداشتیم.وای بر ما که چه خواهیم گفت در جواب چرای فرزندانمان.بجز یک دنیا شرمساری سر افکندگی و تخریب هویت و تمدن راستینمان و جهل و خرافات و تاریخ عربی آمیخته به دروغ چه برایشان به ارث خواهیم گذاشت.
دوست عزیز شایسته و بایسته است که نام تهیه کننده این عکسها و مطلب را در نوشته خود بنویسید.(این حاصل سالها تلاش آقای حمید صدقی نژاد است، iranatlas.info).
درود بر فرهان مهدیزاده،
دوست عزیز ضمن معذرت از شما،
اصلاح مربوطه را انجام دادیم،
امیدواریم ما رو بخشیده باشید.
به نام الله
من خود متولد روستای پیرازمیان که همین منطقه شهر یری در آنجا واقع است ، میباشم .
شاید شما به عکسها به عنوان اثری هنری و یا تاریخی که جنبه تزیینی دارد بنگرید ولی من با این سنگهای زنده زندگی کرده ام
افسانه ها ، داستانها و وقایعی از این آثار نسل به نسل منتقل گشته که در این اختصار نمیگنجد ولی تا این حد بگویم که :
شاید ۵درصد از این منطقه باستانی را کشف و از این مقدار اندک ، بیشترین آثار تاریخی شامل : طلا و جواهرات و کتیبه ها و …… را به مکان نامعلومی منتقل نموده اند . درست است که من ناراحتم از این تاراج فرهنگ منطقه . اما دردی بزرگتر از این هست که شاید بازگو نشده است :
منطقه شهر یری در دره قره سو قرار دارد و این منطقه بوسیله رود قره سو به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده است . این آثاری که مشاهده میگردد همان قسمت غربی منطقه میباشد و قسمت شرقی به علت احداث سد سبلان در خطر نابودی قرار دارد .
آثار تاریخی که در قسمت شرقی موجود است مدفون شده و نشان به این نشان که وقتی باران تندی میبارد ، سنگهای کوچک تزیینی قدیمی سر برمی آورد و طعمه …. میگردد . ای کاش می یافتم گوش شنوایی
ممنونم که نظر منو حذف کردین
پس از این پس یاد میگیرم که همیشه تعریف و تمجید نمایم
too goor babaye iran negah akhond ha kon ma ro gool zadan di mazhab chie boro usa amrika halesho bebar