بیستون، بزرگترین کتیبه سنگی جهان

بیستون کوهی که همیشه یادآور دلیری‌ها و افسانه‌هاست، در  پذیرای گردشگران بسیاری است که از سراسر جهان به شوق تماشای گره‌ خوردن هنر و شکوه در این اثر جهانی به کرمانشاه آمده‌اند.  نقش برجسته و کتیبه داریوش یکی از مهمترین آثار مجموعه جهانی بیستون است.  این نقش برجسته که یکی از زیباترین یادگارهای ادبی و تاریخی ایران است، در ۳۰ کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه بر روی صخره معروف به بیستون حجاری شده است.

به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، کتیبه داریوش بزرگترین، پر اهمیت ‌ترین و معتبرترین کتیبه‌ای است که تاکنون در جهان شناسایی شده است.

در سال ۵۲۲ قبل از میلاد داریوش، شاه هخامنشی نقشی از خود، فروهر، دو تن از بزرگان پارسی، گئومات، مغ و ۹ تن از شاهان مغلوب را بر دیواره کوه بیستون حک می‌کند و علاوه بر این نقش فرامین و اندرزهای خود را به صورت کتیبه‌ای بر دل کوه بیستون حجاری می‌کند. داریوش شاه در این کتیبه شرح فتوحات خود را به خط میخی و سه زبان پارسی باستان و عیلامی و بابلی بر دل سنگ نگاشته است.

عظمت این کتیبه به گونه‌ای است که فقط زبان پارسی باستان آن دارای ۴۱۴ سطر است. در سنگ نگاره داریوش که شش متر طول و ۲۰/۳ مترعرض دارد، تصویر داریوش به ارتفاع ۷۸/۱ متر در سمت چپ صحنه حجاری شده است.

وی تاج گنکره داری بر سر و پیراهن بلندی بر تن دارد، او دست راست را به علامت احترام بالا برده و در دست چپ کمانی را گرفته است.

در این صحنه داریوش پای چپش را بر روی سینه گئومات مغ نهاده‌است. در پشت سر داریوش “وینده فرنه ” کمان دار و ” گئو بروه ” نیزه دار ایستاده‌اند که از جمله هفت تنانی‌اند که در براندازی گئومات شرکت داشتند.

در زیر پای چپ داریوش گئومات مغ بر پشت خوابیده و به‌ علامت التماس دست هایش را بالا برده است.

پشت سر او صف اسیران با گردن‌ها و دست های از پشت بسته دیده می‌شود، در بالای سر هر یک از این اسیران و در زیر تنه گئومات مغ و بر روی دامن اسیر نام و نقش پادشاه شورش‌گر و جایی که در آن شورش کرده ذکر شده است.

در بالای سر اسیران تصویر نمادینی از اهورامزدا در حال اهدای حلقه قدرت به داریوش حجاری شده و داریوش دست راستش را به نشانه نیایش اهورامزدا بلند کرده است.