وارثان و شاگردان کنفوسیوس
۱ منسیوس :
همه چیز در چین فلسفى با ((کنفوسیوس )) آغاز مى شود. این هشت تن ، تاریخ فلسفى عرفانى و انسان چین را ساخته اند:
((کنفوسیوس )) در راءس این هرم : ((منسیوس ))،((لائودزو))، ((جوانگ دزو))، ((یانگ جو))، ((مودزو))، ((شون دزو))، ((هان فى دزو)). هر کدام منشورى مستقل اند که الهام اولیه و حتى جوهره تعالیم خویش را مرهون کنفرسیوس اند. در این میان برجسته ترین وارثان این معلم اخلاق و مکتب اخلاقى عبارتند از: ((منسیوس )) و ((مودزو))؛ ((منسیوس )) (یا: ((منگ گو))) متولد ۲۸۹ ق .م . متوفاى ۳۷۲ ق .م . از مردم ایالت ((دزو)) از خاندان حاکم ((منگ سون )) در ایالت ((لو))،
سرنوشتى شبیه ((کنفوسیوس )) داشت : کوچ از پى کوچ و مادر سرپرست او است . ((کنفوسیوس )) الهام بخش منسیوس بود ولى با اختلاف مشرب فلسفى فراوان . اما سرانجام منسیوس مفسر تعالیم و مصلح مکتب او گردید. نظریه((سرشت انسانى )) همان تفسیر ((رن )) کنفوسیوس است :
((انسان ، انسانیت را در دل نگاه مى دارد و درستکارى را در رفتار.))
((انسانیت ، دل انسان است و درستکارى راه انسان ، افسوس بر آنان که این راه را رها کنند… افسوس بر آنان که دل را از دست بدهند و آن را نجویندَ
…مراد از دانائى چیزى جز جستجوى دل از دست داده شده نیست .))
۲ مودزو؛
وارثى سراپا مجهول ؛ بیوگرافى ؛ تیره و تار، حتى نام او مشکوک . در واقع بى نام و نشان ، زیرا ((مودزو)) نام خانوادگى نیست ، بلکه اسم ((دبستان اندیشه )) است . متولد ۴۸۰ یا ۴۶۵ ق .م .
متوفاى ۳۹۰؟ یا ۳۷۵ ق .م ؟ اما بهر حال او وارث ((کنفوسیوس )) است . زادگاه او: احتمالا از ایالت ((لو)). داراى منصب دولتى در ایالت ((سونگ )). گشت و گذار در ایالات ((چى )) و ((چو)). معلم او ((شیه جیو)) از اصحاب مدرسه کنفوسیوس . مودزو همآوازه و هموزن کنفوسیوس است . تعالیم آن دو با هم متفاوت ، ولى همچنان کنفوسیوس در راءس هرم فلسفى قرار دارد و مودزو مرهون او است . ایده آل ها مشترک است :
((جامعه آرمانى ))، ((مهر به همه ))، ((بى آزارى ))، شعارهاى مدزو. محور تعالیم مودزو ((مهر به همه )) است . او نوعى رسالت براى خود قائل بود. انجمن ((موئى ها)) را بنیان گذارد و خود در راس آن قرار داشت . این تشکیلات از نظم بسیار سختى برخوردار بود.
اصول اخلاقى حاکم بر انى انجمن : ((بهره یکسان و رنج یکسان )) بود. تفکرات فلسفى مدزو در کتابى به همین نام به یادگار مانده است .
این کتاب که اکثر مطالب آن از شاگردان اوست ، در اصل داراى ۷۲ فصل است که در چاپ کنونى فقط ۵۳ فصل دارد.
