راه آهن مرگ استالین
در حومه سالخارد در روسیه، در روی لبه قطب شمال، بقایای متروک راه آهن بدنام سالخارد-ایگارکا قرار دارد که با عنوان های «راه آهن مرگ»، «جاده مرگ» شناخته می شود. این راه آهن قرار بود ۱۳۰۰ کیلومتر و بخشی از نقشه بزرگ استالین برای اتصال شرق و غرب سیبری از شهر اینتا تا جمهوری خودمختار کومی باشد. این خط هرگز تکمیل نشد، بااین حال هزاران کارگر درحال کار و تلاش روی آن، جان خود را از دست دادند.
بسیاری از کارگران از سیستم گولاگ شوروی بودند که شهروندان با جرائم سیاسی به آن جا فرستاده می شدند. جرائم سیاسی می توانست هرچیزی از دیر رسیدن سرکار تا نوشتن شعار سیاسی، زندانی آلمانی جنگ یا دزدیدن چغندر برای سیرکردن فرزندان را دربربگیرد. مسئولان این افراد را دشمن مردم می نامیدند و آن ها را به کمپ های گولاگ می فرستادند، جایی که آن ها بدبختی و شکنجه بی حد و حصری را متحمل می شدند.
طرح اولیه ساخت یک بندر در رودخانه سالخارد و انتقال تجهیزات از کارخانه های غرب سیبری از طریق رودخانه بود. اما وقتی متوجه شدند که آب این رودخانه برای عبور کشتی بیش از حد کم عمق است یک بندر جدید در ایگارکا روی رودخانه ینیسئی ساختند و تصمیم گرفته شد سالخارد و ایگارکا را با خط آهن با امکان توسعه بیشتر به جنوب شرقی به هم متصل کنند. اما صرف نظر از برنامه های جاه طلبانه استالین برای تسخیر قطب شمال، هیچ تقاضای واقعی برای این راه آهن وجود نداشت.
بااین وجود ساخت راه آهن در سال ۱۹۴۷ آغاز شد. کمپ های گولاگ، نیروی کار ارزانی را برای استالین فراهم می کرد که می توانست به هر پروژه ای آن ها را بگمارد. برآورد می شود ۸۰ تا ۱۲۰ هزار زندانی در ساخت این راه آهن به بردگی گرفته شدند اما برخی منابع تعداد آن ها را تا ۳۰۰ هزار نفر اعلام می کند.
شرایط کار وحشیانه بود. در زمستان دمای هوا به منفی ۶۰ درجه می رسید و کولاک و سرما تا مغز استخوان نفوذ می کرد. در تابستان، پشه، مگس و انگل کارگران را به بیماری و مرگ دچار می کرد. زندگی ارزان بود و ضرب و شتم معمول بود. تنها کارگران بسیار انعطاف پذیر جان سالم به در می بردند. فقدان ماشین آلات، تدارکات ضعیف و کمبود مواد، کیفیت کار را زیر سطح استاندارد نگه می داشت.
ساخت و ساز پس از مرگ استالین در سال ۱۹۵۳ به پایان رسید. تا آن زمان ۶۹۸ کیلومتر از راه آهن به هزینه ۱۰ میلیارد دلار در سال ۱۹۵۰ به پایان رسید. هیچ وقت مشخص نشد که واقعا چند نفر در این پروژه جان خود را از دست دادند زیرا هیچ سوابق دقیقی از آن ها نگه داشته نمی شد. برخی می گویند یک سوم کارگران کشته شدند.
