سنگ نگاره های الیگودرز (لرستان)

تقدیم به دوست عزیزم جناب آقای کوروش بنیادی، مترجم و دانشمند ، مردی از آن دیار که صمیمانه نگارنده را در ترجمه متون انگلیسی یاری می کنند.

    الیگودرز یکی ازشهر های شرقی استان لرستان است. دارای کوه پایه ها و دره هایی از جنس سنگ های رسوبی است که بعضی کوه ها و دره های این دیار نیز همچون دیگر نقاط ایران دارای سنگ نگاره های تاریخی و ماقبل تاریخی با نقوش گوناگون است. نقوش بزکوهی ، نماد ها ، روباه ، گرگ ، انسان کماندار، گراز، پلنگ و… سنگ نگاره هایی که ما موفق به کشف آنها شدیم ، بیشتر در کوه های جنوب شرقی روستای خمه و دره ی زیبا و مصفای خمه و کوه های شمال و شمال شرقی این دیار است. نقوش حکاکی شده این محوطه نیز همچون دیگر نقاط ایران از یک همگونی سبک نقش برخوردار هستند.

        دراین منطقه به علت سرمای شدید در زمستان ها ،  اکثر نقوش از بین رفته اند، نکته ی جالب توجه در اینجا ، وجود آغاز حکاکی نقوش از سمت جنوب شرق دره از بالاترین نقطه زایش آب چشمه تا پایین ترین نقطه پایین دره هم گام با جریان آب است که بیش از ۹۰ در صد نقوش موجود بزکوهی است که طی دوره های مختلف به شکل موردی و جمعی برروی دیواره سنگی شرق دره با ضربه های ریز و دقیق حک شده اند . قسمت هایی از نقوش فراز دره با تکه سنگ هایی که بعلت عوامل طبیعی کنده شده اند به پایین دره افتاده اند که نیم تنه بعضی نقوش برآنها دیده می شود. روزانه بویژه ماه های بهار و تابستان در روزهای جمعه جمعیت کثیری از مردم دراینجا به پیک نیک می آیند لکن متوجه وجود آنها نمی شوند و ناخود آگاه روی تعدادی از آنها آنقدر راه رفته اند که دیگر قابل مشاهده نیستند و تخریب شده اند. فاصله تقریبی آنها تا جاده اصلی کمتر از۵۰  متر است و با معرفی آنها ، اینجا محل مناسبی برای جلب علاقه مندان از سراسر ایران و جهان می تواند باشد. قدمت نمونه های موجود دراین محوطه متفاوت است از حدود ۷۰۰ سال پیش تا حداقل هزاره های سوم و هفتم ق. م متفاوت است ، این سالیابی ها براساس مقایسه با نمونه موجود در تیمره ،میمند و ارنان یزد می باشد و می طلبد از طریق رویکردهای علمی برای سالیابی دقیق آنها بهره جست که این کار در اردبیهشت ماه سال ۸۷ از طریق یک هیات متخصص خارجی که به دعوت نگارنده وارد ایران شدند ، برای نخستین بار در ایران صورت پذیرفت.

با احترام. ناصری فرد – بهار ۸۵
http://iranrockart.com/index.php?p=6_43