بلاغت در عهد ساسانی

در کتابهای عربی سده های نخستین دوره اسلامی غالباً اشاراتی به تبحر ایرانیان در علم بلاغت شده است. جاحظ آورده است که خطیب ترین مردمان ایرانیان اند و خطیب ترین ایرانیان مردم پارس اند. همان طور که پیش از این دیدیم، به ادیبان و دبیران پیوسته توصیه می شد که امثال و حکم بزرگمهر و عهد اردشیر و کلیله و دمنه و توقیعات انوشروان و خدای نامه را بخوانند ابن ندیم عهد انوشروان را عش البلاغه یا عین البلاغه نامیده است.

از سخن جاحظ چنین بر می آید که ایرانیان کتابی به نام کاروند داشته اند که ظاهراً مشتمل بر قواعد علم بلاغت بوده و نمونه هایی از سخنان بلیغ را در برداشته است. وی از قول شعوبیه مینویسد که کسی که آرزوی رسیدن به کمال را در هنر بلاغت داشته باشد و بخواهد که کلمات غریب و نادر را بشناسد و در علم زبان مهارت پیدا کند، ناگزیر است که کتاب کاروند را بخواند.