جانگ گه هیانگ، نویسنده اولین کتاب آشپزی به رسم الخط کره ای

در سال ۱۹۶۰ کیم سا یوپ محقق زبان کره ای کتابی قدیمی را در قفسه کتاب یکی از نوادگان یی هی ایل کشف کرد. یی هی ایل یکی از علمای نئو کنفسیوسی اواخر عهد چوسون بود. این کتاب نازک سی صفحه ای به سبک درباری و بر روی کاغذهایی با کیفیت خوب نگاشته شده است. عنوان ” اوم سیکدیمی بنگ ” بر روی اولین صفحه کتاب در اندازه B5 نوشته شده است. این عبارت به معنی راهی برای دانستن طعم غذا می باشد.  دکتر کیم کتاب فوق را چیز خارق العاده ای پنداشت. او بلافاصله شروع به کاوش در کتاب کرد و مقاله ای تحقیقاتی منتشر نمود. مشخص شد که آن اولین کتاب آشپزی نوشته شده با رسم الخط کره ای یا هانگول می باشد.

 این کتاب مشتمل بر انواع مختلفی از دستورهای آشپزی می باشد که در سده ۱۶۰۰ میلادی توسط خانواده های اشراف در سراسر ناحیه گیونگ سانگ مورد استفاده قرار می گرفت. کتاب دربردارنده غذاهای تخمیری و روش های ذخیره غذا نیز می باشد. این کتاب آشپزی ارزشمند سرانجام بار دیگر در منظر عموم ظاهر شد.

دختر جوانی که در نوشتن اشعار و خطاطی ماهر بود..

کتاب مذکور به عنوان اولین کتاب آشپزی در شرق آسیا شناخته می شود که توسط یک زن نوشته شده است. جانگ گه هیانگ، نویسنده این کتاب آن را در سال ۱۶۷۰ زمانی که بیش از ۷۰ سال از عمرش گذشته بود نوشت. از جانگ به همراه شین سایمدانگ به عنوان یکی از مادران خردمند و همسران شایسته در دودمان چوسون یاد می شود.

جانگ در سال ۱۵۹۸ در شهر آندونگ به عنوان تنها دختر جانگ هیونگ هیو به دنیا آمد. مادرش متعلق به قبیله کوان بود که خاستگاهی از آندونگ داشت. پدرش عالم بزرگی از اواسط دودمان چوسون بود. اما از ورود به دولت امتناع ورزید و در عوض صدها دانش آموز را در سراسر عمرش تعلیم داد.  زمانیکه جانگ خردسال بود، از پدر دانشمندش کتابی با مضمون رفتارهای کودکان را آموخت. او همچنین زمانیکه ۱۳ ساله بود، اشعاری می نوشت.

همچنین جانگ در خطاطی نیز مهارت داشت.  حتی خطاط مشهور جونگ یون موک گفته است که سبک خطاطی وی به قدری گرانمایه است که از سایر هنرمندان عادی کره ای متفاوت به نظر می رسد.  دختر باهوش با مردی به نام یی سی میونگ پیمان زناشویی بست. او در آن زمان ۱۹ سال داشت.

این زوج پس از ازدواج ابتدا در شهر ساحلی یونگ هه ساکن شدند. آنها بعدا خانه ای در دهکده ای کوهستانی واقع در ناحیه گیونگ سانگ شمالی که سوک گه نام داشت ساختند. این دهکده به خاطر زادگاه یی مون یول شهرت دارد.

مادری خردمند و دارای اصول

یی شاگرد محبوب پدر جانگ بود. وی یک پسر و یک دختر از ازدواج سابقش داشت. اما زمانیکه همسرش را از دست داد، پدر جانگ پیشنهاد ازدواج با جانگ را بدو داد.

به منظور آموزش اولین پسر یی که سانگ ایل نام داشت، عروس ۱۹ ساله هر روز کودک شش ساله را بر پشتش حمل می کرد تا راهی منزل پدرش شوند. منزل پدر جانگ دو کیلومتر دورتر از خانه همسرش قرار داشت. او ۷ پسر و ۳ دختر بزرگ کرد که فرزندان خودش را هم در برمیگرفت. هفت پسر او بعدها هفت حکیم نامیده و به علمای مشهوری تبدیل شدند که نام خویش را در تاریخ ثبت کردند.

پسر سومش هیون ایل به رهبر مکتب یونگ نام تبدیل شد که فلسفه یی هوانگ را به ارث برده بودند. یی هوانگ که با لقب ” توگی ” شناخته می شود، استاد نئو کنفسیوسیسم بود. وقتی که پسرش به جایگاه وزیر کارکنان رسید، جانگ نیز عنوان بانوی ارجمند را دریافت کرد.

این مادر خردمند و دارای اصول در مورد مردم فقیر نیز نیکخواه بود. با اینکه خانواده اش زیاد ثرتمند نبودند، او یک دیگ بزرگ در بیرون خانه اش می گذاشت و برای سیر کردن حدود ۳۰۰ نفر نیازمند حریره بلوط می پخت. جانگ همچنین به خانه هایی که در اوقات وعده های غذایی هیچ دودی از آنها بیرون نمی آمد، غذا می فرستاد. در خلال دومین تهاجم منچو به کره در سال ۱۶۳۶، او خانه اش را به منظور کمک به آنهایی که در اثر جنگ رنج محرومیت چشیده بودند باز کرد.

به لطف پرهیزگاری و سخاوتش، وی به عنوان ” مادری بزرگ ” و ” زنی با شخصیت والا ” مورد ستایش قرار می گیرد.  جانگ در سال های پایانی عمرش یک کتاب آشپزی نوشت که دربردارنده حکمتی است که او در سراسر حیاتش یاد گرفته بود.

اولین کتاب آشپزی به رسم الخط هانگول

به عنوان دختر عالمی که فلسفه نئو کنفسیوسی را در مکتب توگی به انجام رسانده بود، جانگ سنت آکادمیک را به پسرانش منتقل کرد. جانگ به دخترانش دستور العمل های آشپزی سنتی را منتقل کرد. کتابش ۱۴۶ دستورالعمل را برای نودل ها،  پیراشکی ها، کیک برنج، غذاهای حاوی گوشت و ماهی، سبزیجات، نوشیدنی های الکلی و … معرفی کرد.

برای یک زن نوشتن کتاب در طی دودمان چوسون اصلا آسان نبود. حتی شخصیت های زن مشهوری مثل شین سایمدانگ و هو نان سولهون  نیز تا مرحله نوشتن کتاب توسط خودشان پیش نرفتند و تنها چند قطعه ادبی به جای گذاشتند.  بعلاوه وجود یک کتاب آشپزی در حوالی سال ۱۶۷۰ متداول نبود.  پیشتر کتاب های آشپزی یا راهنماهای غذایی به مانند ” درست کردن غذا برای مردی با ذائقه پالوده ” اثر کیم یو در سال ۱۵۴۰ موجود بودند.

همچنین کتابی در باب نقد غذایی وجود داشت که توسط هو گیون به سال ۱۶۱۱ به رشته تحریر درآمده بود.  هو گیون در این کتاب غذای زمختی را که محل تبعیدش واقع در کنار دریا تجربه کرده بود توصیف کرده و افسوس خود را از فقدان غذاهای خوشمزه ای که سابقا می خورد بیان می کند. اما این کتب به رسم الخط چینی نوشته شده بودند و تنها غذاها را به صورت مختصر توصیف می کردند.

کتاب مذکور با دستور زبان و هجی دقیق و بیانی متنوع نوشته شده است، بنابراین آن دارای ارزش زبان شناسی والایی می باشد. جانگ در حالیکه فرزندان خود را در کنارش داشت، به سال ۱۶۸۰ در آرامش جان به جان آفرین تسلیم کرد. او در آن زمان ۸۳ سال داشت.

در حدود ۳۴۰ سال از آن موقع که جانگ این کتاب آشپزی را نوشته است می گذرد اما امروزه تلاش ها برای روشن سازی زندگی و میراثش همچنان ادامه دارد.  رمان نویس معروف لی مون یول رمانی نوشت که در آن داستان زندگی جانگ گه هیانگ توصیف شده است. همچنین استان یونگ یانگ در منطقه گیونگ سانگ شمالی  به سال ۲۰۰۶ ” گروه حراست ” را راه اندازی کرد و از آن زمان مشغول احیای غذاهایی هستند که در کتاب آشپزی فوق توصیف شده اند. تلاش ها برای اضافه نمودن کتاب در فهرست میراث جهانی یونسکو همچنان ادامه دارد. ممکن است روزی زندگی جانگ به مخاطبین گسترده ای در جهان دست یابد.

شخصیتی والا…

کلمات بشر دوستانه زیبایش بایست در یادها ثبت شود: ”  این دستور کائنات است که ما در کنار هم زندگی کنیم، عالی ترین درجه قانون اخلاقی اشتراک ثروت خویشتن با مردمان کمتر برخوردار است. “

او با خدمتکاران خانوادگی به عنوان همنوعی شایسته رفتار می کرد.

سبک کتاب آشپزی جانگ…

به خاطر ضمیمه ای که جانگ در مورد سن و بینایی رو به افولش نوشته است، عموما گمان می رود که او کتاب آشپزی اش را در سال های پایانی دهه ۱۶۷۰ به رشته تحریر درآورده است. جانگ در حدود ۳۳۰ سال پیش در مقدمه کتاب آشپزی اش نوشته است : ” تمام مردان و زنان می خورند و می آشامند،  اما تعداد اندکی طعم آن را می دانند.

جانگ در بیان دستور العمل های غذایی و اماده سازی نوشیدنی ها کلامی صریح داشت. این موضوع بیانگر دانش وی در مورد فرآیند های پخت است که کتاب آشپزی اش را از انواع مشابه سابق منحصر به فرد ساخته است. کتاب جانگ ممکن است اولین کتاب آشپزی نباشد که توسط یک زن نوشته شده است. نمونه ای دربردارنده ۲۰ دستور العمل آشپزی اثر بانو چویی که به سال ۱۶۶۰ رخ در نقاب خاک کشید، احتمالا از نظر زمانی بر کتاب جانگ تقدم دارد.

کتاب جانگ جزئیات فرآیند کلی درست کردن ۱۴۶ نوع غذا را توضیح می دهد. همچنین آن از این لحاظ نیز مهم می باشد که منحصرا راه هایی برای آماده کردن غذا را در اختیار می گذارد و مطالعه غذا را از خصوصیات درمانی آن تا مهیا سازی واقعیش توسعه می دهد. حتی امروز نیز پختن غذا از روی این دستورالعمل های عملی خوراک پزی امکان پذیر می باشد.

او از نواحی داخلی آندونگ در ناحیه گیونگ سانگ بود اما به عنوان مثال روش پختن خیار دریایی، صدف آبالون و ماهی خشک شده را نیک می دانست. کتاب آشپزی جانگ ابزاری ارزشمند است که آشپزی را از حیطه آموزش اعضای خانواده به یکدیگر به یک زمینه مطالعاتی انتقال داد.

آثار…

برخی از اولین آثارش منجمله ” قصیده ای برای آدم پرهیزگار ” ، ” صدای باران ” ،  ” موی سفید ماهیخوار ”  که تماما بصیرت به بلوغ رسیده زندگی را نمایش می دهد، موجب شگفتی پدرش شد.  او در آن زمان به نقاشی و گلدوزی می پرداخت، هر چند موارد اندکی در این زمینه باقی مانده است.

در شعر قصیده ای برای آدم پرهیزگار او خود را به خاطر اینکه نتوانست با علمای پرهیزگار گذشته ملاقات کند مورد مذمت قرار می دهد. اما همچنان می تواند به آنها گوش فرا داده و ذهنیت برتر آنان را ببیند. شعر صدای باران بینش به کمال رسیده او را در مورد زندگی و طبیعت در باران منعکس می کند. موی سپید ماهیخوار اندوه یک خانواده را دهکده توصیف می کند. مردی جوان دوران خدمت سربازی خود را در مرزهای شمالی سپری می کند و مادر پیر او در زادگاهش در حال وفات است. جانگ به ملاقات زن کهنسال می رود و برایش غذای گرم می برد. او در این شعر اندوه جدایی خانوادگی و زندگی تحت تاثیر فقر را منعکس می کند.

نتیجه گیری…

او اولین کره ای بود که ارزش غذا را برای سلامت بشر، و تغذیه وعده های متعادل  را برای زندگی خوب و تندرستی دریافته بود.  جانگ بر هماهنگی تمام اجزا برای یک غذای خوب تاکید می کرد. اعتدلال فلسفه استدلال پایه ای وی می باشد.