گوتی ها (گوتیان)
نویسنده: یزدان صفایی
آشوریان از گوتی‌ها با نام «قوتی» یاد کرده‌اند. [۱] واژه‌ی گوتی فقط در هزاره دوم و سوم پیش از میلاد به کار می‌رفته است و به یک گروه قومی مشخصی گفته می‌شده و سپس‌تر این اصطلاح به اقوام گوناگونی که در شمال و شرق بابل زندگی می‌کردند، گفته شده است و گستره جغرافیایی مشخصی را شامل نمی‌شده است. در هزاره نخست پیش از میلاد، همه اورارتوییان مردم ماننا و ماد را «گوتی» می‌نامیدند و فقط گاهی در کتیبه‌های سارگون دوم، ماد‌ها از گوتیان مشخص شده‌اند. [۲]
خاستگاه
بخشی از خاک ماد در هزارهٔ سوم پیش از میلاد، جزو منطقه‌ای بود که منابع کتبی به آن اشاراتی دارند. آثاری به زبان سومری وهوریانی در دست است که در آنها آمده که، در کوهپایه‌های غربی زاگروس و در آنجایی که بعدها ماد غربی تشکیل شد، قبایل هوریان Hurrians، لولوبیان Lullubians و گوتیان ودیگر اقوامی که با عیلامیان قرابت داشتند، زندگی می‌کردند. [۳] از گستردگی قلمرو پادشاهان گوتی، آگاهی چندانی در دست نیست. [۴]
گوتی نام مردمانی بوده است که در همان هزارهٔ سوم و دوم پیش از میلاد در شرق و شمال غربی منطقهٔ سکونت لولوبی‌ها (در منطقهٔ آذربایجان و کردستان) می‌زیسته‌اند. [۵] همچنین محل سکونت آنها، در شمال، شمال غربی و شمل شرقی لولوبی‌ها، ذکر شده است. [۶]
مردم سراسرناحیه‌ای که از ارومیه تا بخش علیای رود دیاله ادامه داشت، لولوبی وگوتی‌ها بودند، لولوبیان در نقاط غربی وگوتیان در نواحی شرقی سکونت داشتند. [۷]
در ادبیات کهن، عقیدهٔ شایعی وجود داشت که سرزمین آنها را با جبال «جودی داغ» در شمال آشور یکی می‌دانست. در هزارهٔ اول پیش از میلاد، همهٔ اورارتورییان و مردم مانّا و ماد را «گوتی» می‌نامیدند. [۸]
منابع آشوری، گاهی این نام را بر بخشی پهناور اطلاق میکند که شامل همهٔ ساکنان زاگروس بوده است، فقط گاهی در کتیبه‌های سارگون دوم، مادهای ایرانی زبان، از «گوتیان» متمایز و ممتاز گشته‌اند. [۹]
تاریخ
گوتی‌ها در مجموع، با ۲۰ یا ۲۱ پادشاه، ۱۲۵ سال بر بین النهرین فرمان راندند. [۱۰] در آثار بازمانده از هزارهٔ اول پیش از میلاد، نشانه‌ای از موجودیت مستقل گوتی‌ها در دست نیست، زیرا منابع آشوری آن روزگار، بنا بر رسم متداول از واحدهای کوچک سیاسی نام می‌برد، و از افراد و مردمی که به قبایلی منسوب هستند، ذکری به میان نمی‌آورد. [۱۱]
نام گوتیوم در رساله‌ای جغرافیایی که دبیران بعد از ساراگن دربارهٔ گسترهٔ امپراتوری او نوشته‌اند، به چشم می‌خورد. [۱۲] گوتی‌ها در سدهٔ بیست و سوم پیش از میلاد، در زمان سلطنت نارام – سین پادشاه اکد، که در آن روزگاران سراسر بین النهرین را تا کوه پایه‌های زاگروس و ارمنستان و جبال توروس در آسیای کهین زیر فرمان داشت، در صحنهٔ تاریخ پدیدار می‌شوند. عیلام و احتمالاً بخشی از سوریه را نیز در اختیار داشتند. بنا بر روایات تاریخی اکدی، نارام – سین پادشاه اکد ظاهراً در اواخر دوران سلطنت خود، ناگزیر به جنگ با گوتی‌ها شد و در ضمن پیکار با آنها از پای در آمد. یاکوبسون Jakobson سومر‌شناس دانمارکی، حدس می‌زند که انریدواوزیر Enridavazir، پادشاه گوتی‌ها، پس از غلبه بر نارام – سین توانست در بخش جنوبی بین النهرین نفوذ کند و نیپور Nippur، شهر مقدس سومریان را به تصرف در آورد، و در آنجا کتیبه‌ای را که کاتبان اکدی برای او تحریر می‌کردند، بر پا سازد. [۱۳] شاید بتوان مهم‌ترین دلیل پیروزی گوتی‌ها بر اکدی‌ها را در برتری سلاحی آنها دانست، لشگریان اکد که بیشتر از داوطلبان بودند، سلاحشان بسیار بدوی و شامل کلاهخود از مس، و کمان و تبرزین بوده است. به نظر می‌رسد که سران گوتی‌ها، ضمن حمله به اکد، توانسته بودند که اتحاد بزرگی از قبایل را فراهم آورند. [۱۴] در این نبرد گوتی‌ها با لولوبی‌ها متحد شده بودند. [۱۵]
با وجود این، «شارکالی شاری» sharkalisharri فرزند نارام – سین، وضع را به سود خویش بهبود بخشید و به هر تقدیر، اراضی خاص خود، یعنی بین النهرین را را، حفظ نمود و سارلاگاب Sarlagab، پیشوای گوتیان را اسیر ساخت. [۱۶ [این قوم حدود یک صد سال بر مناطق تحت تسلط اکّد حکومت کردند. [۱۷] انگیزه گوتی‌ها برای نبرد با بابیان را می‌توان در فشار‌های دولتهای میان رودان در هزارهٔ سوم پیش از میلاد [۱۸] و پیشرفت‌ها و پیروزی‌های اینشوشیناک، شاه ایلامی بر اکد دانست. [۱۹]
از اواخر تسلط گوتی‌ها بر بابل، به تدریج نهضتی برای اخراج آنان به رهبری سلسله جدید اور Ur ایجاد شد. پادشاهان جنگجوی بابل به حمله پرداختند و قدرت آنان را در هم شکستند [۲۰] رو به ضعف رغتن گوتی‌ها در پایان سدهٔ بیستم پس از میلاد باعث شکست آنها و برگشتشان به کوههای کردستان و آذربایجان شد. و احتمالاً در آنجا با لولوبی‌ها نیز دچار درگیری شده باشند. [۲۱]
در سال ۲۲۳۰ ق. م. سلسله سارگونی به وسیلهٔ کوه‌نشیان بربر گوتی از سمت شمال غربی منقرض شد، و از سال ۲۲۳۰ ق. م. ت حدود ۲۱۲۰ ق. م. هم سومر و اکد تحت سلطه گوتی‌ها در آمدند…. اکدی‌ها و سومری‌ها بلاخره گوتی‌ها را بیرون رانده و طردشان کردند. [۲۲] در واقع منجی و رهانندهٔ اکد و نیز سومر یک نفر اکدی نبوده، بلکه سومری بوده است. این شخص «اوتوکه‌گال Utukegal» از اهالی اوروک بود که حدود ۲۱۱۳-۲۱۲۰ ق. م حکومت می‌کرده است. [۲۳]
زبان
مدارک کم و بیش موثقی دربارهٔ زبان این اقوام در دست است که نشان می‌دهد که زبان آنها منحصراً به عیلامی مربوط بوده است. [۲۴] و خویشاوند آن، اما متمایز از آن بوده است. [۲۵] دربارهٔ زبان ایشان بسیار اندک می‌دانیم و تنها حدود بیست نام گوتی در متون پادشاهان سومر به ما رسیده است. [۲۶]
زبان گوتیان تا اندازه‌ای به زبان هوریاییان نزدیکی داشته است، به ویژه ساختار آوایی اسامی شناخته شدهٔ گوتی مؤید این نکته است. [۲۷]
پانویس ها
۱- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران، رقیه بهزادی، رویه ۱۹۲.
۲- تاریخ ماد، رویه ۱۰۳-۱۰۴.
۳- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران، رویه ۱۹۱.
۴- ایران از آغاز تا اسلام،، رویه ۴۶.
۵- اطلس تاریخ ایران، رویه ۲۵.
۶- پادشاهی ماد، رویه ۶۶.
۷- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران، رویه ۱۹۱.
۸- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران، رویه ۱۹۱ و ۱۹۲.
۹- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران، رویه ۱۹۲.
۱۰- تاریخ و تمدن بین النهرین، جلد اول، رویه ۱۰۷.
۱۱- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران،، رویه ۱۹۱.
۱۲- ایران در سپیده دم تاریخ، رویه ۲۶.
۱۳- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران،، رویه ۱۹۲.
۱۴- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران،، رویه ۱۹۲.
۱۵- ایران از آغاز تا اسلام، رویه ۴۰ و ۴۱
۱۶- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران،، رویه ۱۹۲.
۱۷- تاریکی هزاره‌ها، رویه‌های ۲۹۱تا ۲۹۳.
۱۸- ایران از آغاز تا اسلام، رویه ۳۸ و ۳۹.
۱۹- ایران از آغاز تا اسلام، رویه ۴۰.
۲۰- ایران از آغاز تا اسلام، رویه ۴۴-۴۵.
۲۱- پادشاهی ماد، رویه ۹۷.
۲۲- تاریخ تمدن، توین‌بی، رویه ۸۳.
۲۳- تاریخ تمدن، توین‌بی، رویه ۱۰۲.
۲۴- قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران، رقیه بهزادی، رویه ۱۹۱.
۲۵- ایران در سپیده دم تاریخ، رویه ۳۰.
۲۶- پادشاهی ماد، رویه ۹۶.
۲۷- پادشاهی ماد، رویه ۹۷.کتاب نامه
علی‌یف، اقرار. ۱۳۸۸. پادشاهی ماد. ترجمهٔ کامبیز می‌ربهاء، تهران: ققنوس.
کامرون، جرج. ۱۳۷۲. ایران در سپیده دم تاریخ. ترجمهٔ حسن انوشه، تهران: علمی و فرهنگی.
توین بی، آرنولد. ۱۳۶۶. تاریخ تمدن. ترجمهٔ یعقوب آژند. تهران: مولی.
بهزادی، رقیه. ۱۳۸۶. قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران. تهران: طهوری.
گیرشمن، رومن. ۱۳۵۵. ایران از آغاز تا اسلام. ترجمهٔ محمد معین، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
دیاکونوف، ایگور. ۱۳۵۷. تاریخ ماد. ترجمهٔ کریم کشاورز. تهران: پیام.
مجیدزاده، یوسف. ۱۳۸۸. تاریخ و تمدن بین النهرین، جلد اول. مرکز نشر داتشگاهی.
اسکندری، ایرج. ۱۳۷۷. در تاریکی هزاره‌ها. به کوشش علی دهباشی. تهران: قطره.
مجموعه مؤلفین، ۱۳۸۷. الطلس تاریخ ایران. سازمان نقشه برداری کشور.
مطالب مفیدی بود و از آن استفاده کردم . به شما پیشنهاد میکنم از روش احساسی برای نگارش متن های تاریخی استفاده نکنید. با سپاس از زحمات شما.
مطابق تحقیقاتی که به سرپرستی دکتر مازیار اشرفیان بناب در دانشگاه پورتموت انگلستان انجام شد ایرانی ها به لحاظ ژنتیکی اریایی نیستند بلکه از نسل اقوام ما قبل آریایی کاسی ها ، لولوبی ها ، گوتی ها و عیلامی ها هستند که بعد ها زبانشان هندواروپایی شده.موفق و سربلند باشین
https://www.aparat.com/v/jy2xD
تنها قوم در ایران که هندو اروپایی بودند کولی ها بودند
درود به دوست خوبم . مطالب همه دارای منابع هستن و در سایت تاریخ ما هیچ مطلبی از خود نویسنده گذاشته نمیشه .
ممنون از نظرتون .
دوست عزیز زبان کوت لر یا همان کوتی ها، التصاقی زبان بوده و این مناطق هنوز هم محل زندگی ترکهای عراق هست. از شمال عراق تا شهرهای بدره در استان الواسط یا همان استان الکوت زبان مردمان آن ترکی است. حری، موصل، اربیل، کرکوک، نینوا، بغداد، کوت، بدره و… ترکهای این شهرها مقام امیری داشته اند و صاحبان این مناطق بوده اند.
دقیقا درسته
تعدادی از این اقوام در زمان نادر شاه به مناطق مختلف ایران کوچانده شدند
هم اکنون در شیراز طایفه ای از ترکان به نام قوتیلو زندگی می کنند که به نظر میاید از همان تمدن کوتی ها یا قوتی ها باشند
از خودتون صرفا برای نژادپرستی مطالب الکی ننویسید ترک ها در صده ۱۱ تازه به این مناطق مهاجرت کرده‌اند و گوتی ها در هزاره سوم پیش از میلاد می‌زیستند من نمیدانم که شما یا مشکل با سال دارید و کلا نمی‌گوید سال ها را تشخیص دهید یا هم فقط هر چیزی دیدید میگید اجدادمان همونا هستند
مرد مومن گوتی ها کجا و ترکها کجا. اربیل کرکوک و موصل کجا و ترکها کجا. ترکها کجا و اذریها کجا.بدون اطلاع حرف نزنی خیلی بهتره
ترکی یک زبان مغولی است اصلا هیچ ربطی به زبان گوتی ندارد لطفا کمی مطالعه داشته باشید
ترکی یک زبان با سی و پنج شاخه است. ترکی به دو دسته ی اصلی ترکیک و ترکیش تقسیم بندی میشه که ترکان اغوز از زیر دسته ی ترکیک هستند. زبان ترکی اولین زبانی است که یک زمانی هزاران سال پیش خط الرسم داشته است ( خط اورخون ) هیچ اشتراکاتی بین زبان مغولی و زبان ترکی وجود ندارد
اما شمارش زبان فارسی از یک تا ده دقیقا مشابه زبان هندوستانی است
افعال فارسی بیشتر از عربی گرفته شده است کافیست به یک سند رسمی نگاه کنید
صفات و لغات فراوانی از ترکی به فارسی وارد شده است : بشقاب قاشق قایق شلوار دیوار اتاق و هرچیز ساده که روزانه استفاده میکنید طبق اصیل ترین منابع ریشه ترکی دارد.
فارسی ق نداشته است و هر کلمه که درونش ق باشد از ترکی میباشد یا مقدار کمی از آنها از عربی گرفته شده است.
دو قطب اصلی ملیت ها در قدیم ترکان و اعراب بوده است چرا در شاهنامه اشاره به هیچ تمدن و شاهنشاهی در بین اینها نشده است و هرچه نام شهر است از توران است ؟
از توران گفتیم ! توران را چه کسی ساخت ؟ شاهنامه گفته آنرا تورج ساخت
نام تورج در خدای نامه های ساسانی تورمیش ( کلمه ای کاملا ترکی ) ذکر شده است.
ایرج برادر تورج ایران را ساخت پس ایران را هم ترکان ساخت
اما فارسی چیست ؟
در زمان جمشید کولیانی با اصالت هندی آریایی برای خندان مردم به ایران وارد شد فردوسی آنها را چهل هزار نفر عنوان کرده است
کولیان هندو تبار تنها قوم غیر ترک در ایران بودند که بعدها یونانیان و اعراب هم به ایران اضافه شدند
و حالا هرکس ک ادعا دارد ترکی از مغولی است یک سند رو کند یک لغت ریشه دار بیاورد که در دو زبان ترکی و مغولی یکسان باشد
متاسفانه طبق گفته نظامی :
دولت ترکان که بلندی گرفت
مملکت از داد پسندی گرفت
چون که تو بیداد گری
ترک نی ای هندوی غارتگری
خدا شفا بده چرت نگو بابا
دوست گرامى شما نوشتید مقبره کورش قدیمى ترین ابنیه ضد زلزله جهان چند موضوع مهم است ۱- کورش در جنگ با ماساگیت ها به هلاکت رسید(دقیقاً شمال شرق) و ماساگیت ها و اسگیت ها اقوام صحرا نشین سکایى آدم خوار بودند این یک دوماً این زیگورات ایلامى است و گور دخمه نیست چهارماً آوردن مرده از خاستگاه سکاها به این نقطه ممکن نبود پنجماً مگر کورش زرتشتى نبود چرا دقیقاً در گور دخمه دفن نیست؟!موفق باشى
با سلام و عرض ادب
آیا اقوام ترک زبانی که در طایفه قشقایی در جنوب ایران و شیراز به نام طایفه قوتلو ها زندگی می کنند از همین کوتی ها گرفته شده است؟
قشقایها از ازبکستان امده اند
قشقایی ها اصالتا از دشت مغان به شیراز مهاجرت کرده اند و چون محل زندگی قوتلوها ( گوتی ها) همان منطقه بوده احتمالش باید بررسی بشه
واقعا عجیبه که بعضی‌ها ، قوم‌هایی که در بیش از چهارهزار سال پیش در جایی می‌زیستند را به قوم‌های امروزی پیوند می‌دهند . مثلا ، قوم گوتی [ کوتی ] را با قوم کورد ، مرتبط می‌دانند و لولوبی را با لر ارتباط می‌دهند . هر کلمه‌ی شبیه به هم را که نباید به هم ربط داد .
به دور از تمام تعصب های جاهلی و تعلق خاطر به قومی خاص ؛ اگر تحقیق باشید متوجه میشد که خیلی از کلمات گوتی با ترکی یکی هست یا ریشه و مفهوم یکی دارد حتی اسم پادشاهان
هیچ مستند تاریخی دال بر وجود ترک ها در دوره باستان و قبل از اسلام در فلات مرکزی ایران وجود ندارد. ترکها بعد از حمله مغول و حکومت های بعد از مغول مث عزنویان، سلجوقیان و امثالهم وارد فلات مرکزی شدند. تشابه حروف، کلمات و اسمی دال بر وجود ترکها در دوره باستان و قبل از اسلام نیست. هیچ زبان شناس یا مورخ این نشانه ها را برای وجود اثبات واقعه تاریخی یک قوم هیچ وقت به کار نگرفته اند. مثلا حضرتعالی چه تحقیق و مطالعه ای انجام دادی که به این نتیجه رسید گوتی همان ترک بوده؟ لطفا جهت افزایش علاقه مندان به تاریخ به اشتراک بزارید.
خب شما دانشمند عزیز که مطالعه کردید و گفتید ترک ها بعد از مغول آمده است ما رفتیم در تاریخ خواندیم دیدیم در زمان حمله ی مغول حکومت ایران دست خوارزمشاهیان بوده است و سلطان جلال الدین خارزمشاه تنها شخصی بود که در مقابل مغول ایستادگی کرد. در کتب نوشته اند سلطان جلال الدین مردی ترک چهره و ترک خوی بود. چطور ممکن است مغول خودش ترک را اورده باشد ولی کشور مقابلش قبل از ورود مغول به مدت صد و پنجاه سال حکومتی ترک زبان و ترک تبار بوده است ؟ ( خوارزمشاهیان ) تازه قبل از خوارزمیان حکومت هایی مثل غزنویان و سلجوقیان و سامانیان حکومت هایی ترک زبان و ترک تبار بودند که بعلت هایی فارسی دری را زبان درباری انتخاب کرده اند.
همین که شما حتی تاریخ حمله ی مغول را با تاریخ حکومت سلجوقیان و خوارزمیان و … نمیدانید و میگویید سلجوقیان و خوارزمیان و غزنویان بعد از مغول امده است گواه همین است که هیچ از تاریخ نمیدانید. لولوبی ها گوتی ها سومری ها همه زبانشان با زبان های ترکی امروزی اشتراکات بسیار زیادی دارد حالا زبان به تنهایی کنار ! شما خدای سومریان یعنی دینگیر را با خدای ترکان یعنی تنگری مقایسه کنید. شما هیچ سندی بر وجود فارس قبل از آوردن کولیان از هند توسط جمشید ندارید و اینکه هخامنشیان و … فارس زبان بودند توهمی بیش نیست چون اعراب نوشته اند بعد از سلطه ی عرب ها و اسلام به ایران یک زبانی در رنسانس فارسی در شمال شرق ایران ابداع شد به اسم زبان فارسی با الفبای قرانی و اسلامی ولی با مغز عربی ترکی و هندوستانی
دلیل اینکه بیش از ۵۰ درصد کلمات و افعال و صفات فارسی از ترکی است چیست ؟
شما حتی برای ساده ترین چیزهایی که انسان برای زندگی استفاده میکند معادل ندارید مثل بشقاب قاشق چنگال قابلمه دیوار اتاق شلوار و … همه ترکی هستند ( دیوان الغات کاشغری )
متاسفم که امروز کولیان قدیم شدن جاعلان جدید
شما دوست به اصطلاح ضد کولی،نیاز،نیست تاریخ رو جعل کنید وداستان بسازید اولا التصاقی،بود زبان یپبه معنی ترکی بودن نیست چون زبان های،التصاقی غیر ترکی فراوانن تاریخ هم یک علم مرجع وماخذ درست علمی داره به سر هم بافتن نیست دوما برای،اثبات ماهیت خودتون اگه مشکلی،با علم تاریخ دارید با ژنتیک که مشکل ندارید پانتورک عزیز برو تست بده یا به بانک ژنتیک ایران وترکیه مراجعه کنید بعد شروع به جعل کنید