حرمسرای ناصرالدین شاه، آینه عبرت تاریخ

حرمسرای ناصرالدین شاه از شاخص ترین ویژگی های حکومت اوست. وی حرمسرایی عریض و طویل برای خود ساخت که از  آن در تاریخ‌ها و سفرنامه‌های آن دوره یاد شده است. به نقل از عین‌السلطنه، ناصرالدین شاه ۱۱۲ زن‌ عقدی و صیغه‌ای داشت که به همراه نوکر و کلفت‌ها بیش از ۲ هزار نفر بودند.

ریشه این کار را علاوه بر این که میل شاهان به لذت بردن تام و تمام و البته متنوع از دنیا؛ در یک مسئله دیگر نیز می‌توان جستجو کرد.

در فیلم یک کارگردان نروژی گفته می شود که در آن دوران تصور بر این بود که موفقیت یک پادشاه در این است که بتواند از دنیا و مافیهای آن بهره زیادی ببرد و اگر دیده می شد پادشاهی تک همسری اختیار کرده است تصور همگان بر این می شد که وی فردی شکست خورده است یا در آینده شکست خواهد خورد.

پس دلیل تعدد همسر هم لذت است و هم تظاهر به لذت برای این که نشان داده شود این پادشاه موفق است.

اما نکته عبرت آموز این گونه حرمسراها با تمام فتنه ها، درگیری ها و چشم و هم چشمی ها و ….در این بود که شروع و پایان عمر این قبیل مکانها با عمر پادشاهان زمانشان گره ناگسستنی خورده داشت. به این معنا که با آغاز کامجویی های پادشاه بر تخت نشسته حرمسرا  نیز متولد می شد و با مرگ پادشاه نیز فلسفه وجودی خود را از دست می داد .

حرمسرای ناصرالدین شاه نیز از این قاعده پیروی می کرد. با قتل ناصرالدین‌شاه و ورود حرمسرای شاه جدید، زنان شاه سابق باید حرمخانه را تخلیه می‌کردند. بنابراین آنان را روز ششم محرم ۱۳۱۳ هـ . ق از اندرون بیرون کردند. گروهی با الاغ کرایه، دسته‌ای با تراموا، شماری پیاده و برخی نیز با کالسکه بیرون رفتند. مردم هم دسته‌دسته و گروه گروه در خیابان ایستاده بودند و تماشا می‏کردند. هر کس به خود وعده می ‏داد و یکی را انتخاب می‌کرد.

این زن‌ها که سایه آنها را آسمان نمی‏ دید و در وقت بیرون‌ آمدن صدای «دور شو کور شو پس برو» گوش عالم را کر می‏کرد به این حال بیرون می‏ رفتند و دل مردم به حال آنها می‌سوخت. آنها در تمام کوچه‌ها و محلات شهر پراکنده شدند. بعضی‌ها نیز که جا و مکان نداشتند به خانه‏ های دختران ناصرالدین‌شاه و اقوام دور خود پناه بردند. و از یادها رفتند.

و به این ترتیب حرمسرای مرموز ناصری با ترورش به تاریخ پیوست و نام زنان قدرتمندی همچون: مهد علیا، انیس الدوله، حاجیه قدم شاد و جیران که سوگلی شاه هم بود به بوته فراموشی سپرده شد.