فرش ایرانی فاتح اروپا در دوران صفوی
دکتر علی نیکویی
ali.nikoei1981@gmail.com
از قرن ۱۶ میلادی به بعد و با قدرت گرفتن صفویان در ایران، صادرات محصولات ایرانی به اروپا شتاب بیشتری به خود گرفت. یکی از این محصولات که در اروپا محبوبیت فراوانی پیدا کرد و به یکی از نمادهای اشرافیگری در خانوادههای اروپایی تبدیل شد، فرش ایرانی بود. از این روست که شاید بتوان روزگار صفویان را دوران اوج و دوران زرین فرش ایرانی دانست.
.
شاه عباس بزرگ با ایجاد کارگاههای قالیبافی در اصفهان و کاشان و دیگر نقاط، قالیبافی را به سطح اول هنر ملی ارتقا داد. در این کارگاهها فرشهای نقرهبافت و زربافت نیز تولید میشد که در اروپا به فرشهای “شاه عباسی” یا فرشهای “درباری” مشهور شدند.
.
دن گارسیا، سفیر اسپانیا در دربار شاه عباس، در خاطرات خود مینویسد “قالیهایی که در شهر کاشان و روستاهای اطراف آن بافته میشوند و همچنین قالیهای اصفهان بهترین نوع این کالا در سراسر مشرق زمین است.”
.
محبوبیت فرش ایرانی در فرنگ، سبب شد تا هنرمندان اروپایی نیز از قرن ۱۶ به بعد آثار خود را به فرش ایرانی مزین نمایند تا این آثار در بین مردم مورد توجه و استقبال بیشتری قرار گیرد.
.
البته تا قبل از قرن ۱۶ میلادی و در دوران قرون وسطی هم میتوان آثاری از هنرمندان اروپایی با طرح فرشهای شرقی یافت کرد اما اثبات اینکه طرح مورد نظر صددرصد ایرانی است کمی دشوار میباشد.