اصول و روش انجام تحقیق با نگاهی به مطالعات تاریخی

حقیقت یک موضوع همانی نیست که به چشم می آید! این دریافتی بود که آن را باید پدر اصول و نحوه انجام تحقیق به شمار آورد! فیلسوفان یونان نخستین کسانی بودند که متوجه این حقیقت شدند که جهان، پیچیده تر از دریافت ما است. با این دریافت آنان، معرفت شناسی پا به عرصه وجود گذاشت. این پرسش بعد از قرن ها هنوز هم یکی از مشغله های ذهنی بشر است و می کوشد بفهمد که ماهیت علم چیست؟ آیا انسان به هستی، دانش و معرفت دارد و دانش او تا چه اندازه قابل اطمینان است؟ در ضمن انسان چگونه می تواند میان تجربه های خود و حقیقت جهان پل بزند؟

این مقاله با هدف آسان کردن انجام تحقیق برای دانشجویان نگارش شده است. اگر بعد از خواندن این مقاله باز هم نتوانستید پروژه خود را انجام دهید وارد لینک ” انجام تحقیق ” شوید.

پلی که بر آن داده و نظریه با هم ملاقات می کنند!

در تاریخ اصول و نحوه انجام تحقیق می گویند که همین دسته از پرسش ها بود که فلسفه تحقیق را به وجود آورد. در حقیقت کوشش آگاهانه انسان از یک کنجکاوی ساده به یک کار روشمند تبدیل شد. به زبانی دیگر فلسفه تحقیق، مانند یک پل داده و نظریه را به هم می رساند. انسان در تحقیق، قدم به قدم خود را به حقیقت نزدیک می کند و دانش خود را از جهان غنی تر می کند. به عبارتی دیگر می کوشد نگاه خود را به جهان به حقیقت تر آن نزدیک تر کند. برای این کار مراحلی تعریف شده است که باید گام به گام آنها را رعایت کرد تا به یک تحقیق پربار رسید.

دورنما، فانوس دریایی شما در اصول و نحوه انجام تحقیق

در نخستین گام اصول و نحوه انجام تحقیق شما باشد دورنمایی از تحقیق خود در ذهن داشته باشید. این دورنما مانند یک فانوس دریایی هر جای دریای گسترده دانش باشید شما را راهنمایی می کند. برای اینکار بهتر است یک چشم انداز از تحقیق خود بنویسید. کمترین فایده این کار این است که به شما نشان می دهد کار خود را در چه ژورنالی جاپ کنید. چون هر ژورنالی قانون خاص خود را دارد و بدون رعایت آن کار شما را چاپ نخواهد کرد. این روش انجام تحقیق، نوعی مهندسی زمان است. یعنی شما را از سردرگمی نجات داده و روش انجام کار را هدفمندتر می کند.

دورنما، چکیده نیست!

دورنمای تحقیق به معنای چکیده تحقیق نیست! این دو با هم فرق می کنند. دورنمای تحقیق یعنی نقشه راهی که احتمالا برای نوشتن تحقیق خود باید طی کنید و چکیده، مینیاتوری از مقاله شما است که عموما برای داوران نوشته می شود. در چکیده درباره روش تحقیق خود باید توضیحاتی بدهید. هر دانشی روش تحقیق خود را دارد. بسته به دورنمایی تحقیقاتی خود، بهترین روش تحقیق را برای مقاله خود انتخاب کنید. یعنی روشی که با موضوع پژوهش شما همخوانی داشته باشد.

سه روش تحقیق اصلی در اصول و نحوه انجام تحقیق

در اصول و نحوه انجام تحقیق از سه نوع روش تحقیق اصلی یاد می شود:

Historical Method یا روش تاریخی

Descriptive Method یا روش توصیفی

Experimental Method یا روش تجربی

روش تاریخی از میان این سه روش به عنوان یکی از سخت ترین روش های تحقیق شناخته می شود. چرا که باید رخدادهای گذشته یعنی مجموعه کنش هایی که دیگر اثری از آنها نیست را دوباره آفرینی کند. میدان عمل در روش تاریخی محدودتر از دو روش دیگر است. در این روش، پژوهشگر منابع پژوهشی محدودی در اختیار دارد. مثلا اسناد و نوشته هایی که از گذشته باقی مانده اند، تنها منابع او به شمار می روند.

روش دیگر، تحقیق توصیفی است. اگر روش تحقیق تاریخی درباره گذشته است، روش تحقیق توصیفی درباره زمان حال است. یعنی به وضعیت فعلی ابژه تحقیقاتی خود می پردازد. خود این روش به چندین شاخه تقسیم می شود:

برآوردی: در روش برآوردی هیچ فرضیه ای لازم نیست. در واقع این روش، موقعیت یک ابژه یا یک پدیده را در زمانی معین توصیف می کند. همچنانکه هیچ فرضیه ای برای این نوع پژوهش نیست، هیچ پیشنهادی هم در کار نیست.

ارزشیابی: در این روش تحقیق به ارزشگذاری ابژه تحقیق پرداخته می شود. این ابژه می تواند یک فرآیند، یک محصول یا یک برنامه باشد. این روش چون نوعی ارزشگذاری است با پیشنهاداتی برای بهیه شدن همراه است. در واقع باید آن را نوعی آسیب شناسی به شمار آورد.

موردی: در اصول و نحوه انجام تحقیق، این روش را یک مطالعه عمیق به شمار می آورند. در این روش، زندگی ابژه در یک مدت زمان طولانی مطالعه می شود و کلیه متغیرهای موجود در آن با دقت دنیال می شود.

روش های تحقیقاتی دیگر، مطالعه پیمایشی، مطالعات همبستگی، توسعه ای و پژوهش های بعد از وقوع هستند.

پژوهش تجربی، روشی که علوم را هر روز دقیق تر می کند!

یکی دیگر از روش های مهم تحقیق، پژوهش تجربی است. این روش تحقیق به علوم دقیق تعلق دارد و کارآمدی بالایی دارد. در این روش با دستکاری متغیرها، شرایط انجام تحقیق کنترل می شود. ابژه های تحقیق هم تصادفی انتخاب می شوند تا واکنش ها مستقیما مشاهده شود.

چشم انداز تحقیقاتی، الهام بخش شما است!

با این توضیحات باید فهمیده باشید که در اصول و نحوه انجام تحقیق، چکیده با چشم انداز تحقیقاتی تفاوت دارد. زیرا چکیده باید حاوی سوالات تحقیق و روش تحقیق باشد. البته چشم انداز تحقیقاتی به معنای استقلال کامل آن از چکیده نیست. بلکه اگر از تحقیق خود یک تصور کلی را در ذهن خود مجسم کنید، سوالات تحقیق و روش شناسی شما راحت تر به دست خواهند آمد. چشم انداز در حقیقت، الهام بخش شما خواهد بود.

سه گام اساسی که باید بردارید!

در اصول و نحوه انجام تحقیق، شما باید سه گام اساسی بردارید تا روش انجام تحقیق شما شکلی علمی به خود بگیرد. اول از همه باید باید به گردآوری یافته های خود بپردازید. در این مرحله نیاز نیست که تفسیری از داده ها یا یافته ها داشته باشید. در مرحله بعدی شما باید میان این داده ها یا یافته ها با فرضیه تحقیق خود ارتباطی پیدا کنید. در اینجا شما به تفسیر دادها در پرتو فرضیه خود نیاز دارید. وقتی این گام مهم را برداشتید، باید ارتباط آن را با رشته علمی خود نشان دهید. رعایت این سه گام اساسی به مقاله شما ساختاری ارگانیک می دهد. شما پله به پله خواننده خود را به سوی نتیجه نهایی هدایت می کنید.

نتیجه گیری

نتیجه مقاله در بخش گردآوری تحقیق می آید. در اینجا باید نشان دهید که استنتاج چنین نظریه ای از آن داده ها و یافته ها کاملا منطقی است. در واقع فرضیه شما رابط بین یافته ها نتیجه گیری است. پس از این کار به سراغ مقدمه بروید. مقدمه برخلاف اسمی که دارد در پایان تحقیق می آید! در مقدمه نیاز به یک پانورامای تاریخی از گذشته تحقیق خود دارید تا نشان دهید که کار شما تازه و در عین حال در ادامه پژوهش های قبلی است. باید نشان دهید که تحقیق شما افزوده ای برای رشته علمی تان دارد.

منابع و رفرنس دهی با کمک نرم افزار

در پایان کار نوبت به رفرنس دهی و منابع می رسد. امروزه با پیشرفت های تکنولوژیک، نرم افزارهایی برای رفرنس دهی ساخته شده اند که کار را برای پژوهش گر آسان می کنند. در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم:

Endnote

Zotero

Mendeley

ReadCube Papers

EasyBib

Bibtex

Paperpile

Quillbot

Chegg